Abdulla qodiriy nomidagi toshkent davlat madaniyat instituti barno G‘aniyeva kutubxona kataloglari

Hujjatlarni bibliografik tasvirlash — kitobxonga hujjatning mazmunini
va iste‘molchi uchun zarur ahamiyatini to‗liq ochib berishdir. Kutubxonaga
kelgan kitobxon hujjat to‗g‗risidagi dastlabki ma‘lumotni ko‗pincha
bibliografik ko‗rsatkichlardan bilib oladi. Shuning uchun bibliografik tasvir
bilan katalog tasviri o‗rtasida farq bo‗lishi kerak emas, balki ular o‗zaro
bog‗langan holda bo‗lishi kerak. Kutubxona kataloglarini tuzishda hujjatlarni
bibliografik tasviri asos bo‗ladi. Barcha mamlakatlar o‗rtasida bibliografik
ma‘lumotlarni almashlash uchun (IFLA) Xalqaro Hujjatlar Assotsiatsiyasi va
muassasa federatsiyasi doirasida universal hisobga olish xizmati tashkil
qilingan. Shu asosda kutubxona kataloglari va bibliografik tasvir uchun
tuziladigan tasvirlar bir holatga keltirilgandir.
Axborotlashtirish, kutubxonashunoslik va nashriyotchilik ishi standartlari
tizimiga kiruvchi O‗zbekiston Davlat Standarti –2009 yil 14 aprelda 1215
raqami ostida tasdiqlandi. Xalqaro talablarga asoslangan «Библиографическая
запись. Библиографическое описание — GOST 7,1-2003 (GOST 7,1-2003
— «Bibliografik yozuv, Bibliografik tasvir) ga asoslanib tasdiqlangan—
Axborotlashtirish, kutubxonashunoslik va nashriyotchilik ishi standartlari
tizimiga kiruvchi O‗zbekiston Davlat Standartining buyurtmasiga ko‗ra
kutubxonachilik va nashriyot ishi sohasida me‘yoriy huquqiy hujjatlarni ishlab
chiqish bo‗yicha maxsus ishchi guruhi (X.Mamatraimova, D.Kudratova)
tomonidan ishlab chiqildi. Mazkur standart (Oz‘DSt 1215-2009) 2009 yil 20
apreldan amalga joriy qilingan. Oz‘DSt 1215-2009 da tasvir sohalarida shartli
belgilar yangidan qayta ishlandi.
Hujjatlarga ishlov berish alfavit katalogini tashkil etish metodikasi
asosida olib boriladi.
Hujjatlarni tasvirlashda ishlatiladigan tasvir usullari va qoidalariga hujjatlarni
tasvirlashning metodikasi ikkiga bo‗linadi:
24
1. Umumiy metodika
2. Xususiy metodika