А. С. К а р и м о в, М. М. М и р а й д а р о в, F. Р. Ш о ё к у б о в

Эхтиёж коэффициентлари
Истеъмолчи
Э хт иё ж коэффициентининг 
у р т а ч а цийматн
К о р а м е т а л л у р г и я :
д о м н а цехи
0, 6
м а р т е н цехи
0, 3
п у л а т н и у з л у к с и з к у й и ш к у р и л м а с и
0, 7
п р о к а т с т а н л а р и
0 , 4 - 0, 6
м а ш н н а с о з л и к
0, 2 - 0, 6
х и м и я са ноа т и
0,/ - 0, 9
т у к и м а ч и л и к
0, 7 - 0, 85
Ве н т и л я ц и я ва к о н д и ц и о н е р ц у р и л м а -
ла ри
0 , 9
А г а р на муна вий г ра фи к л а р д а н истеъ молчилар н а г р у з к а с и -
нинг в а к т б\'йича у з г а р и ш и аникланса, хисобий — м а кс и ма л
к у в в а т асосида истеъмолчиларнинг н а г р у з к а графигини к у ри ш
м ум к и н . Н а г р у з к а г р а т и г и д а н эса истеъмолчиларнинг у р т а ч а
36 2
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

в а э кв и ва л ен т к у вв а т л ар и н и ^ а м д а к а бу л килган энергияни 
а н и к ла ш м ум ки н . Ш у у с у л д а корхонанинг бир т у р д а г и истеъ- 
мо лч ил ар иг а те г ишли хисобий а к тив ва р е а к ти в к у в в а т л а р
ани кл ан а д и . Су нг ра бу г у р у ^ л а р н и н г а к тив ва реак тив к у в -
ватларици а л о ^ и д а - а л о ^ и д а к уши б, к орх он а нинг ж а м и ,хисо­
бий а к тив ва ре а к ти в к у в в а т л а р и а ни к ла на д и. Корхона нинг 
т у л а ^исобий к у в в а т и
к о р
к о р
' 
^ к о р ’
б у е р д а Я кор, 
QKOp —
мос ^ ол да к орх он а нинг ^исобий а к т ив
ва ре а к т ив к у в ва т л а ри .
Ко рх она нинг ур та ч а к у в в а т коэффициенти
COS ®кор 
^ х о р / ^ к о р '
Лойих;ал а ш д а ёритиш н а г р у з к а си н и н г
^исобий к у в в а т и ,
о д а т д а , солиштирма ёритиш к у в в а т и буйича а ни к ла на д и. Ёри­
тиш асбоблари к у в в а т и н ин г 1 м 2 юзага т у г р и к е л г а н киймати 
с о л и ш т и р м а ё р и т и ш ц ув ват и
д е б а талади. Солиштирма ёри­
тиш к у в в а т и ё ритилганлик нормасига, ё р у г л и к манбаи ( ч у г л а -
ниш лампаси ё ки г а з - р а з р я д л и ла м па ) т у р и г а , хонанинг у л -
ч амла рига боглик. Б у м а ъ л у м о т л а р тег ишли а д а б и ё т д а к елт и -
рилади.
Корхона, цех ва айрим г у р у ^ д а г и истеъ молчиларнинг х и ­
собий к у в в а т л а р и н и т у г р и а ни клаш барча э ле кт р к у р и л м а л а -
рининг т е ж а м к о р л и г и , эле к т р таъминотининг ишончлилиги ва 
э ле к т р энергиясининг сифатига боглик б ул а ди . Агар дисобий 
к у в в а т ощирилган б у л с а , у ^ ол да э ле к т р ж ч х о з л ар и н и м г к у в ­
вати оширилган ^ о л д а танлана ди ва к у н д а л а н г кесими к ат т а -
рок сим ва к а б ел л а р у р на т и ла д и . Агар хисобий к у в в а т к а м а й -
тириб олинган б ул са , у ^олда х а м м а э л е к т р
ж и х о з ла р Ста 
юкланиш билан ишлайди, н а т и ж а д а у л а р т е з
емирилиши ёки 
бузилиши м ум ки н . Бу эса э л е к т р т а ъ м ин о т и д а уз и л иш були- 
шиг а олиб ке ла д и .
14.5. У Т К А З Г И Ч Н И Н Г К У Н Д А Л А Н Г К Е С И М И Н И Т А Н Л А Ш
Симлар, к а б е лл а р ва шиналарнинг ке симла ри к у й ид а г и ча
танлана ди:
1) кизиш шароитлари асосида у з о к м у д д а т л и энг к а г т а
ж о и з н а г р у з к а токи буйича;
2) к у чл ан и ш исрофи буйича;
3) т е ж а м л и т ок зичлиги буйича.
Уз ок м у д д а тл и э н г к а т т а ж о и з н а г р у з к а т ок и буйича 
симларнинг к у н д а л а н г кесимини танлаш.
Э л е к т р токи сим- 
дан окиб у т г а н д а уни м а ъ л у м д а р а ж а д а к изДиРа ли. Симнинг 
кизиш т е мперату ра си у н д а н а ж р а л и б чикк а н э л е к т р э н е р г и я ­
си 
(P r t
) микдори х а м д а иссикликнинг сим сиртидан агроф- 
м у ^ и т г а у за тилиш шар ои г ла ри га боглик . А г а р сиыдан а ж р а -
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

