A. X. Rasijlov, K. G. Baxadirov materialshunoslik va konstruksion



Download 6,21 Mb.
Pdf ko'rish
bet129/240
Sana31.12.2021
Hajmi6,21 Mb.
#235175
1   ...   125   126   127   128   129   130   131   132   ...   240
9.3. Metallami kiryalash
M aiurnki,  xalq  xo‘ja!igining  turli  ehtiyojlari  uchun  buyum 
(detal)lar  tegishli  tanavorning  oichamlarini  o‘zgartirish  orqali 
tayyorlanadi.  Biror tayyorlanmani tobora kichrayib  boruvchi  teshiklar 
(ko‘zlar)  tizimidan  tortib  (cho‘zib)  o ‘tkazish  jarayoni  kiryalash  deb 
ataladi.  Cho‘zish  jarayonida  tayyorlanmaning  ko‘ndalang  kesimi 
kichrayib,  uzunligi  ortadi.  Bu  jarayon  orqali  turli  diametrli  simlar, 
chiviqlar, naychalar va boshqalar olinadi.
Masalan,  sim  kiryalash  uchun  chiviq  tayyorlanmalardan  foydala­
niladi,  tayyorlanmalaming  o ‘zi  esa  (diametri  taxminan  5  mm) 
prokatlash  y o ii  bilan  hosil  qilinadi.  Kiryalashdan  oldin  tayyorlanma 
yumshatilib,  strukturasi  yaxshilanadi.  Shundan  keyin  tayyorlanma 
kiryaning  ko‘zlaridan  birin-ketin  o‘tkazilib  zarur  diametrli  sim  hosil 
qilinadi.  Kiryalash  jarayonida  ishlatiladigan  kiryaning  materialiga 
alohida  ahamiyat  beriladi,  chunki  ular  uzoq  muddat  foydalanishga 
dosh  berishi  uchun juda  qattiq  va  chidamli  qilib  tayyorlanishi  kerak. 
Shuning 
uchun 
kiryalar 
ko‘pincha 
yuqori 
sifatli 
poiatdan 
tayyorlanadi.  Lekin  bunday  qimmatbaho  poiatni  tejash  maqsadida 
ko‘pincha  kiryaning  o ‘zi  oddiy  uglerodli  poiatdan  tayyorlanadida,
147


unga  asbobsozlik  poiatlari  (У8...У12)  va  yuqori  sifatli  legirlangan 
p o ia t  (X12M)  yoki  qattiq  qotishma  (BK2,  BK3)dan  yasalgan  kirya, 
voloka,  filera  (ko‘z)Iar  o ‘matiladi,  juda  kichik  diametrli  (diametri
0,3  mm  gacha)  simlami  kiryalash  uchun  metall  opravkalarga  o ‘ma- 
tilgan olmos foydalaniladi.
Volokalar  yaxlit,  yigim ga  va  rolikli  b o iish i  mumkin.  Yaxlit 
volokaning  tuzilish  sxemasi  9.4-rasmda  tasvirlangan.  Volokaning 
kirish  konusi  tanavor  uchini  kiritish  va  moyni  bir  tekis  taqsimlash 
uchun,  deformatsiyalovchi  qismi  tayyorlanmani  siqish  uchun, 
kalibrlovchi  qismi  metallning  ko‘ndalang  kesimi  oicham larini  talab 
etilgan  darajaga  keltirish  uchun,  chiqish  konusi  esa  metallni  shikast- 
lanish  (timalish,  sidirilish  va  b.)  dan  saqlash  uchun  xizmat  qiladi. 
Kiryalash  jarayoni  bitta  yoki  bir  necha  volokalar  (ko‘zlar)  orqali
Ishlab  chiqariladigan  buyumning  shakli 
tegishli  volokaning  shakliga b o g iiq  boiadi. 
Kiryalash  texnologik  jarayoni  quyidagicha 
boiadi,  tayyorlanma  yumshatilib,  struktura- 
si  yaxshilanadi,  uning  bir  uchi  ingichka- 
lashtiriladi.  Tayyorlanma  sirtidagi  kuyundi- 
ni  ketkazish  uchun  sulfat  kislotaning  kuch- 
siz  eritmasi  bilan  yaxshilab  yuviladi,  sirtiga 
oldin  ohak  fosfat,  so‘ngra  esa  mineral  moy 
surtiladi,  tayyorlanma  bir  necha  marta  kir- 

Download 6,21 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   125   126   127   128   129   130   131   132   ...   240




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish