Абдуллаев А. педагогика фанлари номзоди, доцент; Хонкелдиев Ш. Х. педагогика фанлари доктори, профессор

13.3.1. Жисмоний тарбия дарсининг вазифалари ва унга кўйилган талаблар
Жисмоний тарбияда педагогик жараённинг натижалари жисмоний тарбия дарсларида олиб бориладиган ўкув-тарбиявий ишларнинг сифатига боғлик. Бунга ҳар бир дарс замиридаги қатор вазифаларни хал этиш билан эришилади.
Жисмоний тарбия дарслари таълим бериш (ўқитиш), тарбиялаш ва соғломлаштиришдек жисмоний тарбия жараёнининг умумий вазифаларидан келиб чиқиб, ҳар бир дарс учун аниқ «Таништириш», «Ўзлаштириш», «мустаҳкамлаш», «Такомиллаштириш»дек мазмунга эга бўлган хусусий вазифаларни қўйиш ва уни ҳал қилишни назарда тутади.
Таълим бериш вазифалари болаларни жисмоний тарбия дастурда тавсия килинган машкларни бажаришга, ўрганилган машқларни мустаҳкамлаш ва тако.миллаштиришга, шунингдек, малака ва кўникмаларни ривожлантиришга ҳамда ўрганилган машкларни турли шароитда амалиётда кўллашга ўргатишга йўналтирилади. Таълим вазифаларини изчил равишда бажариш
жисмоний тарбия дастуридаги бутун ўқув материалларини изчил ва мустаҳкам ўрганишга олиб келади.
Таълимнинг айрим вазифаларини ҳал этиш учун нисбатан узок вақт ёки катор кетма-кет дарслар зарур вазифалар бошқа ҳилларини ҳал этиш учун эса бир дарснинг ўзи кифой килади. Масалан, арконга маълум усулда тирмашиб чиқиш ва уни бажаришда ҳаракатлар кетма-кетлигини бир дарснинг ўзида техник жиҳатдан мукаммал ўрганиб олиш мумкин эмас. Бу умумий вазифа, буни ҳал қилиш учун туркум дарслар лозим. Колаверса, шуғулланувчини ҳаракат координация™, жисмоний тайёргарлиги, ўзлаштириш қобилияти (кабул қилиши), ўзлаштирилаётган ҳаракатга ўхшаш ҳаракат заҳирасига хам боғлиқ.
Арконни оёқлари билан ушлаб тирмашиб чиқишга бир дарсда ўргатиш мумкин. Бу кичик хусусий вазифа бўлиб, уни мазкур дарснинг аниқ вазифаларидан бири сифатида ҳал қилинади. Таълимнинг вазифалари, юқоридагилардан ташқари ўқувчиларни жисмоний тарбия ва спорт, соғлиқни сақлаш, чиниқиш, жисмоний машқларни тўғри бажариш ҳақидаги назарий билимларини оширишлари билан хам ҳал килинади. Жисмоний тарбия дарсларида фақат таълим-тарбия эмас, балки инсоний фазилатлар — эътиборлилик, диккатини бошқара олиши, интизоми, иродаси, саранжомлилиги, мақсадга интилиши, мустақиллиги ва кийинчилдикларни енгишдаги катъийяти ва бошқаларни қўшиб тарбиялаш талаб килинади.
Соғломлаштириш вазифалари ҳам тарбия вазифалари каби ҳар бир дарсда хал этилиши лозим. Жисмоний тарбия дарсларини тўғри уюштириш ва ўтказиш тегишли кийим бош билан шуғулланишни, машғулотларнинг жойларида зарурий санитария-гигиена ҳолатини сақлаш ва риоя қилиш, дарсларни очиқ ҳавода ўтказилиши, соғломлаштириш вазифаларини ҳал этиш имкониятини яратади.