A qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika instituti jismoniy madaniyat fakulteti

Kurashchilarni tayyorlovchi bilim yurtlari

Kurashchilarni tayyorlovchi bilim yurtlari, sport internat-maktablar va olimpiya o’rinbosarlari sport maktablari negizida vujudga keldi. Ular hozirgi kunda deyarli barcha viloyatlarning markazida tarkib topmoqda va kollej shaklila faoliyat ko’rsatmokda. Ular, eng avvalo, Xalq ta’limi vazirligi tizimida shakllandi va rivojlandi. Shu sababdan ularning o’quv rejalari va fanlar, sport turlari bo’yicha dasturlari Xalq ta’lim vazirligi tomo­nidan ishlab chiqiladi hamda tasdiklanadi.
Respublikada olimpiya o’yinlariga tayyorgarlik va ular bilan bevosita bog’liq bo’lgan masalalarda olimpiya o’rinbosarlari bilim yurtlari faoliyatiga har tomonlama yordam berish maqsadida Davlat jismoniy tarbiya va sport qo’mitasi, O’zbekiston Milliy Olimpiya qo’mitasi va sport uyushmalari hamkorlik qilmokda.
Bilim yurtlarining o’quv rejasida davlat ta’lim standartlari asosida umumiy va o’rta maxsus ta’lim dasturlaridagi barcha siyosiy, gumanitar, tabiiy va maxsus fanlar o’qitiladi. Mavjud bo’lgan gurux /sinf/ va bo’limlarda olimpiya o’yinlari sport turlari bo’yicha ixtisoslashtirilgan nazariy hamda amaliy fanlar o’rgatiladi. O’quv rejalarida belgilangan barcha fanlar va sport turlarining asosiy mohiyati yetuk va mahoratli sportchilar hamda mutaxassis xodimlar tayyorlashdan iborat.
Avvalgi bo’limlarda qayd etilganidek rahbarlik ishlari bilim yurti direktori, uning o’quv, sport, ma’naviyat va ma’rifat, xo’jalik ishlari bo’yicha o’rinbosarla­ri hamda sport turlari bo’yicha bo’lim boshliqlari tomo­nidan amalga oshiriladi.Maktab atletlari boshlangandan beri, atletik dasturlarni boshqarish uchun maktablarga tayinlandi. Barchalarini o'qitish majburiyatlari va ko'plarini bosh murabbiy yoki murabbiy yordamchisi lavozilmari bo'lgan. vaqt o'tgani sayin, Atletik direktob bo'lish masulyati ajoyib bo'lib ketdi va juda oz miqdorda murabbiylar qoldi. o'tgan 10 yillikda, ko'plab atletik direktorlar o'qituvchi tizimidan olib tashlandi va o'qitish masuliyati bo'lmagan maktab boshqaruvchilari deya tayinlandi. Bazilari atletik dasturlari boshqarish kabi turli masulyaatga ega bo'lgan yordamchi direktorlar etib tayinlandi, bazilari esa to'la atletik adminstratorlari deya tayinladndi.
Hozirgi kun yuqori maktab Atlet adminstratori bo'lish 4 yildan kam deb belgilandi. Hozirgi kunda bu kabi ish o'rniga malakali mutaxasisslarni topiw qiyin. bu bir fasl o'rgatish uchun kam vaqt talab qiluvchi boshqa ish bilan shug'illanish uchun yoki hordiq chiqarish uchun yozda to'la dam beriluvchi imkoniyatdir. malakali muallim bo'lish talablari, maktablarda o'z o'rnini yoqota boshladi. Eng kamida 10 yil mobaynida bu kabi talablar xususiy maktablarda qo'yilmagan.
Kelajak maktab atlet adminstratorlarinirivojlantirish uchun sport menejmenti Milliy universitetlararo atlet adminstratorlar asosatsyasi bilan yaqin ishlay boshladi. BU kabi adminstratorlar bakalavr yoki magistr darajasiga ega bo'lishadi. Ular o'qituchi sertifikatiga ega bo'lishmaydi.³
Bilim yurtida pedagogik va murabbiylar kengashi bar­cha faoliyatlarni muhokama qilib, zarur qarorlarni qabul qiladi. Ta’lim-tarbiya jarayonlari hamda sport tayyorgar­ligi bilim yurtida eng ustuvor faoliyat hisoblanadi. Bu sohalarda Toshkent, Samarkand, Andijon, CHirchik va boshqa shaharlardagi bilim yurtlarining ish faoliyati va erishgan tajribalarini talabalar Mustaqil ravishda o’rganishga harakat qilishlari lozim.