A samatov, I. B. Rustamova

Tahlil qilish => hodisaning har bir qismini alohida batafsil o‘rganish, ular orasidagi bogianishlarni tadqiq qilish maqsadida ularni tarkibiy qismlarga ajratishdir. Tahlil qilish ilmiy bilishning eng asosiy va ko‘p tarqalgan usullaridan bin hisoblanadi. Uning asosiy vazifasi ishlab chiqarish tarmog‘idagi chuqur jarayonlami va xususiyatlami ko‘rsatib berishdan iborat.

Tahlil usuli => ilmiy o'rganish usuli bo'lib, bunda tadqiqot obyekti xayolan ayrim bo‘laklarga bo‘linadi yoki obyektning belgi va xossalari ayrim o‘rganish uchun ajratiladi. Tahlil ayrim elementlarning mohiyati va ular orasidagi bog‘liqliklami aniqlashga imkon yaratadi.

Tahlil qilishning asosiy usuli — xo‘jalikning bir necha yil davomi- dagi ko'rsatkichlarini, biror korxonaning va teng tabiiy iqtisodiy sharoit- larda eng yaxshi natijalarga erishgan ilg‘or xo‘jaliklaming hisobot va reja ma’lumotlarini dinamik ravishda taqqoslashdir. Ayrim omillar o‘rtasidagi bog'lanishni va o‘zaro aloqalami, muhim masalalarni belgi- lash zarur bo‘lib, ulaming hal qihnishi umuman muammoni yechimini topishning muvaffaqiyatini oldindan aniqlab beradi. Xo‘jalikning faoliyatini tahlil qihshda yillik va chorak hisobotlari, yig'ma hisobot- larga oid ma’lumotlar va boshlang‘ich ma’lumotlardan foydalaniladi. Tahlil qilish ishlab chiqarishning kamchiliklarini ochib berish, xo‘jalik- ning moliyaviy faoliyatini yaxshilashning asosiy yo'llarini belgilash imkonini beradi.

Sintez usuli => fanning ilmiy tadqiqot usuli bo‘lib, obyektni tashkil etgan bo'laklari va unga xos alomatlari bilan bir-biriga bog‘langan holda va bir butun holda tekshirishga imkon beradi.

Sintez usuli, asosan, murakkab silsilalarni tadqiqot etishda uning ayrim asosiy bolaklari tahlil qilinganidan keyin qo'llaniladi.

Tahlil va sintez bir-biri bilan chambarchas bog'liqdir va ular bir- birlarini to‘ldiradilar.