|
MINISTRY OF PUBLIC EDUCATION OF THE REPUBLIC OF
UZBEKISTAN
DJIZAKH STATE PEDAGOGICAL INSTITUTE NAMED AFTER
ABDULLA QODIRI
Faculty: Uzbek Language and Literature
M aster’s Degree Student
Muminova Surayyo
Khayitmaxmatovna
Department: Uzbek Language and Teaching
Methodology
Supervisor:
Docent I. Ikramov
Academic Year: 2013-2015
Specialty: 5A 111201 - Uzbek
Language and Literature
Summary for the Master’s Degree Dissertation on
“The conception o f creator and the poetic character (as the example o f
Sirojjiddin Sayyid, Ikbol Mirzo and Fakhriyor's poetry)”
B rief aim and tasks o f the theme o f dissertation. 1 was attemted to fined
out in practical and thearetikal way the position o f cotiren-ship's reflection,
carried out creftor's feature conception and socio-philosopic identity, the
requrements o f current time to the literature, the position o f a literature's , the
position o f a literature's in our spiretual
societry, developing artichic aethtefics
young educated , and infellegent youthi's point o f riew about the contempioray
literature in nowadays. The main jask and aim o f our research are, learning the
creator's conception, their outlook nand in investigating the different character in
modem literature, expressing our mentality and the traditions in the style o f
realism which are expressed in Sirojiddin and I. Mirzo. So as in expressing the
ideas o f philosophic point o f view like the poet Fakhriyor.
M U N D A R I J A
ISHNING UMUMIY TAYSIFI.............................................. ......................... .2-9
KIR1SH............................................................................................................... 10-13
I BOB. ISTIQ LO L VA BA DIIY-ESTETIK TAFAKKURDAGI
0 ‘ZGARISHLAR, ADABIY MEZONLARNING YANGILANISHI....... 14-30
1.1. Bugungi badiiy - estetik tafakkur va ijodkor konsepsiyasining
phakllanishi...........................................................................................................14-22
11.2.Ijodkor konsepsiyasi va badiiy uslub....................................................... 22-30
II BOB. IJODKORNING G ‘OYAVIY - FALSAFIY NUQTAI NAZARI VA
FUQAROLIK POZITSIYASI................................................................... „31-55
2.1. Adabiyotda ijodkor «men»i: shoir shaxsining ifodalanishi....................31 -44
1
2.2. She’riyatda Vatan mavzusi: poetik obrazlar va talqinlar.......................44-45
III BOB. IJODKORNING MA’NAVIY -AXLOQIY KONSEPSIYASI..55-74
3.1. Muhabbat lirikasi va poetik obrazlar rang-barangligini o‘rganish............55-64.
3.2. Maktab va akademik litseylarda Istiqlol davri she’riyatining o‘qitilish usullari
(Faxriyor ijodida tabiat bilan bog‘liq poetik timsollar)............... ..................... 64-74
UMUMIY XULOSALAR.................................................... ............................75-78
ADABIYOTLAR R O ‘YXATI................................ ................ .......................78-84
2
ISHNING UMUMIY TAVSIFI
Mavzuning
dolzarbligi.
Yurtboshimizning
«Adabiyotga
e’tibor-
ma’naviyatga, kelajakka e’tibor» risolasida belgilab berilgan vazifalar, bildirilgan
amaliy taklif va xulosalar Vatanimizda adabiyotga davlat miqyosida e’tibor
[berilayotganligining yaqqol isbotidir. Binobarin, so‘nggi yillarda yaratilgan
aazmiy, nasriy, dramatik, badiiy - publitsistik asarlarda mustaqil Vatan shukuhi,
ericin va ozod inson qalb kechinmalari, xalqimizning yaratuvchilik salohiyati
yangicha talqinlarda badiiy idrok etilayotganligi ana shu oqilona siyosat va
g‘amxo‘rlikning ijobiy samarasi sifatida qaralishi lozim. Har bir davming adabiy
kodisalari, yozuvchi-shoirlari ijodi haqida o‘z vaqtida muhokama yurgizish, ularni
badiiy adabiyotning vazifalari va o‘z zamonasining ijtimoiy talablari nuqtayi
Uazaridan baholash adabiy tanqidchilikning asosiy vazifasidir. Adabiy tanqid davr
bilan hamnafas bo‘lib, adabiy jarayonga faol aralashadi, ilg'or ijtimoiy tamoyillar
va g‘oyalaming adabiyotga kirishiga yordam beradi, kitobxon ommasining badiiy
saviyasi yuksalishiga oziq beradi. Eng asosiysi ijtimoiy fikr (bugungi kunda
fmustaqillik milliy mafkurasi)ning faollashuvi va rivojiga, ulaming qalblarda
to‘sishiga samarali ta’sir ko‘rsatadi. Biz ham o‘z dissertatsiyamizda shu
xususiyatlami qamrab olishga, she’riyatda fuqarolik pozitsiyasining namoyon
bo'lishi, ijodkoming badiiy konsepsiyasi ijtimoiy-falsafiy umumlashma darajasiga
ko‘tarilishida poetik obraz qanday haddi a’losiga yetayotganligi, davming
adabiyotga qo'ygan talablari, adabiyotning ma’naviy kamolotimizdagi o‘mi,
badiiy didning yuksalishi, o‘quvchilar badiiy tafakkurining mukammallikka
intilishi (adabiyotning oddiylashishi, jo'nlashishi emas) va bulaming hammasiga
hozirjavob bo‘lish uchun barcha adabiyot ahlining ijtimoiy hayotda doim faol
bo‘lishlari haqidagi qarashlarimizni ilmiy-nazariy jihatdan asoslab berishga harakat
qildik.
Mavzu va muammoni o‘rganishning metod va metodologik asoslari:
Insoniyat va xalq hayoti taraqqiyoti bilan adabiyotning rivojlanish aloqalarini,
badiiy asar tabiatini e’tibor markazida tutgan holda tadqiqotimizni ilmiy-
publitsistika va germenevtika(asar ortida turgan betakror sub’ektni anglash va
[psixologik talqin qilish) metodlaridan foydalanib o ‘rganamiz. Ya’ni, bunda
l i ‘rganilayotgan muammoni o ‘z predmeti, manbasi vositasida tadqiq qilamiz.
«Adabiy
rivojlanishning
milliy-tarixiy,
ijtimoiy-siyosiy
hayot
va
aafkura(g‘oya)lar bilan bog'liqligini yaxlit tushuntirishi uchun jamiyatning
larixiy rivojlanishini asosli tushuntiruvchi nazariyaga tayanish talab etiladi. Bu
nazariya milliy istiqlol mafkurasidir».1
■ . . . . adabiyotshunoslik metodologiyasi milliy istiqlol mafkurasining umuminsoniy
asoslarini ishlab chiqqan «Milliy istiqlol g‘oyasi: asosiy tushuncha va
itamoyillar»2ga va Prezidentimiz Islom Karimov asarlariga tayanadi. Shu asosda
hayot va adabiyot taraqqiyotini asosli tushuntira oladi»3. Bizning tadqiqotimizda
ham Prezidentimiz Islom Karimovning «Adabiyotga e’tibor - ma’naviyatga,
kelajakka
e’tib o r» ,
«Yuksak
ma’naviyat-yengilmas
kuch»,”5Istiqlol
va
ma’naviyat”6 asarlarida ilgari surilgan ijtimoiy- falsafiy fikrlar, shuningdek
mugungi adabiy — tanqidiy ilmiy izlanishlar, umumiy o‘rta ta’limning davlat ta’lim
standard va dasturi7 metodologik asos bo‘ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
