A. Zikiryayev, A. To ‘ xtayev, I. Azimov, N. Sonin


Respublika  maqsadli kitob jamg‘aRmasi mablag‘laRi



Download 5,84 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/244
Sana14.01.2022
Hajmi5,84 Mb.
#363449
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   244
Bog'liq
biologiya. 9-sinf (2014, a.zikiryayev, a.to'xtayev)

Respublika  maqsadli kitob jamg‘aRmasi mablag‘laRi 
hISoBIdAN IjArA uchuN chop eTIldI.
 


 
KIrISh
Biologiya  —  hayot  haqidagi  fan  bo‘lib,  yunoncha  ikki:  «bios»  —  hayot, 
«logos»  —  ta’limot  so‘zlarining  qo‘shilishidan  kelib  chiqqan.  Bu  fan  tirik 
orga nizmlar  —  bakteriyalar,  zamburug‘lar,  o‘simliklar,  hayvonlar  hamda 
odamni o‘rganadi.
«Biologiya»  darsligi  hayot  haqidagi  barcha  asosiy  qonunlar  to‘g‘ri-
sidagi  bilimlarni  o‘rgatadi.  Biologik  jarayonlar  va  hodisalarning  mohiya-
tini  ochish  bilan  bog‘liq  ajoyib  yutuqlar  bilan  tanishtiradi.  Tirik  orga-
nizm larning  asosiy  xusu siyatlari  va  ularning  xilma-xilligini  hayotiy 
misollar  orqali  ko‘rsatadi.    Biologiya  tirik  tabiat  to‘g‘risidagi  bilimlar 
tizimini  birlashtiruvchi  fan  sifatida    namoyon  bo‘ladi.  Chunki,  bu  fan-
da  ilgari  o‘rga nilgan  dalillar  tarixiylik  nuq tayi  nazardan  ma’lum  tizim-
larga  keltiri ladi  va  ularning  yig‘indisi  organik  olam ning  asosiy  qo-
nuniyatlarini  aniq lashga  imkon  yaratadi.  Darslikni  o‘qish  borasida  siz 
organik  olamning  xilma-xilligi  va  tirik  orga nizmlarning  tuzilmalari 
bilan  tanishasiz.  organizmlarning  individual  rivoj lanishi  va  ko‘payishi, 
rivojlanish  jarayonining  o‘zi ga  xos  tomonlarini  tushu nishni,  irsiyat  va 
o‘zgaruvchanlik  hodisa lari ning  qarama-qarshiligi,  o‘za ro  bog‘liqligini, 
assimilatsiya  hamda  dissimilatsiya  jarayonlari  va  bosh qalarni  o‘rgana-
siz.  Tirik  tabiatning  qancha lik  xilma-xil  va  murakkab  bo‘lishi dan  qat’i 
nazar,  siz  uni  o‘r ga nish  bilan  bog‘  liq  bo‘lgan  aniq  dalillarga  ega  bo‘la-
siz.  Hozirgi  kun da  biologiyaning  turli  sohalarida  quyidagi  ilmiy-tadqiqot 
usul  lari dan foydalanib kelinmoqda. Bularga kuzatish, taqqoslash, tarixiy va 
eks  pe ri mental usullar kiradi.
Kuzatish usuli.  Eng  dastlabki  usullardan  bo‘lib,  uning  yordamida  har 
qan day  biologik  hodisani  tasvirlash,  ta’riflash  mumkin.  Keyinchalik  bu 
usuldan turlarni aniqlashda ham keng foydalanilgan. Bu sohada K. Linney 
juda  katta  muvaffaqiyatlarga  erishgan.  Kuzatish  usuli  bugungi  kunda  ham 
o‘zining  ahamiyatini  yo‘qotgan  emas.  Tirik  organizmlarning  miqdor  va  si-
fat ko‘rsat kich larini ta’riflashda ko‘p qo‘llaniladi.

Download 5,84 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   244




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish