A qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika instituti tabiiy fanlar fakulteti

Dars ishlanmasi
O’quv fani nomi: ODAM VA UNING SALOMATLIGI
Mavzuning nomi: QON AYLANISH SISTEMASI
Darsning ta’limiy maqsadi:. O’quvchilarda yurakning tuzilishi, yurakning ishi, yurakning minutlik va sistolik hajmi, yurak avtomatiyasi, yurak biotoklari,qon tomirlarning tuzilishi, katta va kichik qon aylanish sistemasi, limfa sistemasi va taloqni o’rganish orqali ular bilan tanishish.
Darsning tarbiyaviy maqsadi:. O’quvchilarda qon aylanish sistemasining ahamiyatini va vazifasini tushuntirish orqali o’quvchilarda ilmiy dunyoqarashini kengaytirish, ekalogik mehnat, iqtisodiy tarbiya berish, axloqiy tarbiya berish, kasbga yo’naltirishdan iborat
Darsning rivojlantiruvchi maqsadi: O’quvchilarda qon aylanish sistemasi haqidagi bilimlari, kuzatish, darslik, o’quv qo’llanmalar, qo’shimcha adabiyotlar va internet ma’lumotlarning foydalanishni orqali o’quvchilar o’z ustida mustaqil izlash ko’nikmalarini rivojlantiradi.
Dars turi: Noan’anaviy
Ta’lim metodlari: “Alifbo”, “Tezkor savol-javob“ metodilari.
DARS JIHOZLARI: Darslik, tarqatma materiallar, yurak rasmlari, slaydlar, mikroskop, proyektor, komyuter.
I.Tashkiliy qism:
Salomlashish. Davomatni aniqlash. Tozalikga e’tibor berish. Sinf xonasi va o’quvchilarning darsga tayyorgarligini tekshirish ko’rishdan iborat.
1-Topshiriq.”Alifbo metodi”. Bu metod orqali o’quvchilarda tezkorlik ham xotirasi sinovdan o’tkaziladi.Sababi ulardan sonlar ortida yashiringan harflarni tezkor ravishda izlab topish hamda shu so’zlar ishtirokida yashiringan so’zni topishdan iborat.
1-guruh:
1-Ortiqchasini olib tashlang.

1. 
   22, 16, 1, 31, 17, 1
   
2. 
   5, 23, 11, 25, 23, 20, 25, 24, 12, 25
   
3. 
   16, 5, 30, 14, 20, 25, 24, 12, 25
   
4. 
   25, 23, 20, 17, 3, 20, 25, 24, 12, 25
   

2-OITS kim tomonidan aniqlangan?
A-17, 5, 34, 18, 12, 14, 20, 28
B- 17, 20, 19, 25, 1, 18, 5
C- 24, 5, 34, 5, 19, 20, 28

5. 
   22, 1, 28, 16, 20, 28
   

2-guruh
1.Qon deposi vazifasini qaysi organlar bajaradi?

1. 
   30, 26, 23, 1, 14
   
2. 
   13, 12, 7, 1, 23
   
3. 
   25, 1, 16, 20, 15
   
4. 
   20, 32, 15, 20, 31, 20, 18
   

2-Umurtqa suyaklaning tuzilishiga ko’ra qaysi suyak turiga kiradi?

1. 
   18, 1, 30, 24, 12, 17, 20, 18
   
2. 
   8, 20, 28, 1, 14
   
3. 
   30, 1, 24, 24, 12
   
4. 
   8, 1. 16, 28, 12, 23, 24, 12, 17, 20, 19
   

2-topshiriqning javoblari.
1-guruh

1. 
   A- plazma
   
2. 
   B-Montane
   

2-guruh

1. 
   C-taloq
   
2. 
   B-g’ovak
   

3-topshiriq “Tezkor savol-javob”. Bunda 2ta guruhga bo’linamiz. O’quvchilarning faolligi va xotira qobilyatlari sinovdan o’tkaziladi.Bu metodda yurak haqida qisqacha ma’lumot berilgan shu orqali qaysi hayvon ekanligini topishimiz kerak bo’ladi. Buning uchun biz “evalutsiya” metodidan foydalanamiz. 1-guruh Qizilo’ngacha atrofida joylashgan 5-6ta yo’g’on halqa tomirlarining devori muskullari yaxshi rivojlanganligi sababli yurak deb ataladi.

1. 
   Yuragi tanasining orqa tomonida joylashgan, yurak oldi bo’lmasi va yurak qorinchasidan iborat.
   
2. 
   Yuragi boshko’krakning orqa tomnida oqish yurakdan iborat. Yurakda 3juft teshikchasi mavjud va ochiq qon aylanish sistemasidan iborat.
   
3. 
   Yuragi naysimon, ko’p kamerali va qoni tana bo’shlig’ini to’ldirib turadi.
   
4. 
   Qon aylanish sistemasi daryo qisqichbaqasiga o’xshash tuzilgan faqat nafas olishida traxeya ham ishtirok etishi bilan farqlanadi.