13.3. ЭЛЕКТР Ю РИТМАН ИН Г МЕХАНИК ХА РА КТЕРИСТИКАЛАРИ
Эл ек т р юритма тезлигининг моментга
караб
узгариши
э ле ктр юритманинг
механик характеристикаси
деб аталади.
Ма з к ур характеристикани шартли р а в и шд а иш механизмининг
ва электр двигателнинг механик хар актеристикаларига а жра-
тиш мумкин.
Иш м ех а н и зм и н и н г м е х а н и к х а р а к т ер и ст и к а си .
Э ле кт р
юритманинг иши иш механизмини х аракатга келтирувчи э л е к т р
двигателнинг механик хусусияти
билан иш механизми харак-
теристикаларининг узар о мос келишиг а куп жи^атдан боглик-
дир. Эл е ктр юритманинг утиш жа раён и (ишга т уши ри ш, тор-
мозлаш ва тезликни ростлаш) даги иши двигателнинг ай л ан
тириш моменти билан механизм каршилик моментларининг
тезликка нисбатан узг аришиг а боглик.
Механизмнинг каршилик моменти билан тезлиги орасидаги
богланиш унинг
механик характеристикаси
\n = f ( M v)\
л е б
аталади. К а рши л и к моментининг хусусиятига караб, механизм-
ларнинг механик характеристикалари турлича булиши м у м
кин. Аммо уларни бир оз умумлаштириб, 13. 1-расмда к у р с а
тилган механик хара ктеристика лар куринишига
келтирамиз.
1 - тугри чизик каршилик моменти
айланиш тезлигига б ог ли к
булмаган механизмнинг механик характеристикасидир. Бунда й
м'еханизмларга кутарма кранлар, лифтлар, конвейерлар (агар
суриладиган материалларнинг огирлиги узгармас булса), пор-
шенли насослар (агар босим узгармас булса), йигириш м а ш и
налари ва бошка ла р мисол булади. 2 - тугри чизик ( 1 3 . 1 - раем)
каршилик моменти айланиш тезлигига караб чизикли усиб
б о -
рувчи механизмнинг механик характеристикасини билдиради.
Агар мустакил уйгонувчи генераторнинг якорь з ан жи ри
у з
гармас микдорли
каршиликка уланган булса, бу г ен ер ат ор ни нг
двигатели чизикли усувчи механик характеристика™ эга
б у
л ади. 3 - эгри чизик ка ршилик моменти айланиш тезлигига к а
раб чизикли булмаган хо лд а (параболага ухша б) усиб борув-
чи механизмнинг механик
х а
рактеристикасини
би диради.
Бундай механизмларга вентиля-
торлар,
марказдан
кочма
н а
сослар
мисол булади, Улардаги
каршилик моменти
тезликнинг
квадритига караб оша ди . 4 - эгри
чизик ка ршилик моменти айл а
ниш тезлигига караб чизикли б у л
маган тарзда камайиб борувчи
механизмларнинг механик х а р а к
теристикасини билдиради. Бун да й
механизмларга баъзи токарлик,
фрезе рл ик ва бошк.а
металл ке-
Ш - р а с м .
сиш д астг о^л а р и мисол булади.
323
www.ziyouz.com kutubxonasi
Ула рда г и ка ршилик моменти тез-
ликнинг ошиши билан камаяди.
п
Do'stlaringiz bilan baham: