|
hissasini
qo’sbdi Uning
ijro repertuarida 86 dunyo xalqlarining qo'shiq va raqslari mayjud edi. Uning boy repertuaridan nafeqat xalq, balki
zamonaviy kororpozitorlaming asarlari o‘rin oldi. Masalan, « 0 ‘zbckche vals», «Yaxshi gul» (P. Rahimov.), «Go‘zaI
Farg‘ona» (M. Burhonov), «Mohi gul» (D. Soatqulov), «Toshkent piyolasi» (K. Jabborov), xalq qo'shiq va
taparlaridan «Qo'qoncha», «Erta bilan», «Marg‘iloncha», «Yallama yorim», «Farg‘onacha raqs», «Buxorocha raqs-
2», «Xorazm lazgisi», «Tom boshida»; turkmancha «Btbijon»; mo‘g‘ulcha «Arvin tayni sara» («Yangi oy»);
gruzincba «Nikoh to‘y*»; ozarbayjoncba «Doyma dedi» («Eshikni taqirlatma»); qirgizcha «Parizod oy»; armancha
«Zangezur» va «Kim kelayapti»; tatarcha «Gannonchi suda, suda^, va «Jiznikay»; yoqutcha «Kurules Kyuregom»
(«Bahor kunlari»); qozoqcha «Qora to‘rg‘a>'»; uyg‘urcha «Qoshingni qorasi»; hindcha «Paglaxavar» («Я\ато1»),
«Suriya asta» («Hosil») va «Mudji me dji» («Nilufar»); tuikcba «Yor, yor omon» va
« G u H zo t» ;
indoncziyacba
«Qaydasan qo‘zichog(tm», «Chando» («Aks-sado»); arabcha «Binti shalabiya» («Хшпог ko'zlar»); yaponcha
«Andzu-Band^*san» («Banday tog‘i»); a%‘oncha «Sbirrn zabon», koreyscha «Yansando» («Cho‘pon o‘yini») va
«Toradi» («To‘quvchb>), ispancha «Torero» va boshqa xalqlarmng qo‘shiq va raqslarmi tabiiy tarzda, an’anaviy
milliy ijrochilik harakatlarini musiqa ohangi bilan uyglunlashririb ijro etishga erishdi.
Tamaraxonim o‘z ijrochilik mahorati, uslubi bilan estrada san’atidagi o‘ziga xos maktab yaratdi.
149
1950-80-yiIlarda zamonaviy o'zbek estrada san’atining
rivojlanishi. XX asrning 50-60-yillarida respublikamizda estrada
jamoalari ishtirokida tomoshabinlar uchun konstert berish rasm
bo‘la boshladi.
1954-yilda 0 ‘zbekiston davlat filarmoniyasi tarkibida «Estrada
kvarteti» ansamblini tuzdi. 1954-yiIi « 0 ‘zbek daviat estradasi»
tashkil etildi va barcha jamoalar uning tarkibiga o‘tkazildi. Asosiy
maqsad estrada musiqani rivojlantirish edi.
1957-yiIda, Moskva shahrida jahon yoshlari va talabalarining
VI xalqaro festivali o‘tkazilish munosabati bilan Toshkentda
«Yoshlik» milliy estrada ansambli tuziladi. Ansambl ikki guruhdan
iborat bo‘lib, “Milliy estrada ansambli” va “Estrada ansambli” deb
nomlanadi. Ansamblga yetakchi sozandalar bilan birga B.Zokirov,
L.Zokirova, N.Zokirov, F.Sodiqova, R.Nomozov, N.Eshonxo‘jayev
kabi xonandalar taklif etiladi.
Jamoa ijro dasturida kompozitor E.Salixov va V.Dementevlar
bastalagan yoshlik, do‘stlik, tinchlik mavzusidagi qo‘shiqlari o‘rin
oladi. 0 ‘zbekiston yosh san’atkorlari o‘z san’atlarini jahon yoshlari
oldida namoyish qildilar va festival diplomiga sazovor bo‘ldilar.
Festivalda ilk bor xonanda Botir Zokirov o‘zining estrada
qo‘shiqlari bilan ishtirok etadi va tomoshobinlar e’tiboriga tushadi.
Uning ajoyib, noyob tembrga ega, betakror ovozi barcha
tinglovchilami maftun qildi va estrada xonandaligi faoliyatini
belgilab beradi. So‘ngra o‘zbekistonda estrada ijrochiligiga alohida
e’tibor sifatida 1958-yili 0 ‘zbekiston davlat estrada jaz orkestri
tashkil qilinadi. Sh. Ramazonov badiiy rahbariligida kompozitor
Anatoliy Kroll va dirijor Yevgeniy Jivayevlar faoliyatlarini
boshlaydilar. Orkestr ijro repertuarida «Arabcha tango», afg‘on xalq
qo‘shig‘i «О, karvonboshi», «Maro bebus» qo‘shilari, meksikancha
«Xayr muhabbat», bir qator o'zbek xalq qo'shiqlari davrning
ommabop qo‘shiqlariga aylanadi.
O'zbek bastakorlari va kompozitorlari musiqa ijodiyotida,
ayniqsa estrada janriga bo‘lgan e ’tibor oshadi va xalq musiqasi
ohanglariga asoslangan va zamonaviy qo‘shiq va kuylar yaratiladi.
Ushbu sohada bastakorlardan M.Mirzayev, E.Salixov, Sh.Rama-
zanov,
Yan
Frenkel,
A.Nesterov,
A.Malaxov,
X.Izomov,
150
S.Yudakov, M.Burhonov, M.Ashrafiy, Ye.Jivayev kabi kompozi-
torlar o‘z asarlarini yaratadilar.
«Ey mehribonim», «Namanganning olmasi», «Qahramon
qizlar», «Toshkent haqida qo‘shiq», «Toshkent osmoni», «Muhab-
bat», «Maftun bo‘ldim» kabi qo‘shiqlar, orkestr ijrosi uchun
« 0 ‘zbekcha syuita», «Bahor», « 0 ‘yinqaroq qiz», «Link vals» kabi
asarlar shular jumlasidandir.
Do'stlaringiz bilan baham: |
