A. K. Qayimov, E. T. Berdiyev dendrologiy a

sariq rangda, ingichka qanotchali. Bir grammda 2800 dona urug‘i bor.
Bahaybat sekvoyyadendron urug‘idan k o ‘payadi. Ildizdan bachkilashi,
to'nkasidan o ‘sib chiqishi ham mumkin. Qalamcha va payvand y o ‘li
bilan ko‘paytirilsa ham bo‘ladi. Bu daraxt tez o ‘sadi. Qrimga, Kavkazga,
Markaziy Osiyoga introduksiya qilingan. Shimoliy Amerikaning Tinch
okeani sohillari va janubiy shtatlarida tabiiy tarqalgan. Bu joylam ing
iqlim sharoitiga yaxshi moslashgan va o ‘sish tezligi yuqori. U
yorug‘sevar daraxtdir. Ildizi baquvvat b o ‘lib, chuqur joylashadi. Uning
yog‘ochi sifatli va yuqori baholanadi, mustahkam va qattiq bo‘lib, suvda
va zaxda chirimaydi, shuning uchun turli maqsadlarda ishlatiladi. Bu
turning manzarali shakllari bor. Ulam ing shox-shabbalari piramida
shaklida yoki egilib o‘sadigan bo‘lib, juda chiroyli. Bu daraxtni
MDHning janubiy qismlarida Qora dengiz bo‘ylarida va Qrim yarim
orolida ko‘kalamzorlashtirish maqsadlarida yakka yoki to‘da-to‘da qilib
ekish tavsiya qilinadi.

---

M ETASEKVOYYA (METASEGUOIA) TURKUM I
Bu turkumning bitta gliptostrobussimon metasekvoyya (Meta-
seguoia glyptostroboides M u.et.C heng.) turi bor. U katta daraxt bo‘lib,
b o ‘yi 50 metrga, diametri 2 metrga yetadi. Shox-shabbasi tuxumsimon.
P o ‘stlog‘i jigarrangda. Shoxlari po‘stlarini tashlab turadi. Novda va
barglari qarama-qarshi joylashadi. Metasekvoyyaning novdalari uzun va
kalta bo‘lib, yon kalta novdalari yashil rangda, qishda barglari bilan
birga to‘kilib ketadi.
Metasekvoyya daraxti simpodial tipda shoxlanadi. Shunga ko‘ra
uning shox-shabbasi yon tomonga qarab o‘sadi. Yon shoxlari to‘g ‘ri
burchak hosil qilib joylashadi. Kurtaklari tuxum shaklida, yirik, jigar-