A Marshall yondashuviga ko’ra tovar qiymati asosida nima yotadi? A) keyingi naflilik va keyingi xarajat, muvozanatli narxni shakllantiradigan talab va taklif B) sarf-xarajatlar C) naflilik D) keyingi naflilik E) mehnat sarflari ANSWER: A Agar ikki tovar bir-birini o’rnini bossa, u holda birining narxining o’sishi… A) ikkinchi tovarga talabning ortishiga olib keladi B) ikkinchi tovarga talabni o’zgarmasligiga C) ikkinchi tovarga talab hajmining ortishiga D) ikkinchi tovarga talab hajmining pasayishiga E) ikkinchi tovarga talabning pasayishiga ANSWER: A Agar tovar narxi talab egri chizig’i bilan taklif egri chizig’i kesishgan nuqtadan past bo’lsa, u holda: A) tovar taqchilligi yuz beradi B) ortiqcha miqdorda tovarlar hosil bo’ladi C) xom ashyo ortiqchaligi kuzatiladi D) xom ashyo yetishmovchiligi kelib chiqadi E) resurslar narxi ko’tariladi ANSWER: A Agar tovarga taklif va talab ortsa, u holda … A) tovarning umumiy miqdori ortadi B) narx ko’tariladi C) narx barqaror bo’ladi D) jamiyatning farovonligi oshadi E) tovarlarning umumiy miqdori kamayadi ANSWER: A Aralash iqtisodiyot nima? A) turli mulk shakllariga va ularning teng huquqligiga asoslangan iqtisodiyot B) ma‘muriy buyruqbozlikka asoslangan iqtisodiyot C) xususiy va jamoa mulkiga asoslangan iqtisodiyot D) buyruqli va bozor iqtisodiyoti qo’shilishi natijasida vujudga kelgan iqtisodiyot E) an‘ana va udumlarga asoslangan iqtisodiyot ANSWER: A Bir tovar boshqasiga muayyan miqdoriy nisbatlarda ayriboshlanganda, qanday qiymat namoyon bo’ladi? A) almashuv qiymati B) qo’shilgan qiymat C) ijtimoiy qiymat D) individual qiymat E) bozor qiymati ANSWER: A Biz ko’pincha sifatsiz tovar sotib olganimizda aldagan sotuvchini jazolashga urinmaymiz. Sababi? A) olgan nafimiz, qilgan transaksion xarajatlarimizni qoplamaydi B) rahmimiz keladi C) asabimizni buzishni xohlamaymiz D) yuz-xotir qilamiz E) sifatsiz bo’lsa ham, zarur ANSWER: A Bozor (aralash) iqtisodiyoti asosini tashkil etadi: A) mulkchilikning turli-tumanligi va ularning tengligi qonun tomonidan birday muhofaza qilinishi B) xususiy mulkchilikning qonun asosida alohida qo’llab-quvvatlanishi C) hamkorlikdagi mulk alohida qo’llab-quvvatlanishi D) jamoa mulkiga alohida e‘tibor berilishi E) davlat mulki asosiy o’rin tutishining ta‘minlanishi ANSWER: A Bozor iqtisodiyotini harakatlantiruvchi kuch, bu A) iqtisodiy faoliyat erkinligi, xususiy mulkning ustunligi, daromadlarning cheklanmaganligi B) iqtisodiy faoliyat erkinligi, raqobat, daromadlarning cheklanmaganligi C) raqobat, davlatning qo’llab-quvvatlashi, daromadlarning cheklanmaganligi D) iqtisodiy faoliyat erkinligi, davlatning qo’llab-quvvatlashi, daromadlarning cheklanmaganligi E) raqobat, iqtisodiy faoliyat erkinligi, xususiy mulk ustunligi ANSWER: A Bozor iqtisodiyotining muhim afzalliklaridan biri cheklangan resurslar sharoitida: A) iqtisodiy resurslarni samarali taqsimlash B) resurslarni qimmatga sotish C) resurslarni arzon sotib olish D) resurslarni qimmatga sotib olish E) resurslarni arzon sotishni ta‘minlash ANSWER: A Bozor iqtisodiyotining obyekti: A) tovar, pul (agregati) B) tovar, jamoa