A qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika instituti jismoniy madaniyat fakulteti

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

A.QODIRIY NOMIDAGI
JIZZAX DAVLAT PEDAGOGIKA INSTITUTI
JISMONIY MADANIYAT FAKULTETI
SPORT TURLARINI O’QITISH METODIKASI KAFEDRASI

SPORT VA HARAKATLI O’YINLAR FANIDAN

KURS ISHI

Mavzu: Voleybol chilar to'p uzatish texnikasini takomillashtirish harakatli o'yinlardan foydalanish
Ilmiy rahbar: Xazratqulov Sardor

Bajardi: Yo’lliyev Bahodir

Jizzax-2022 yil



MUNDARIJA:
Kirish ………………………………………………………………………….…..3
I BOB IQTIDORLI KURASHCHILARNI TARBIYALASHDA
BOLALAR VA O’SMIRLAR SPORT MAKTABLARINING
AHAMIYATI. ……………………………………………………………….……6

1. 
   Iqtidorli kurashchilarni tarbiyalashda bolalar va o’smirlar
   

sport maktablarining ahamiyati………………………………………………..…6

2. 
   Kurashchilarni tayyorlovchi bilim yurtlari…………………………………9
   

II BOB. KURASH TURLARI VA UNING RIVOJLANISHI………………......11
2.1.O‘zbekistonda kurash turlarining va milliy kurash turlarining
rivojlanishi………………………………………………………………………..11
2.2.Belbog‘li kurashining rivojlanishi tarixi…………………………………......18

III BOB. KURASH TURLARINING UMUMIY QOIDALARI……………......20

3.1. Milliy kurashning qoidalari ………………………………………………...20

3.2. Belbog‘li kurashning qoidalari ………………………………………………25

Xulosa …………………………………………………………………………….29
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati………………………………………………30
Ilovalar ……………………………………………………………………………32



KIRISH
Kurash turlari (kurash, belbogʼli kurash, ekin kurash, yunon-rum kurashi, sambo, dzyudo) Oʼzbekistonda keng tarqalgan milliy va xalqaro sport turlariga kiradi. Shuning uchun Respublikamiz hukumati kurash va uning turlarini rivojlantirishga, mutaxassislar tayyorlashga katta ahamiyat bermoqda. Shu maqsadda bir qator qonun va qarorlar qabul qilindiki, ular jismoniy tarbiya va sport, xususan, kurashni rivojlantirish boʼyicha islohatlarning asosiy mazmunini belgilab berdi. Jumladan,“Jismoniy tarbiya va sport toʼgʼrisida”gi qonun (2015 yil 4 sentyabrь)ning yangi tahrirda qabul qilinishi, Oʼzbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 18 dekabrdagi¹ “Yuqumli boʼlmagan kasalliklar profilaktikasi, sogʼlom turmush tarzini qoʼllab-quvvatlash va aholining jismoniy faolligi darajasini oshirish chora-tadbirlari toʼgʼrisida”gi PQ-4063-son qarori, Oʼzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2019 yil 13 fevraldagi “2019-2023 yillar davrida Oʼzbekiston Respublikasida jismoniy tarbiya va ommaviy sportni rivojlantirish kontseptsiyasini tasdiqlash toʼgʼrisida”gi 118-son qarori, Oʼzbekiston Respublikasi Prezidentining 2020 yi 24 yanvardagi “Oʼzbekiston Respublikasida jismoniy tarbiya va sportni yanada takomillashtirish va ommalashtirish chora-tadbirlari toʼgʼrisida”gi PF-5924-son farmoni, Oʼzbekiston Respublikasining 2020 yil 23 sentyabrdagi “Taʼlim toʼgʼrisida”gi OʼRQ-637-son Qonuni,Oʼzbekiston Respublikasi Prezidentining 2020 yil 30 oktyabrdagi “Sogʼlom turmush tarzini keng tadbiq etish va ommaviy sportni yanada rivojlantirish chora-tadbirlari toʼgʼrisida”gi farmoni, Oʼzbekiston Respublikasi Prezidentining 2021 yil 5 noyabrdagi “Yurish, yugurish, mini-futbol, badminton, stritbol va “vorkaut” sport turlarini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari toʼgʼrisida”gi PQ-5282-son qarorlari qabul qilindiki, ularni mazmuni, vositalari millatni sogʼlomlashtirish ishlarini mutloqa yangicha darajaga koʼtarish vazifalarini amalga oshirishni talab qiladi.
Kurashni rivojlantirish boʼyicha alohida qarorlar qabul qilingan. Ularga Oʼzbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 2 oktyabrdagi “Kurash milliy sport turini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari toʼgʼrisida”gi PQ-3306-qarori, 2020 yil 4 noyabrdagi “Kurash milliy sport turini rivojlantirish va uning xalqaro nufuzini yanada oshirish chora-tadbirlari toʼgʼrisida”gi PQ-4881-sonli qarorlarini misol keltirish mumkin. Ushbu qarorlar mazmuni kurashni rivojlantirishning asosiy yoʼnalishlari (kontseptsiyasi), “yoʼl xaritasi” belgilab berilgan.²
Kurash turlari inson organizmiga har tomonlama funktsional taʼsir qilishi bilan ajralib turadigan jismoniy tarbiya vositalari majmuasiga kiradi. Kurashchilar jismoniy va ruhiy qobiliyatlari bilan boshqa kurashchilardan ajralib turadi. Ularda muskul guruhlarining nisbatan keng rivojlanishi, oʼpka tiriklik sigʼimini kattaligi, markaziy asab tizimining barqarorligi, nafas olish, yurak qon-tomir, ovqat hazm qilish, harakat-tayanch tizimi imkoniyatlarini boshqalarga nisbatan yuqoriligi bilan farq qiladi. Kurash mashqlari yosh organizmlarga har tomonlama ijobiy taʼsir qilishi bilan ham muhim ahamiyatga ega. Shuning uchun maktab jismoniy tarbiya darslari tarkibiga kurash, belbogʼli kurash usullari kiritilgan. Boʼlajak jismoniy tarbiya oʼqituvchilari oʼz faoliyatini maktablarda olib borilishini rejalashtirar ekan, institutda oʼquv rejasiga binoan kurash turlari boʼyicha mashgʼulot olib borishga ham nazariy jihatdan, ham amaliy jihatdan tayyor boʼlishlari kerak.