л
и б
ч и к к ан иссиклик микдори симдан а т р о ф - м у х и т г а т а р к а -
л а ё г г а н иссиклик м и к д о р и г а т е н г б у л с а , сим х а ро ра г и у з г а р м а с
б у л а д и . И з о ля ц ия л и симлар у ч у н ж о и з т е м п е р а т у р а ч ег араси 
и з о л яц и я х у с у с и я т л а р и билан, и з ол яц и я с из очик с и м ла р ла эса, 
асосан, к о н т а кт л и т у т а ш м а л а р н и н г ишончли ишлаши билан 
а н и кл а на д и . А г а р из оля ция ли сим ва к а б е л л а р ж о и з т е м пе - 
р а т у р а д а н юкори т е м п е р а т у р а д а у з о к м у д д а т ишла т илса , у л а р ­
нинг и з о л я ци я ва м ех а н и к х у с у с и я т л а р и н и т е з д а й у к о т а д и
х а м д а т у т а ш т и р и л г а н с и м л а р д а г и к о нт а к т л а рн и н г му с т а х . к а м-
лиги к а м а я д и .
Си м ла р ни н г к из иш ид а г и у з о к м у д д а т л и жои з т е м п е р а т у р а
киймати ч ег ар ав и й к и йма т ла р ( рез ина из о ля ция ли с и м ла р ва 
к а б е л л а р у ч у н 85°С, к ог оз и з ол яц и я ли к а б е л л а р у ч у н 80°С, 
очик с и м ла р ва шиналар у ч у н 70°С) д а н ошиши м у м к и н эмас.
Симнинг к у н д а л а н г ке сими ш ун д а й танланиши к е р а к к и , б у н ­
да симнин г т е м п е р а т у р а с и ж о и з т е м п е р а т у р а д а н юкори б у л -
масин. Т ур ли м а р к а д а г и очик ва и з оля ция ли с имла рнинг к у н -
п
а 
я
а н г кесими t ^y ) у ч у н энг к а тт а ж о и з т о кл ар ни ц г к иймат- 
лари м а ъ л у м о т н о м а л а р д а ж а д в а л ш а к л и д а бе рил ад и. Б у ж а д -
в а л л а р хона х а рора т и (25°С) у ч у н в а ч у к у р л и г и 0,7 м б ул г а н
з о в у р г а бир ка тор килиб к а б е л ь ё т к из и л га н хол у ч у н т у з и л а -
ди. А га р а т р оф - му х ит х а р ор а т и ж а д в а л д а к у р с а т и л г а н л а р д а н
фарк килса, ж о и з ток м и к д о р и г а т е г и ш л и ч а т у з а т и ш кирити- 
л ад и .
С имнинг к у н д а л а н г ке сими 
ни т ан л аш хисобий т о к к и й­
мати асосида олиб борилади. Сим ш у н д а й к е с и м д а танланиши 
к е ра к к и , б у н д а симнин г ж о и з т о ки (Уж ) и ст е ъ мол чи л ар ни н г
Хисобий токи /х дан к а т т а ё к и у н г а т енг булсин:
А г а р истеъмолчи бир фазали и к ки симли т а р м ок н и н г охи-
рига у л а н г а н б у л с а ( 1 4 . 1 4 - р ае м ), хисобий т о к к у й и д а г и ч а то- 
пилади:
бу е р д а Я ном; 
UmM;
cos®; тг,ном — мос х о л д а ис т е ъ мол чи н и н г 
номинал к у вв а т и , к у ч л а ни ш и , к у в в а т коэффициенти ва ФИК .
А г а р истеъмолчи уч фазали уч симли т а р м о к ни н г о х и р и г а
уланган б улса , хисобий т о к к у й и д а г и ч а ани кл ан а д и .
( 14 . 2)
^ном cos Ф^ном
( 1 4 3)
ном
( 1 4 .4 )