A. R. Babajanov, A. M. Muqumov, Z. X. Xafizova yerdan foydalanishda integratsion boshqaruv

Qishloq xo‘jalik ekinlarini etishtirishning zamonaviy texnologiyalarini 
qo‘llash tamoyili
tuproqlarni ishlashning samarali usullarini qo‘llash, urug‘larni 
rayonlashtirish, ekishning maqbul muddatlarini belgilash, o‘simliklarni oziqlantirish, 
hosilni eg‘ishtirish kabi ishlab chiqarishning eng kam sarf-harajatli shartida yuqori 
hosilni ta’minlovchi omillarni ko‘zda tutadi. 
Yer resurslarini unumli va unumsiz iste’moliga obyektiv zaruriyat tamoyili
yerdan foydalanishni qonuniy jarayon sifatida, iste’mol qilingan resursni keyingi 
qayta tiklashni esa yili ma’lum miqdordagi sarf-xarajatlarni talb qiladigan obyektiv 
zaruriy, doimiy va dinamik jarayon sifatida qaraydi. 
Yer resurslarini qayta tiklash sarf-harajatlarini kamaytirish tamoyili
ularni 
samarali ta’sirini hamda maqbul muddatlarida ularni amalga oshirishni hisobga olgan 
holda zaruriy agroxo‘jalik va meliorativ tadbirlarning eng maqbul nisbatda 
birlashishini ko‘zda tutadi. 
Ishlab chiqarishni to‘g‘ridan-to‘g‘ri amalga oshirish jarayonida tuproq 
unumdorligini qayta tiklash tamoyili
tuproqlar unumdorligini tiklaydigan yerdan 
foydalanishning agroxo‘jalik usullarini (bedali va boshqa o‘t dalali tizimlar) 
qo‘llashni ko‘zlaydi. U qishloq xo‘jaligi uchun, ekin yerlarni (ayniqsa sug‘oriladigan) 

---

133 
xo‘jalik oborotidan chiqib ketishiga yo‘l qo‘ymaslik hamda mahsulotlar etishtirish 
harajatlarini qisqarmasligi nuqtai nazarlardan ayniqsa muhimdir. 
Yer va suvni baholashning bozor uslublari bozor munosabatlarini rivojlantirish 
sharoitida obyektiv hamda haqqoniydir. Ular yerlardan foydalanishda bozor 
uslublarini qo‘llashga hamda uning samaradorligini oshirishga (subekttiv me’yorlash 
usullariga nisbatan) imkon beradi. 
Yer bozori va ijara huquqini mavjud bo‘lish tamoyili
ipotekani 
rivojlantirishni, kreditlarni erkin tarzda berilishini ta’mirlaydi, yerlardan yaxshiroq 
foydalanish va yirik samaradorlikka erishish maqsadida anchagina ilg‘or Yerdan 
foydalanuvchilarga Yerni yoki yerga bo‘lgan ijara huquqini erkin (bozor) tarzda 
berilishiga imkoniyat yaratadi, yer uchastkalarini yaxshilash uchun yirik miqdordagi 
inventitsiyalarni yo‘naltirishga imkon beradi.