A qodiriy nomidag jizzax davlat pedagogika instituti biologiya va uni o

Energetika va kommunal tizimlardagi halokatlar bu:

• 
  sanoat va qishloq ho'jaligi mas'ul iste'molchilarining halokat tufayli energiya ta'minotisiz qolishiga hamda aholi hayot faoliyatining
  

buzilishiga olib kelgan GES, GRES, TETslardagi, ulkan issiqlik markazlaridagi, elektr tarmoqlaridagi bugqozon bo'limmalaridagi, kompressor va gaz taqsimlash shahobchalaridagi va boshqa energiya ta'minoti ob'ektlaridagi halokatlar va yonginlar;

• 
  aholi hayot faoliyatining buzilishiga va salomatligiga havf olib kelgan gaz quvurlaridagi, suv chiqarish inshoot-laridagi, suv quvurlaridagi, kanalizatsiya va boshqa kommunal ob'ektlardagi halokatlar;
  
• 
  atmosfera, tuproq, er osti va er usti suvlarining odamlar salomat-ligiga havf tugdiruvchi darajada kontsentratsiyadagi zararli moddalar bilan ifloslanishiga sabab bo'lgan gaz tozalash qurilmalaridagi, biologik va boshqa tozalash inshootlaridagi halokatlar.
  

Ijtimoiy yo'nalishdagi ob'ektlardagi xodisa va halokatlar bu: odamlar o'limi bilan bogliq bo'lgan va zudlik bilan avariya-qutqaruv o'tkazilishini hamda zarar ko'rganlarga shoshilinch tibbiy yordam ko'rsatilishini talab qiladigan maktablar, kasalxonalar, kinoteatrlar va boshq., shuningdek uy-joy sektori binolari konstruktsiyalarining to'satdan buzilishi, yonginlar, gaz portlashi va boshq.
Gidrotexnik halokatlarbu:
suv omborlarida, daryo va kanallardagi buzilishlar, baland toglardagi ko'llardan suv toshib ketishi natijasida vujudga kelgan hamda suv bosgan
xududlarda odamlar o'limiga sanoat va qishloq ho'jaligi ob'ektlari ishining, aholi hayot faoliyatining buzilishiga olib kelgan va shoshilinch ko'chirish
tadbirlRadioaktiv va boshqa xavfli va ekologik jihatdan zarar bo'lgan
moddalarni ishlatilishi yoki saqlanishi bilan bog'liq bo'lgan halokatlar
бу:

• 
  sanitariya - himoya hududi tashqarisiga chiqarib tashlanishi natijasida paydo bo'lgan yuqori darajadagi radioaktivlik odamlarning yo'l qo'yiladigandan ko'p miqdorda nurlanishini keltirib chiqargan texnologik jarayonda radioaktiv moddalardan foydalanadigan ob'ektlardagi halokatlar;
  
• 
  radioaktiv materiallarni tashish vaqtidagi halokatlar
  
• 
  atrof-muhit va odamlar salomatligi uchun xavf tug'diruvchi radioaktiv chiqindilar to'plagichlardagi, chiqindixonalardagi, ishlam to'plagichlardagi va zaharli moddalar ko'miladigan joylardagi halokatlar (o'pirishlar);
  
• 
  radioizotop buyumlarning yo'qotilishi;
  
• 
  biologik vositalarni va ulardan olinadigan preparatlarni tayyor-lash, saqlash va boshqa muassasalarda biologik vositalarning atrof-muhitga chiqib ketishi yoki yo'qotilishi bilan bog'liq vaziyatlar.
  

Nazorat savollari:

1. 
   Texnogen tusdagi favqulodda vaziyatlar to'g'risida tushunchaga egamisiz?.
   
2. 
   Texnogen tusdagi favqulodda vaziyatlarning tasnifi va tavsifi nimalardan iborat?.
   

Texnogen tusdagi favqulodda vaziyatlarning kelib chiqish sabablari nimalardan iborat?.