A. N. Valiyev, B. R. Haqberdiyev, N. X. Gulomova, Z. A. Boboyeva

D^=2,
2^=2,2*20=44 mm; 5=0,15d=0,15x20=3 mm. So‘ngra 
hirikuvchi 
H2
detalda shpilka erkin kirishi uchun 
D =
1, W= 1,1x 20=22 mm 
o'lchamga teng silindrik teshik ochiladi.
Endi balandligi 
H l
bo‘lgan birikuvchi detalga shpilka uyasi ochiladi. 
Bizning 
misolimizda birikuvchi detallar po‘latdan tayyorlanganligi sababli 
ihpilkaning 
detalga burab kirgiziladigan uchi uzunligi 
l = d
=20 mm, shpilka 
Uyasining 
chuqurligi 
lt
+ 0,5d=20+0,5><20=20+10=30 mm bo‘ladi. Shpilka 
uyasining 
tubiga to‘liq rezba ochish shart emas. Ushbu rezba ochilmagan 
masofa 
0,25^=0,25x20=5 mm bo‘ladi.
Biriktirish detallarining o ‘lchamlari aniqlangandan keyin chizma 
qog'ozida hoshiya va asosiy yozuv о ‘mi chiziladi hamda biriktiriladigan 
detaining simmetriya o ‘qlari va ko‘rinishlari bajariladi (6.9-rasm, 
a).
2-bosqich.
Bu bosqichda shpilka uyasiga shpilkaning rezba ochilgan 
/, 
uchi 
burab kiritiladi, keyin balandligi 
H2
bo‘lgan detal 22 mm li silindrik 
ochiq 
teshigi orqali shpilkaga kirgiziladi. So‘ngra shayba hamda gaykalar 
yordamida shpilkali birikma hosil qilinadi. Shuningdek, shpilkaning
I 
uzunligi 
aniqlanadi: 
l= H ,+ l,3 d =
30+1,3x20=30+26=56 
mm.
Bunda 
ahpilka 
va 
H2
detaldagi silindrik teshik konturlari orasida tirqish (zazor) 
qoladi. 
Shuningdek, shpilka va gaykalarni soddalashtirilmagan holatda 
chizishni 
tavsiya qilamiz. Birikmaning frontal va profil proyeksiyalarida 
zarur 
qirqimlar bajariladi. Bunda shpilka, shayba va gayka qirqib 
ko‘rsatilmaydi (6.9-rasm,