xo’jaligi C) tovar, korxona D) pul, korxona E) pul, pul tizimi ANSWER: A Bozor iqtisodiyotining qaysi subyekti iqtisodiy resurslarni yetkazib beruvchisi va pirovard mahsulotlarning asosiy iste’molchisi hisoblanadi? A) uy xo’jaliklari B) korxonalar C) davlat tashkilotlari D) davlat muassasalari E) chet elliklar ANSWER: A Bozor iqtisodiyotining subyekti: A) firma, korxona, uy xo’jaligi, davlat, moliyaviy institutlar B) firma, korxona, uy xo’jaligi, davlat, pul C) firma, korxona, uy xo’jaligi, moliyaviy institutlar D) firma, korxona, davlat, moliyaviy institutlar E) firma, korxona, uy xo’jaligi, tovar ANSWER: A Faoliyat natijasi qanday bo’lishi ehtimolini bilgan holda, baribir oqibati qanday tugashini aniq aytib bo’lmaydigan vaziyat, ya’ni noaniqlik quyidagilarni ifodalaydi: A) tavakkalchilik xatari B) risk mardlik belgisi C) xatarning namoyon bo’lishi D) tavakkalchilik yutug’i E) tavakkalchilik natijasi ANSWER: A Har qanday iqtisodiy tizim qaysi ko’rinishdagi muammo bilan to’qnashadi A) cheklangan iqtisodiy resurslardan unumli foydalanish B) import va eksport tengligi C) davlat byudjetini daromad va xarajatlarning tengligi D) tejamkorlik asosida davlat qarzlarini kamaytirish ANSWER: A Ijtimoiy iste’mol tovarlari nafliligi qanday ehtiyojni qondirish layoqatiga ega? A) ijtimoiy ehtiyojni B) shaxsiy ehtiyojni C) ishlab chiqarish ehtiyojini D) davlat ehtiyojini E) unumli ehtiyojni ANSWER: A Investitsion tovarlar yoki ishlab chiqarish vositalari nafliligi qanday ehtiyojni qondiradi? A) ishlab chiqarishga bo’lgan ehtiyojni B) ijtimoiy ehtiyojni C) davlat ehtiyojini D) korxona ehtiyojini E) shaxsiy ehtiyojni ANSWER: A Iqtisodiy qonunlar qanday xarakterga ega A) ham ob`yektiv, ham sub`yektiv B) ob`yektiv C) sub`yektiv D) hech qanday xarakterga ega emas ANSWER: A Iqtisodiy resurslar hisobiga olinadigan daromad turini aniqlang: A) ish haqi, foiz, renta, me‘yordagi foyda B) mukofot C) dividend D) foyda E) yalpi daromad ANSWER: A Iqtisodiy resurslar nima? A) kapital, yer, ishchi kuchi, tadbirkorlik layoqati B) pul C) insonlar D) tovar E) tabiiy resurslar ANSWER: A Iqtisodiy rivojlanish nima A) ishlab chiqarish jarayonini doimiy ravishda rivojlantirish B) ehtiyojlarni qondirish C) moddiy ne’matlar ishlab chiqarish D) nomoddiy ne’matlar ishlab chiqarish ANSWER: A Iqtisodiy rivojlanish nima? A) ishlab chiqarish natijalarining to’xtovsiz ortib borishi B) ehtiyojlarni qondirish C) bozorga tovarlar yetkazib berish D) moddiy ne‘matlar ishlab chiqarish E) xizmatlar ko’rsatish ANSWER: A Iqtisodiy tizim nima? A) ishlab chiqarishni tashkil etish shakli B) jamiyatning asosiy yo’nalishi C) sotsial-iqtisodiy munosabatlar asosi D) ijtimoiy ishlab chiqarish shaklidir E) siyosiy va ma‘naviy munosabatlardir ANSWER: A Iqtisodiy tizimning ishlab chiqarishning texnologik usuli bo’yicha turkumlangan turini aniqlang: A) oddiy kooperatsiyaga asoslangan iqtisodiy tizim B) feodalizm C) buyruqli iqtisodiyot D) toindustrial jamiyat E) ommaviy iste‘mol jamiyati ANSWER: A Iqtisodiyot nazariyasi fani nimani o’rgatadi A) kishilik jamiyati rivojlanishining iqtisodiy qonuni va qonuniyatlarni