A qodiriy nomidag jizzax davlat pedagogika instituti biologiya va uni o

Burun qonaganda birinchi yordam ko’rsatish:
1. Jabrlanuvchidan o’tirib, boshini bir oz oldinga egishni va ayni mahalda burun kataklarini 10-15 minut siqib turishni iltimos qilinadi.
2. Qon oqishi to’xtashi bilan, jabrlanuvchiga qayta qonamasligi uchun burnini ishqalamaslikni, kavlamaslikni va qoqmaslikni tayinlanadi.
3. Sanab o’tilgan choralar yordam bermasa, qon oqishi qaytalasa yoki u yuqori qon bosimining oqibati bo’lsa, vrachga murojaat qilish zarur.
4. Jabrlanuvchi hushdan keta boshlasa, qon erkin oqib chiqishi uchun uni yonboshlatib yotqizib, zudlik bilan tez yordam chaqiriladi.

Savol	J	A)	V)	S)	D)
1. Jarohatlarni birlamchi jarrohlik tozalashdan o’tkazish nima deyiladi.		Fizik antiseptika	Mexanik antiseptika	Biologik antiseptika	Hamma javob to’g’ri
2. Jarohatdan otilib-otilib, och qizil rangdagi qon oqishi qanday qon oqish deyiladi		Arterial	Venoz	Kapillyar	Parenxima-toz
3. Parenximatoz qon ketishi, bu		O’pkadan qon ketishi	Jigardan qon ketishi	Taloqdan qon ketishi	Hamma javob to’g’ri
4. Eng mayda qon tomir-lardan qon ketishi qanday qon oqish deyiladi		Ichki	Arterial	Tashqi	Kapillyar
5. Jarohatdan to’q rang-dagi qon sizib chiqishi, bu		Kapillyar qon ketish	Venoz qon ketish	Arterial qon ketish	Ichki qon ketish
6. Venalardan qon ke-tishning xavfli asorati		Bosh og’rig’i	Havo emboliyasi	Quloq shang’illa-shi	Ko’ngil aynishi
7. Qon bilan to’lgan bo’shliq nima?		Gemangioma	Gematoma	Gematolo-giya	Gematuriya
8. Qon ketishini vaq-tincha to’xtatish usuliga nima kiradi		Barmoq bilan bosish	Qon tomirini tikish	Qon tomirini bog’lash	Qon tomirini kuydirish
9. Qon ketishning qanday turida jgut qo’yilmaydi		Yelka arteriyalaridan qon ketganda	Bo’yin arteriyala-ridan qon ketganda	Son arteriyala-ridan qon ketganda	Kapillyar-lardan qon ketganda
10. Vena va kapillyar-lardan qon ketsa qanday to’xtatiladi		Jgut qo’yib	Bosib tu-ruvchi bog’lam qo’yib	Burama solib	Hamma javob to’g’ri
11. Jgut qancha vaqtga qo’yiladi		2s	3s	1s	10 s
12. Jgut qo’yilganda asosiy qilinadigan chora-tadbirlar		Qonni to’xtatuvchi dori berish	Jgut qo’yilgan vaqtni qog’ozga belgilash	Bemorni ahvolini so’rash	Hamma javob to’g’ri
13. Qon ketishda jgut qo’yiladigan a’zo		Bosh	Bo’yin	Son	Barmoq
14. Tomirni barmoq bilan bosib qonni to’xtatish qon oqimini to’xtatishning qanday usuli hisoblanadi		Butunlay	Vaqtincha	Kimyoviy	Hamma javob to’g’ri
15. Jgutning to’g’ri qo’yilganini qanday bilish mumkin		Periferik tomirda puls borligiga qarab	Periferik tomirda puls yo’qligiga qarab	Periferik tomirdan qon ketishiga qarab	Hamma javob to’g’ri
16. Jgut tarang tortilgandagi asorat, bu		Qon ketishi ko’payadi	Nerv stvollari shikastla-nadi	Qon ketishi to’xtamay-di	A’zolar muzlaydi.
17. Ichki qon ketishda birinchi yordam		Dori berish	Aroq ichirish	Muzli xalta qo’yish	Jgut qo’yish
18. Jgut qo’yilganda qancha minutda bo’shatib turiladi		Har 30 minutda	Har 45 minutda	Har 2 minutda	Har 15 minutda

2.QAROR QABUL QILISh
Bu usul guruh yoki har bir talabani baholash, mavzuni mustahkamlash maqsadida dars oxirida qo’llaniladi. Kasallikning sababi, klinik belgilari, birinchi yordam ko’rsatilgan bo’lib, talaba shular asosida tashhis qo’yishi kerak.

Kasallik sababi	Klinik belgilari	Birinchi yordam
Qurilishda ishchining o’ng qo’l bilak sohasini shisha parchasi kesib yubordi.	Ko’rik o’tkazilganda o’ng qo’lning bilak sohasidagi jarohat 4x1 sm kattalikda bo’lib, jarohatning chetlari tekis. Jarohat ichida shishaning mayda bo’lakchalari qolib ketgan, jarohatdan to’q rangdagi qon oqmoqda.	1. Jarohatdagi oynalar-ning siniqlarini yuvib olib tashlanadi 2. Jarohatga qattiq steril bog’lam qo’yish. 3. Qo’lini ko’tarib qo-yish. 4. Qoqsholga qarshi em-lash uchun kasalxonaga jo’-natiladi.
Tashhis:

3.Muammoli masala
1-misol
5 yoshdagi qizchani ko’chada it tishlab oldi. Ko’rik o’tkazilganda o’ng oyoqning tizzaosti chuqurchasi sohasidagi jarohat 4x4 sm kattalikda bo’lib, jarohatning chetlari notekis, undan yorqin qizil rangdagi qon oqmoqda. Jarohat turini, qon ketish tipini aniqlang va birinchi yordam ko’rsatish tartibini ko’rsating.


2-misol
YTH paytida mototsikl haydovchisi qorin sohasiga kuchli zarba oldi. Ko’rik o’tkazilganda qorin sohasiga kuchli og’riq paydo bo’layotganligiga shikoyat qildi. Teri oqargan, kul rang tusda, sovuq, yopishqoq ter bilan qoplangan. Tomir urishi kuchsiz, qiyinchilik bilan aniqlanadi. Baxtsiz hodisa turini ko’rsating hamda birinchi yordam ko’rsatish tartibini yozib bering.