A qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika

profilaktikasi 
Kompyuter virusi – bu maxsus yozilgan dastur bo’lib, boshqa dasturlar tarkibiga yoziladi, ya’ni 
zararlaydi va kompyuterlarda uzining garazli maksadlarini amalga oshiradi. 
Kompyuter  virusi  orqali  zararlanish  okibatida  kompyuterlarda  quyidagi  uzgarishlar  paydo 
bo’ladi: 
• ayrim dasturlar ishlamaydi yoki xato ishlay boshlaydi; 
• bajariluvchi faylning xajmi va uning yaratilgan vaqti uzgaradi; 
• ekranda anglab bo’lmaydigan belgilar, turli xil tasvir va tovushlar paydo bo’ladi; 
•  kompyuterning ishlashi sekinlashadi va tezkor xotiradagi bush joy xajmi kamayadi; 
•    disk  yoki  diskdagi  bir  necha  fayllar  zararlanadi  (ba’zi  xollarda  disk  va  fayllarni  tiklab 
bo’lmaydi): 
•  vinchester orqali kompyuterning ishga tushishi yo’qoladi. 
Hozirgi vaqtda viruslarni yo’qotish uchun ko’pgina usullar ishlab chiqilgan va bu usullar bilan 
ishlaydigan dasturlarni antiviruslar deb atashadi. Antiviruslarni, qo’llanish usuliga ko’ra, quyidagilarga 
ajratishimiz mumkin: detektorlar, faglar, vaksinalar, privivkalar, revizorlar, monitorlar. 
Detektorlar  —  virusning  signaturasi  (virusga  taalluqli  baytlar  ketma-ketligi)  bo’yicha  tezkor 
xotira va fayllarni ko’rish natijasida ma’lum viruslarni topadi va xabar beradi. Yangi viruslarni aniqlab 
olmasligi detektorlarning kamchiligi xisoblanadi. 

---

162 
 
Faglar  —  yoki  doktorlar,  detektorlarga  xos  bo’lgan  ishni  bajargan  holda  zararlangan  fayldan 
viruslarni chiqarib tashlaydi va faylni oldingi xolatiga kaytaradi. 
Vaksinalar — yuqoridagilardan farqli ravishda himoyalanayotgan dasturga urnatiladi. Natijada 
dastur  zararlangan  deb  hisoblanib,  virus  tomonidan  o’zgartirilmaydi.  Faqatgina  ma’lum  viruslarga 
nisbatan vaksina qilinishi uning kamchiligi hisoblanadi. Shu bois xam, ushbu antivirus dasturlari keng 
tarqalmagan.