B) ijtimoiy tuzumlarni C) moddiy ne`matlar ishlab chiqarishni D) ishlab chiqarish kuchlarini ANSWER: A Iqtisodiyot nazariyasi fani qanday fanlar guruhiga kiradi A) ijtimoiy-gumanitar fanlar B) iqtisodiy fanlar C) siyosiy fanlar D) ijtimoiy fanlar ANSWER: A Iqtisodiyotning bosh masalasi – bu A) cheksiz ehtiyojni cheklangan resurslar orqali qondirish B) pulning qadrsizlanishi va ishsizlikning kelib chiqishiga yo’l qoymaslik C) cheklangan resurslardan unumli foydalanish D) ko’plab tovar ishlab chiqarish orqali aholining moddiy farovonligini oshirish ANSWER: A Ishlab chiqarish usuli va jamiyatdagi mavjud ustqurma birgalikda nima deb ataladi? A) ijtimoiy-iqtisodiy formatsiya B) xo’jalik yuritish shakli C) iqtisodiy tizim D) milliy xo’jalik E) iqtisodiyot ANSWER: A Ishlab chiqarish omillarini uyg’unlashtirishning ma’lum bir usullari qanday nomlanadi? A) kooperatsiya B) ixtisoslashish C) texnologiya D) integratsiya E) mehnat taqsimoti ANSWER: A Ishlab chiqarishning iqtisodiy samaradorligi bu A) ishlab chiqarish natijasi (mahsulot)ning sarflangan xarajatlarga nisbati B) ishlab chiqarish natijalarining kapital sarflariga nisbati C) ishlab chiqarish natijalarining yer omiliga nisbati D) ishlab chiqarish natijalarining mehnat xarajatlariga nisbati E) yerga va kapitalga qilingan xarajatlar natijasi ANSWER: A Ishlab chiqaruvchilar tayyorlagan mahsulotlariga ko’zda tutilgan muddatdan nisbatan avvalroq yuqori narx belgilashga majbur bo’lishdi, u holda … A) talab qisqaradi B) talab ortadi C) taklif kamayadi D) taklif ortadi E) talab o’zgarmaydi ANSWER: A Klassik iqtisod vakillari tovar qiymati qanday mehnat sarflarini ifodalaydi deb ko'rsatishgan? A) ijtimoiy-zaruriy B) zaruriy C) qo’shimcha D) individual E) ortiqcha sarflarini ANSWER: A Manfaatlar tizimi nima? A) shaxsiy, jamoa va davlat manfaati B) iste’molchining manfaati C) ishlab chiqaruvchining manfaati D) iqtisodiy manfaat E) oilaviy manfaat ANSWER: A Mehnat intensivligi nima? A) mehnatning sarflanish tezligi va jadalligi B) mehnatning aniq turining mahsuldorligi C) qo’llaniladigan mehnat hajmining ortishi D) qo’llaniladigan mehnat hajmining qisqarishi E) mehnatning unumdorligi ANSWER: A Mulk obyekti yollanma mehnatga asoslanib harakatga keltirilsa, qaysi turdagi xususiy mulk vujudga keladi? A) kapitalistik B) feodal C) quldor D) sotsialistik E) ibtidoiy jamoa ANSWER: A Mulk subyektlaridan qaysi biri faqat investitsion tovarlarga talab bildiradi? A) korxona va xo’jalik birlashmalari B) davlat C) uy xo’jaliklari D) chet el fuqarolari E) xorijiy davlatlar ANSWER: A Mulkiy munosabatlarning ishtirokchilari, ya’ni mulkni tasarruf qilish, undan foydalanish va ishlab chiqarish natijalarini o’zlashtirishda qatnashuvchilar qanday nomlanadi? A) mulkni tasarruf qiluvchilar B) mulkdan foydalanuvchilar C) mulk subyektlari D) mulkdorlar E) mulk obyektlari ANSWER: A Mulkni davlat tasarrufidan chiqarish, bu A) davlat mulkini nodavlat mulk va boshqa xo’jalik yuritish shakllariga aylantirish B) davlat mulkini imtiyozli bo’lib berish C) davlat mulkini fuqarolarga sotish D) davlat mulkini xususiy mulkka aylantirish E) davlat