Abdujabbor muhammadiyev

Simmetrik  kriptografik tizimlarda  mavjud  kriptografik  usullar  rang- 
barangligini  quyidagi  o'zgartirish  turlariga  bog'lash  mumkin:
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

—   o'rin  almashtirish;
— joyini  o'zgartirish;
—   analitik  o'zgartirish;
—  murakkab  o'zgartirish.
Murakkab  o'zgartirish  -  shifrlanayotgan  matn  qismiga  (blokiga) 
nisbatan  qo'llaniladigan  asosiy  o'zgartirish  usullarining  muayyan 
ketma-ketligi.  Murakkab  o'zgartirish  amaliyotda  «sof»  o'zgartirishning 
muayyan  turlariga  qaraganda  ko'proq  uchraydi,  chunki  u  axborot­
ni  ancha  ishonchli  himoya  qilish  imkonini  beradi.
Ochiq  kalitli  tizimlar.  Ochiq  kalitli  tizimlarda  ikkita  kalit  — ochiq 
va  yopiq  kalitlar  qo'llaniladi.  Ular  bir-biri  bilan  matematik  bog'liq.