A zeki veliDÎ togan bugünkü TÜRKİLİ (TÜRKİstan) ve yakın



Download 2,51 Mb.
bet109/447
Sana27.12.2022
Hajmi2,51 Mb.
#896392
1   ...   105   106   107   108   109   110   111   112   ...   447
Bog'liq
2020-Bugunku Turkeli (Turkustan) Ve Yakin Tarixi-1-Bati Ve Quzey Turkustan-Zeki Velidi Doghan-1981-926s

Ölümü sırasında, zamanının meşhur halk şâiri, yâni «uzam», olan «Bukhar* Cırav»ın söylediği şu şiir, Abılay’m hizmetlerini ve halkın ona olan sevgisini»- tamamile ifade eder:
Qaygısız uyqu uyuqtatqan Hanım ay + Qayrusız cılqı baqqızgan Hanım ay -f- Qalınsız qatın quçturgan Hanım ay + Üç Cüzden üç kişini qurban qılsam Sonda qalar Kipken qayran camii ay.
Yani: (Tebaasını) geceleri endişesiz uyutmasını bilen hanım! Düşman tara­fından çapula uğrayıp hayvanları düşman elinden geri. almak zaruretini vermiyen-'
«Kiçi Yüz» hanları s. 150 de zikri geçen Ebu Sa‘îd Cambek Hânın» tisek nam oğlundan (bk. yukarıda s. 169), «Orta Yüz hanları» ise bu Cambek Hanın Yadık nam oğlundan (bk. yine s. 167) türemişlerdir. Bu Yadık’m oğlu olan Şıgay Han (öl. 1583)m üç oğlu meşhurdur: Tevkil (bk. yukarıda s. 151), lşim; (öl. 1640) ve Undan. İşim’in iki oğlu meşhurdur: Cangir Hân ve Sızdiq Sultan.. Sızdıq Sultanın oğlu'Kire v (diğer ismiyle Quyurçıq) Sultan, onun oğlu Er Gayip,. cnun oğlu Batır Han, onun oğlu da bizde (s. 168, . 202): zikredilen Gayıp Hândır. Bunun oğlu da Cihangir, onun oğlu Cantüre, onun oğlu Sultan Ahmet Cantürin*- dir. (bk. yukarıda s. 170) Sızdıq Sultanın biraderi olan Cangir Hânın iki oğlu maruf hükümdarlardır: Uvalı (Veli) ve Tevke. Uvalı’nın oğlu burada bahis mevzuu olan Abılay Han. Tevkenin oğlu Pulat Han (öl. 1730); onun oğlu da, yine- "burada bahis mezvuu olan Ebülmembet Handır. Şıgay Hanın oğlu olduğuıiu söy­lediğimiz Undan Sultanın iki oğlu maruftur: Türsün Sultan ve Khudabende öul- tan; Tursun’un oğlu burada bahis mevzuu olan Baraq Khândır, ki Bükey Hânla­rın ceddidir. Khudabendenin oğlu Küçük Töre, onun oğlu Adil Töre. Bunlar da Doğu Kazakistan hanlarıdır. Kazak hanlarının şecereleri için bk. Kur.b anal £' K h a 1 i d i, Tevârihk-i Khamse-i Şarqî, s. 434-463, ve Pamiatnaya Kniga Semi-- palatinskoy Oblasti, za 1902, s. 50-51.
hanım! (Tebaasına) mehersiz (başlıksız) kadın kucturan hanım. Üç Yüz Ka­baktan birer adam kurban, edersem senin aziz canın gövdende kalabilecek midir aceba!
Abılayın ölümünden sonra oğullarından Übeydullah ve Kasım, Rus tâbiiyetini kabul etmeden mücadele fikrini takip ettiler. Diğer oğlu «Veli» (Kazakların söyleyişinde «Uvalı») ise, Çinlilerin iç işlerinin ka­rışık olup Batı Türkistan ve Kazak ahalisini himaye etmek iktidarına malik olmadıklarını anlayınca, Rus tâbiiyetini ihtiyar etti. '

Download 2,51 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   105   106   107   108   109   110   111   112   ...   447




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish