A qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika

MS-DOS uchun ASh va ERI dasturlari 
Abonentli  shifrlashning  va  Kripton  seriyasidagi  yelektron  raqamli  imzoning   dastur vositalariga 
quyidagi dasturlar tegishlidir: 
 
 
-hujjatlarni  himoya  qilish  uchun Crypton Sign 
 talablarga javob 
berishi kerak: 
 
 
agan tezkor xotira; 
 
Elektron raqamli imzoning Kripton Sign dasturi 
Kripton    Sign    dasturi,    yelektron    hujjatlarning    muallifligini    o’rnatishni    va    elektron 
hujjatlarning  yaxlitligini tekshirishni ta’minlaydigan elektron  hujjatlarning yelektron raqamli imzosini 
shakllantirish va tekshirish uchun mo’ljallangandir. 
Elektron    raqamli    imzo    (ERI)    imzolanayotgan    hujjat    oxiriga    yoki    alohida    faylga 
joylashtiriladigan  baytlar  ketma-ketligi  ko’rinishiga  yegadir.  ERI  hujjat  mazmuni,  maxfiy  kalit  va  
hujjatni  imzolayotgan  shaxsning  paroli  asosida  shakllantiriladi.    Har  bir  maxfiy  kalitning  imzosini 
tekshirish uchun ochiq kalit yaratiladi. 
Imzolanadigan yelektron hujjat sifatida dasturda istalgan fayl ishlatilishi mumkin. Crypton  Sign  
dasturini  boshqarish  uchun  Norton  Commander  interfeysiga  o’xshash interfeys foydalanuvchiga 
kerak bo’ladi. 
Crypton  Sign  dasturining  asosiy  menyusi  ikkita  qismga  (panelga)  ajratilgan.  
Menyuning  chap  qismida  dastur  bajaradigan  buyruqlar  nomlari  joylashgan,  o’ng  qismida  yesa  
fayllar  va  bu  fayllar  joylashgan  bo’limlar  ro’yxati  joylashgandir.  Buyruqlarni  va fayllarni tanlash 
uchun marker ishlatiladi. 
Crypton    Sign    dasturi    yordamida    ERI    ni    yaratish    va    tekshirish    sxemasi    6.2-rasmda 
ko’rsatilgan.  Imzoni  shakllantirish  va  keyinchalik  tekshirish  uchun  ikkita  kalit-imzoni: maxfiy  va  
ochiq,  yaratish  kerak.  Kalitlar  disketadagi  oddiy  fayllar  yoki  yelektron kartochkadagi baytlar ketma-
ketligi ko’rinishiga yegadir. 
Kalitlarni    yaratish    uchun    tasodifiy    kodni    hosil    qilish    (ishlab    chiqarish)    KRIPTON 
seriyasidagi MKHQQ  lardan biri bilan apparat nuqtasi nazardan bajariladi. Agar MKHQQ kompyuterda  
yo’q  bo’lsa,  tasodifiy  kodni  Kripton  Lite  dasturi  yoki  tasodifiy  sonlar generatori yordamida dastur 
nu qtai nazaridan olish mumkin. 
Kalitlarni  ishlab  chiqarish  uchun  “Kalitlarni  yaratish”  buyrug’ini  bajarish  yetarlidir.  
Faylni  imzolash  uchun  imzolanadigan  faylni  o’zini  va  maxfiy  kalitni  tanlash,  keyin  yesa “Imzoni 
qo’yish” buyrug’ini bajarish kerak. 
“Imzoni  ko’rsatish”  va  “Imzoni  tekshirish”  buyruqlari  fayldagi  imzolarni  borligini  va    haqiqiyligini  
tekshirish,  hamda  imzo  to’g’risida  qo’shimcha  axborotlarni  olish  uchun ishlatiladi.  Bu  buyruqlarni  
bajarish  uchun  tekshirilayotgan  fayllarni  tanlash  va  ochiq kalitli kataloglarni ko’rsatish kerak bo’ladi. 
Windows 95/98/NT uchun ASh va ERI dasturlar paketi. 
Windows  95/98/NT  uchun KRIPTON/Kripton  seriyasidagi  abonentli  shifrlash va  yelektron  raqamli 
imzoning dastur vositalariga quyidagi dasturar paketini keltirish mumkin: 
- “KRIPTON R Shifrlash” paketi; 
- “KRIPTON R Imzo” paketi; 
- Windows 95/98/NT 4.0 uchun Kripton Arc Mail dasturlar paketi. 
Bu dasturlar paketlarini muvaffaqiyatli ishlashi uchun kompyuter yega bo’lishi kerak: 
-Windows 98 yoki Windows NT 4.0 OT; 
-1.3 va  undan  yuqori  versiyali Windows –  Kripton Yemulator  uchun  mos  drayverli  KRIPTON 
seriyali MKHQQ;  
-2.2 va undan yuqori versiyali Windows 95/NT uchun Kripton API; 

---

204 
 
-sichqoncha monipulyatori. 
Yanada  ishonchliroq  himoya  qilishni  amalga oshirish  uchun  Kripton  Yemulator  dasturi  o’rniga 
KRIPTON seriyasidagi MKHQQ sini ishlatish tavsiya yetiladi. 
I