mulkini yuridik shaxslarga sotish ANSWER: A Natural xo’jaligi nima? A) xo’jalikning o’z xodimlari va ishlab chiqaruvchilarning iste‘moli uchun mahsulotlar ishlab chiqaradigan xo’jalik B) ishlab chiqarishni tashkil etish mashina va texnikalarga emas, qo’l mehnatiga asoslangan xo’jalik C) jamiyat uchun mahsulotni natural holda ishlab chiqaruvchi xo’jalik D) aholi va tashkilotlarga sotish uchun iste‘mol buyumlari ishlab chiqaruvchi xo’jalik ANSWER: A Nima uchun har qanday iqtisodiy tizim ishlab chiqarish resurslarining chegaralanganligi bilan to’qnash keladi A) ishlab chiqarish resurslari hech qachon jamiyat a`zolarining ehtiyojlarini to’la qondirish uchun zarur miqdorda ne`matlar yaratishga va xizmatlar ko’rsatishga yetarli bo’lmaganligi B) ayrim mahsulotlarni ishlab chiqarishdan kura sotib olinishning foydaligi C) ishlab chiqarish resurslarini cheklanganligi bilan iqtisodiy baquvvat davlatlar to’qnash kelmaydi, faqat nochor, iqtisodiy rivojlanmagan davlatlargina duch kelishi mumkin D) iqtisodiy taraqqiyotda ishlab chiqarish darajasining pasayishi ishlab chiqarish resurslaridan foydalanish darajasining chegaralaydi ANSWER: A Pulning qaysi vazifasi narxning shakllanishi bilan bog’liq? A) qiymat o’lchovi B) to’lov vositasi C) muomala vositasi D) jamg’arma vositasi E) jahon puli ANSWER: A Quyidagi ta’riflardan qaysi biri bozor iqtisodiyotining mohiyatini to’laroq xarakterlaydi? A) xususiy mulk ustunligiga asoslangan hamda iqtisodiy jarayonlar bozor mexanizmi yordamida boshqariladigan va tartibga solinadigan iqtisodiyotdir B) iqtisodiy subyektlar faoliyati erkin amalga oshiriladigan iqtisodiyot C) mehnat taqsimoti mavjud bo’lgan iqtisodiyot D) urf-odat, udumlar va an‘analarga asoslangan iqtisodiyot E) yuqoridagilarning barchasi ANSWER: A Quyidagilardan qaysi biri mulk obyektlari mazmunini to’laroq ifodalaydi? A) mulkka aylangan barcha boylik turlari B) ishlab chiqarish vositalari C) tabiiy boyliklar D) inson yaratgan moddiy va ma‘naviy boyliklar E) insonning mehnat qilish qobiliyati ANSWER: A Quyidagilarning qaysi biri ishlab chiqarishning moddiy omili hisoblanadi? A) bino va inshootlar, mashinalar, asbob va uskunalar, xom ashyo B) materiallar C) xom ashyo D) mehnat quroli E) pul mablag’lari ANSWER: A Shaxsiy iste’mol tovarlari nafliligi qanday ehtiyojni qondirishga layoqatli? A) shaxsiy ehtiyojni B) ijtimoiy ehtiyojni C) unumli ehtiyojni D) ishlab chiqarish ehtiyojini E) davlat ehtiyojini ANSWER: A Talab va taklifning narxni tartibga solishdagi rolini tushuntirish uchun misol qilib qaysi bozorni ko’rsatish mumkin? A) tovar bozorini B) resurslar bozorini C) valyuta bozorini D) har qanday bozorni E) xizmatlar bozorini ANSWER: A Tovar va xizmatlar bozori muvozanat holatda bo’ladi, agar… A) talab hajmi taklif hajmiga teng bo’lsa B) narx va foydaga teng bo’lsa C) texnologiya darajasi sekinlik bilan o’zgarsa D) talab taklifga teng bo’lsa E) tovarlar sifati talabga javob bersa ANSWER: A Tovarlarning kishilarning biror bir ehtiyojini qondirish layoqati – bu: A) ijtimoiy naflilik B) keyingi naflilik C) naflilik D) qiyosiy naflilik E) mutloq naflilik ANSWER: A