Abdulla sher axloqshunoslik


  Xudbinlik va Shuhratparastlik



Download 10,65 Mb.
Pdf ko'rish
bet184/209
Sana04.06.2022
Hajmi10,65 Mb.
#635217
1   ...   180   181   182   183   184   185   186   187   ...   209
Bog'liq
Axloqshunoslik (Abdulla Sher)

4. 
Xudbinlik va Shuhratparastlik
Xudbinlik. 
U o ‘z individual ehtiyojlarini ham m a narsadan yuqori 
qo‘yadigan 
axloqiy xislat illatni anglatuvchi tushuncha; biror-bir 
insonning moddiy-maishiy m anfaatlarining boshqalarnikidan ustun 
q o ‘y ilis h in i b ild iru v c h i m a n fa a tp a ra s tlik d a n va o ‘z s h a x sin i 
mutlaqlashtirishiga qaratilgan shaxsiyatparastlikning b a ’zi unsurlaridan 
iborat salbiy xatti-harakatlar majmuyidir.
U sharqona jo ‘mardlik axloqiy tamoyili va insoflilik m e’yorining 
aksi: agar jo ‘mardlik, ko‘rib o'tganim izdek, biror shaxs, jam oa yoki 
jamiyat baxti, farovonligi yo‘lida kishining hatto o ‘ziga eng zarur bo'lgan 
narsalardan ham voz kechishiga tayyor turishini anglatsa, xudbinlik
о z manfaatlari yo'lida, hech kimni, hech bir jam oani, hech qanday 
jam iyatni ta n olm aydigan salbiy m e ’yor egasining b o ‘rtib ko‘zga 
tashlanadigan xususiyati.
X udbinlikni inson shaxsining o ‘ziga b o ‘lgan m u h ab b ati bilan 
chalishtirmaslik lozim. Biz Imom G ‘azzoliy m uhabbatning besh turi 
haqida so‘z yuritib, insonning o ‘ziga, o ‘zining a ’zolariga, salomatligiga 
b o ‘lgan m uh ab b atini birinchi o ‘ringa q o ‘yganini yaxshi bilam iz. 
Uningcha, bu muhabbat Alloh, ota-ona, qarindosh-urug‘, d o ‘st-birodar, 
m uhtoj-ehtiyojm andlar xizmatida b o ‘lishga im kon yaratuvchi vosita 
hisoblanadi. Xudbinlik esa muhabbat hissiga emas, nafsga, hirsga, rujuga 
asoslanadi, o ‘zini adolatsizlik, insofsizlik va berahm lik xislatlarida 
n am o y o n e tad i. T o ‘g ‘ri, h a m m a n in g h am qoM idan j o ‘m ard lik
kelavermaydi, lekin insonning o ‘ziga b o ‘Igan m uhabbati, boshqalarning
www.ziyouz.com kutubxonasi


ham o ‘ziga shunday muhabbati borligini inkor etmasligi kerak. Shu
q o id a b u zilg an
joydan xudbinlik boshlanadi.
Xudbinlik jinoyat emas, xudbin odam qonunm buzmaydi, aksmch 
doimo qonun oldida «toza», «faqat qonuniy haqi»m qanday sharoitda 
bo‘lmasin - birovlarning fojiasi ustidami, o ‘limi ustidami, qat 
1
nazar, 
undirib oladi, xolos. Uning aqidasi: «Go‘zal bino qulasa-qulayversin, 
men o ‘zimga tegishli yuzta g‘ishtni sug‘urib olishim kerak.» 
^
Shuni afsus bilan qayd etish lozimki, xudbinlik jam iyatda ко payib 
borsa-borayaptiki, kamaymayapti. Chunki qonunning mustahkamlam 
borishi xudbin odamlar uchun qulaylik tug'diradi: ular qonunning 
ruhini - mohiyatini bir chetga surib qo‘yib, uning jum lalaridan 
shaklidan foydalanadilar. Awalgi, an’anaviy urf-odatlar hukm ron 
davrlarda xudbin odam jazolanishi - bir chetga chiqarib qo yilishi, 
iam oadan, m ahalladan haydalishi mumkin edi. Endilikda bunday 
m u n o sab at erk in shaxs h u q u q la rin i poym ol qilish, n o q o n u m y
yondashuv deb hisoblanadi. D em ak, xudbinlikm yo‘qotishning faqat 
bir yo‘li bor, u ham b o ‘lsa jam iyatda axloqiy tarbiyani zamonaviy
tarzda ken gjoriy etish. 

n

Download 10,65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   180   181   182   183   184   185   186   187   ...   209




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish