А. Туркманов. “Бухгалтерия ҳисoби” фани бўйича ўқув-услубий мажмуа. – Тошкент: Иқтисодиёт, 2018 йил, 249 бет. Ғоя муаллифи: иқтисод фанлари доктори, профессор Б. Ю. Ходиев

 
9.3. Асосий хўжалик фаолиятидан олинадиган бошқа даромадлар ҳисоби. 

---

146 
асосий фаолиятдан кўрилган фойда, бу маҳсулотни сотишдан олинган ялпи фойда билан 
давр харажатлари ўртасидаги тафовут ва плюс асосий фаолиятдан кўрилган бошқа даромадлар 
ёки бошқа зарарлар сифатида аниқланади: 
АФФ = ЯФ-ДХ+БД-БЗ, 
бунда, 
АФФ – асосий фаолиятдан олинган фойда; 
ДХ – давр харажатлари; 
БД – асосий фаолиятдан олинган бошқа даромадлар; 
БЗ – асосийфаолиятдан кўрилган бошқа зарарлар. 
Асосий фаолиятнинг бошқа даромадлари тўғрисидаги ахборотларни умумлаштириш 
қуйидаги счётларда амалга оширилади: 
9310 “Асосий воситаларнинг чиқиб кетишидан фойда”; 
9320 “Бошқа активларнинг чиқиб кетишидан фойда”; 
9330 “Ундирилган жарима, пеня ва устамалар”; 
9340 “Ўтган йиллар фойдалари”; 
9350 “Қисқа муддатли ижарадан даромадлар”; 
9360 “Кредитор ва депонент қарзларни ҳисобдан чиқаришдан даромадлар”; 
9370 “Хизмат кўрсатувчи хўжаликлар даромадлари”; 
9380 “Текин қайтарилмайдиган молиявий ёрдам”; 
9390 “Бошқа операцион даромадлар”. 
Ҳисобот даврининг охирида асосий воситаларнинг чиқиб кетишидан фойда суммаси 9310 
“Асосий воситаларнинг чиқиб кетишидан фойда” счётининг кредитида 9210 “Асосий 
воситаларнинг чиқиб кетиши” счёти билан боғланган ҳолда акс эттирилади. 
Ҳисобот даврининг охирида бошқа активларнинг чиқиб кетишидан фойда суммаси 9320 
“Бошқа активларнинг чиқиб кетишидан фойда” счётининг кредитида 9220 “Бошқа 
активларнинг чиқиб кетиши” счёти билан боғланган ҳолда акс эттирилади. 
Асосий фаолиятнинг бошқа даромадларини ҳисобга олувчи счётлар (9300)нинг 
боғланиши 
№ 
Хўжалик муомалаларининг мазмуни 
Счётларнинг боғланиши 
Дебет 
Кредит 
1 
Асосий воситаларнинг чиқиб кетишидан фойда 
9210 
9310 
2 
Бошқа активларнинг чиқиб кетишидан фойда 
9220 
9320 
3 
Шартнома мажбуриятларига риоя этмаганлиги учун 
бошқа корхоналарга тақдим этилган жарима, пеня ва 
устамалар суммаси 
4860 
9330 
4 
Ҳисобот даврида аниқланган ўтган йиллар фойдалари 
4010 
9340 
5 
Қисқа муддатли ижара шартномаси бўйича ижара 
тўловлари суммаси 
4820 
9350 
6 
Даъво муддати ўтиши билан кредиторлик қарзларини 
ҳисобдан чиқариш 
6010 
9360 
7 
Кредитор қарзлар ва ҳоказоларни ҳисобдан чиқаришдан 
даромадлар 
6910-6990 
9360 
8 
Камомадлар бўйича баҳолардаги фарқлар моддий 
жавобгар шахс ҳисобига олиб борилди 
4730 
9370 
9 
Текинга олинган пул маблағлари 
5110-5530 
9380 
10 
Асосий, ёрдамчи ишлаб чиқариш, хизмат кўрсатувчи 
хўжаликлардаги, умумишлабчиқариш омборларидаги 
материаллар, 
тугалланмаган 
ишлаб 
чиқаришнинг 
ортиқчалари кирим қилинди 
2010, 2310, 
2510, 2710 
9390 
11 
Илгари ҳисобдан чиқарилган дебиторлик қарзларидан 
олинган даромадлар 
Олинадиган 
счётлар 
9390 

---

147