Abdujabbor muhammadiyev

axborotning  boshqa  resurslardan  ustuvorligi  ta’minlanadi; 
jamiyat  negizini  eng  yangi  axborot  texnika  va  texnologiyalari 
yordamida  bilimlarni  avtomatlashtirilgan  yo'sinda  jamg'arish, 
saqlash,  qayta  ishlash  va  ulardan  foydalanish  tashkil  etadi; 
axborot  texnologiyalari  global  xususiyat  kasb  etadi; 
butun  kishilik  taraqqiyotining  yagona  axborot  maydoni  vujudga 
keltiriladi,  informatika  vositalari  yordamida  har  bir  inson  butun 
jahondagi  axborot  resurslaridan  erkin  foydalanish  imkoniyatiga 
ega  bo'ladi;
ko'pgina  ishlovchilar  axborotlar,  ayniqsa,  ularning  eng  oliy 
shakli  -   bilimlarni  ishlab  chiqarish,  saqlash,  qayta  ishlash  va 
amalga  oshirish  bilan  band  bo'ladi;
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

kishilik  taraqqiyoti  va  evolutsiyasining  barcha  bosqichlariga 
doir  axborotlarni  o'z  ichiga  olgan  global  kompyuter  xotirasi  vu­
judga  kelti riladi;
iqtisodiy  bilimlar  va  texnologik  axborotlarga  asoslangan  infor- 
matsion  iqtisodiyot  rivojlanadi.
Axborot  jamiyati  konsepsiyasi  fan  va  amaliyot  sohasining 
e’tiborini  qozondi.  Shu  bilan  birga,  unga  baho  berishda  ma’lum 
darajada  ehtiyotkoriik talab  etiladi.  Qator  ilmiy  maqolalarda  axborot 
jamiyati  va  axborot texnologiyalarining  ahamiyatini  haddan  tashqari 
oshirib  ko'rsatish  (absolyutlashtirish)  kuzatiladi.
Ilmiy  futurologiya  bo'lajak  ijtimoiy  taraqqiyotning  konsepsiyalari 
haqidagi  ma’lumotlami  olishni  nazarda  tutadi.  Ular jumlasiga:  postin­
dustrial  jamiyat;  posttotalitar jamiyat;  aralash  jamiyat  konsepsiya- 
larini  kiritish  mumkin.
Jumladan,  «aralash  jamiyat»  -   bu  har  xil  ijtimoiy  kuchlar  va 
ulaming  tuzilmalari  o'rtasidagi  aloqalarning  xususiyati  jihatidan 
prinsipial  farq  qiladigan  yangi  ijtimoiy  tuzum  shaklidir.  Rivojlanayo- 
tgan  va  rivojlangan  m am lakatlarda  kapitalizmdan  ham, 
«sotsializrmdan  ham  tubdan  farq  qiladigan  yangi  ijtimoiy  tuzumlar 
vujudga  keladi.  Bu  ijtimoiy  taraqqiyotning  yangi,  zamonaviy  shak­
lidir.  Ta’bir joiz  bo'lsa,  bu  «postkapitalistik»  yoki  «postsotsialistik» 
jamiyatdir.
Aralash  jamiyatning  negizida  awalambor  har xil  xo'jalik  yuritish 
shakllari  -   iqtisodiyotning  xususiy,  jamoaviy  va  davlat  tarmoqlar- 
ining  rivojlanishi,  raqobatlashishi,  o'zaro  aloqa  qilishi  va  uzviy 
bog'lanishi  yotadi.  Ijtimoiy  sohada  ijtimoiy-sinfiy tabaqalanish  sekin- 
asta  zaiflashib  boradi,  ijtimoiy-professional  tipga  o'rin  bo'shatadi 
va  h.k.
Jamiyatning  ijtimoiy-iqtisodiy  tipi  mulkchilik  shakllari,  boyliklam- 
ing  taqsimlanishi  va  ijtimoiy  tuzilma  bilan  belgilanadi.  Metodologik 
nuqtai  nazardan  axborot jamiyatini  barpo  etish  konsepsiyasi  futu- 
rologik  konsepsiyalar  bilan  aniq  muvofiqlashtirilishi  lozim.  Bu  un­
ing  ijtimoiy-iqtisodiy  tabiatini  tushunishga  yordam  beradi.  Bunday 
muvofiqlashtirish  mavjud  emas,  bu  esa  mazkur  konsepsiyaning 
pozitsiyasini  beixtiyor  zaiflashtiradi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---