A. Zikiryayev, A. To ‘ xtayev, I. Azimov, N. Sonin

1.
2.
3.
Qanday hollarda  jinssiz ko‘payish natijasida  hosil bo‘lgan individlar 
ota-ona  organizmidan farq qiladi?
Jinssiz ko‘payishning biologik ahamiyati nimadan iborat?
Nima uchun partenogenez usulidagi ko‘payishni jinssiz ko‘payishning 
natijasi deb bo‘lmaydi?
37- §. Jinsiy  ko‘payish
Jinsiy hujayralar va ularning tuzilishi
jinsiy hujayralar  o‘lchami  va  shakli  jihatidan  bir-biridan  jiddiy  farq 
qiladi. Spermatozoidlar tuxum hujayradan ancha kichik, biroq juda hara-
kat
chan bo‘ladi.
Sut emizuvchilar 
spermatozoidining
 tuzilishi bilan tanishamiz (86- bet-
dagi  43-  rasmga  qarang).  U  uzun  ip  shaklida  bo‘lib,  uch  qismdan:  bosh, 
bo‘yin,  dumdan  iborat.  Bosh  qismida  yadro  joylashadi,  boshchasining 
oldingi  qismida  sitoplazmaning  zichlashgan  qismi  mavjud,  shu  qismi 
yordamida  spermato zoid  tuxum  hujayraga  kiradi.  Bo‘yin  qismida  hujay-
ra  markazi  va  mitoxondriyalar  bo‘ladi.    Bo‘yin  bevosita    dumga    o‘tadi.  
Dum tuzilishiga ko‘ra kiprikka yoki xivchinga o‘xshaydi va spermatozoid-
ning harakatla nish organoidi hisoblanadi.
asosida jinssiz yo‘l bilan ko‘paygan organizmlar genotipi bir xil bo‘lish sa-
bablarini tushuntirish mumkin. Foydali mutatsiyalar bun day organizmlarda 
tashqi  muhit  sharoitining  o‘zgarishi  natijasidagina  kamdan-kam  hollarda 
paydo bo‘ladi. 
Jinsiy ko‘payish biologik jihatdan g‘oyat katta  ahamiyatga ega. Uning 
jins siz ko‘payishdan afzalligi shundaki, u ota va ona irsiy belgilarining bir-
lashishiga    imkon  beradi.  Shu  munosabat  bilan  avlod  ota-onaga  nisbatan 
yashovchan,  o‘zgargan  muhit  sharoitiga  moslanuvchan  bo‘ladi.  organizm 
evolutsiyasida jinsiy ko‘payish juda muhim rol o‘ynaydi.

---