Abdullayev sayfulla fayzullayevich azimov sanjar samadovich avezov sherali naimovich

«Bahs - munozara» metodi. Bahs - munozara
 
- o‗quvchilarni ikki guruhga 
bo‗lgan holda, biror mavzu bo‗yicha o‗zaro bahs, fikr almashinuv tarzida 
o‗tkaziladigan o‗qitish metodi. 
Har qanday mavzu va muammolar mavjud bilimlar va tajribalar asosida 
muhokama qilinishi nazarda tutilgan holda ushbu metod qo‗llaniladi. Bahs -
munozarani boshqarib borish vazifasini o‗quvchilarning biriga topshirish mumkin. 
Bahs - munozarani erkin holatda olib borish va har bir o‗quvchini munozaraga jalb 
etishga harakat qilish lozim. Ushbu metod olib borilayotganda o‗quvchilar orasida 
paydo bo‗ladigan nizolarni darhol bartaraf etishga harakat qilish kerak.
Bahs - munozara metodining afzalliklari: 
- o‗quvchilarni mustaqil 
fikrlashga undaydi; - o‗quvchilar o‗z fikrining to‗g‗riligini isbotlashga harakat 
qiladilar; - o‗quvchilarda eshitish qobiliyatining rivojlanishiga yordam beradi. 
Bahs - munozarametodining kamchiliklari: 
o‗qituvchidan boshqarish 
mahoratini talab etadi; o‗quvchilarning bilim darajasiga mos va qiziqarli bo‗lgan 
mavzu tanlash talab etiladi. 
Bahs - munozara metodini o‘tkazish bosqichlari
: 
O‗qituvchi munozara mavzusini tanlaydi va qatnashuvchilarni taklif etadi. 
Bahs - munozara 
o‗qitish usulidan foydalanishdan maqsad nima uning afzalliklari 
darsning samaradorligini oshirish tamoyillari nimadan iborat degan savolga 
quyidagicha javob berish mumkin. 
1. Noan‘anaviy o‗qitish eng sodda qulay usul. 2. Mustaqil fikrlashni 
o‗rgatadi. 3. Ko‗p tarmokli. 4. Sodda va oson. 5. Bilim boyligini oshiradi.
6. Vaqtdan yutadi. 7. Qiziqarli o‗tadi. 8. Darsning samaradorligini oshiradi.
9. Dunyoqarashni kengaytiradi. 10. Tafakkurni rivojlantiradi. 11. O‗quvchilarining 

---

27 
diqqat e‘tiborini tortadi. 12. Har bir o‗quvchi bilan individual munosabatda 
bo‗ladi. 13. Xotirani kengaytiradi. 14. Izlanishga chorlaydi. 15. O‗quvchilarni o‗z 
ustida ishlashga chorlaydi. 
Xulosa qilib aytganimizda, hozirgi kunda ta‘lim jarayonida interaktiv 
metodlar, innovatsion texnologiyalar, pedagogik va axborot texnologiyalarini 
o‗quv jarayonida qo‗llashga bo‗lgan qiziqish, e‘tibor kundan – kunga ortib 
bormoqda, chunki shu vaqtgacha an‘anaviy ta‘limda o‗quvchi – talabalarni faqat 
tayyor bilimlarni egallashga o‗rgatilgan bo‗lsa zamonaviy texnologiyalarda esa 
ularni egallayotgan bilimlarini o‗zlari qidirib topishlariga, mustaqil o‗rganib, tahlil 
qilishlariga, hatto xulosalarini ham o‗zlari keltirib chiqishlariga o‗rgatadi. 
Bunday jarayonda o‗qituvchi shaxsni rivojlanishi, shakllanishi bilim olishi 
va tarbiyalanishiga sharoit yaratadi va shu bilan birga, boshqaruvchilik, 
yo‗naltiruvchilik funksiyasini bajaradi. Ya‘ni ta‘lim jarayonida o‗quvchi – talaba 
asosiy figuraga aylanadi.
Mazkur metodlar o‗quvchi – talabalarni bilimli etuk malakaga ega 
bo‗lishlarini ta‘minlaydi.
Hozirgi vaqtda 5 - 7 sinf o‗quvchilarning ijodiy kasbiy tayyorgarligi sifat va 
samaradorligini oshirishda quyidagi pedagogik texnologiyalarni qo‗llash maqsadga 
muvofiqdir: 
1. O‗quvchi faoliyatini faollashtirish va jadallashtirishga asoslangan 
pedagogik texnologiya – muammoli ta‘lim, turli xil o‗yinlar. 
2. O‗quv materialini didaktik jihatdan takomillashtirish va qayta ishlashga 
asoslangan pedagogik texnologiya. 
3. O‗quv jarayonini samarali boshqarish va tashkil qilishga asoslangan 
pedagogik 
texnologiya 
– 
tabaqalashtirilgan, 
individuallashtirilgan, 
dasturlashtirilgan ta‘lim texnologiyalari, ta‘limning jamoa usuli, guruhli, 
kompyuterli ta‘lim texnologiyalari. 
4. Rivojlantiruvchi ta‘lim texnologiyalari – o‗quvchi shaxsining ijobiy 
sifatlarini, ayrim sohadagi bilimlarini, ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirish. 

---

28 
Ta‘lim - tarbiya jarayonini loyihalash, loyihalangan pedagogik texnologiyani 
pedagogik jarayonga tatbiq etish o‗qituvchidan