A. Z. Umarov Avtomobillar texnik ekspluatasiyasi

Molibdenit - M
0
S
2
. 
Grekcha «molibdos» qo‘rg‘oshin degan 
so'zni anglatadi. Tarkibida Mo - 60%, 
S 
- 40%. Molibden 
geksagonal singoniyada kristallanadi, u odatda qavat-qavat boMib 
uchraydi. Kristallari geksagonal taxtachalar qiyofasida uchraydi. 
Molibdenit rangi qo‘rg‘oshindek kulrang, havorang boMib tovlanadi. 
U metalldek yaltiraydi, yupqa varaqchalari egilgan va bukilgan, 
qattiqligi - 1, solishtirma ogMrligi - 4,7-5,0. Molibdenitning asosiy 
belgilaridan - qoMga yogMangandek tuyulishi va qog‘ozda iz 
qoldirishidir.
Tabiatda uchraydigan aksariyat molibdenit konlari nordon 
intruziv jinslar bilan genetik bogMiq. Molibdenit gidrotermal 
jarayonda kvars tomirlarida kassiterit - volframit, ba’zan muskovit, 
topaz va vismutinlar bilan bir formatsiya hosil qiladi.
agregati.
Pirit 
- FeS2. Yunoncha «piros» olov demakdir (urganda 
uchqun chiqadi). Tarkibida Fe - 46,6%, S - 53,4% ni tashkil etadi.
81

---

20-rasm . P in t
Pint - kub singoniyali. Odatda to
4
g‘ri tuzilgan kristallari 
uchraydi. Ma’danlarda uchraydigan pirit kubik, pentagondodekaedr, 
ba’zan oktaedr ko‘rinishda yuzaga keladi. Bulardan tashqari tog
4
jinslarida xol-xol holda uchratish mumkin. Piritning rangi och mis- 
sariq, sarg‘ish-qo‘ng4ir ola-bula bo'lib tovlanadi. U metall kabi 
yaltiroq, qattiqligi 6-6,5; 
u 
elektr tokini yaxshi o
4
tkazmaydi.
Bulanjerit 
- P b
5
Sb
4
Sn'yoki 5PbS 
2
Sb
2
S
3
.Tarkibida Pb -
55%, Sb - 25,7% va S - 18,9% uchraydi. Ba’zan 1% Cu uchraydi. 
Monoklinsingoniyali, rangi qo‘rg‘oshindek kulrang va temirdek 
qora. U shaffof emas, metall kabi yaltiraydi. Qattiqligi