Abdulla qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika instituti tabiiy fanlar fakulteti

18. Tashkil etilgan turizm – bu tur tashkilotlar tomonidan tashkil etilagan aloxida shaxslarni yoki bir guruh turistlarning sayohatidir. Tashkil etilgan turistlar, turistlar yo’llanmasini xarid qilish yo’li bilan sayohat xuquqini qo’lga kiritadilar. Bunda xizmatlar miqdori turlicha bo’lishi mumkin. Masalan, turistlar ovqatlanishi uchun kursovkani yoki xizmatlar kompleksini ya’ni transport xizmatlari, ovqatlanish, yashash, transfer, sayohat xizmatlari va x.k.ni xarid qilib olishlari mumkin.
Tashkil etish shakli bo’yicha teskari turizmni turini tashkil etilmagan yoki faol, tashabbuskor shakli deyiladi.
Turizm sohasing tavsifi bo’yicha xulosa qiladigan bo’lsak, shuni qayd qilish kerakki, ispan mutaxassisi X.Montaner Montexano tadqiqotlariga muvofiq frantsuzlar mamlakati madaniyatiga yaqin bo’lgan davlatlarga oilaviy sayohatni yoqtiradi, quyosh nurida dam olishni xush ko’radi, shu bilan birga ular uzoq sayohatlardan qochishga xarakat qiladilar.
Italiya turistlari faol, tashabbuskor turizmni afzal ko’radilar, tabiat qo’ynida dam olishni, yangi kishlar bilan tanishishga harakat qiladilar.
Inglizlar uchun sayohatlarni tanlashda asosiy me’zon bo’lib, iqlim, oshxona, rekreatsiya imkoniyatlari hisoblanadi. Bunda ham tashkil etilgan, faol tashabbuskor sayohat turlardan foydalanishi mumkin.
Germaniya turistlari kempinglarda, oilaviy pansionatlarda tashkillashtirilgan dam olishni ma’qul ko’rishidi. Ular uchun sayohat qilingan joydagi ekologik vaziyat muhim ahamiyatga ega. Rossiyaliklarga kelsak, jamoat fikrini o’rganish bo’yicha butun Rossiya so’rov natijalariga ko’ra 72 % aholi 2005 yil yoz mavsumida ta’tilni uyda o’tkazishni rejalashtirgan.
Turistik xizmatlarning xususiyatlari
Bozor iqtisodiyoti sharoitida tadbirkorlar odatagi muhit darajasidan tashqarida bo’lib qoldilar, chunki yagona tovar bo’lib moddiy mahsulot, aniqrog’i uning torgina qismi – xalq iste’moli tovarlari xisoblanar edi. Yangi munosobatlar kapital bozori, ishchi kuchlari hizmat bozori va h.k. kabi bozorning yangi segmentlarini o’zlashtirishni talab etadi.
Chet elda xizmatlar soxasi iqtisodiyotning tez taraqqiy etuvchi tarmoqlaridan biri xisoblanadi. Dunyodagi rivojlangan mamlakatlarda yalpi ichki maxsulotda hizmatlar ulushi 70 foizdan xam oshadi .
Uzbekistonda turizm bozorini o’rganish va rivojlantirish uchun, avvalo turistik xizmatlarning mohiyatini aniqlash zarur.
Xizmat termini xalqaro standartlarda berilishicha – bu ijro etuvchi va iste’molchi o’rtasidagi bevosita o’zaro ta’sirning natijasidir, hamda iste’molchi ehtiyojini qondirish bo’yicha ijrochining shaxsiy faoliyati natijasi hisoblanadi.