A. B. Xayitov, A. M. Akbarov personalni

 
 
 
 
 

---

 
44 
II bob. PERSONALNI BOSHQARISH TIZIMI 
 
3.1. Personalni boshqarish tamoyillari  
 
Personalni boshqarish quyidagi qoidalarga asoslanadi: 
1. Personalni  rejalashtirishni  korxonani  rivojlantirish  strategiyasi  bilan  uzviy 
aloqasini ta’minlash. 
2. Personal  xarajatlarini  miqdoriy  baholash  va  uning  ishlab  chiqarish  iqtisodiy 
ko’rsatkichlarigata’siri. 
3. Mehnat  bozorida  samarali  ish  olib  borish  uchun  zarur  kompensatsiyalarni 
anikdash. 
Tamoyil (prinsip) — qaror qabul qilishda hisobga olinishi yoki amal qilinishi 
zarur  bo’lgan  ilmiy  asos,  qoida  hisoblanadi.  Personalga  rahbarlik  boshqaruv 
funktsiyasi  sifatida  boshqa  barcha  funktsiyalarni  yagona  birlikka  birlashtirishi, 
muvofikdashtirishi, o’zaro  bog’lashi,  integratsiya  qilishi  kerak.  Bunga  personal  bilan 
ishlash tamoyillarini amalga oshirish orqali erishiladi. 
Rahbar  personalni  boshqarar  ekan,  o’ziga  bo’ysunuvchilarga  faqat  buyruq 
berish bilan cheklanmasdan, ular kuch-g’ayratlarini aniq maqsadga yo’naltirib turishi, 
o’z  salohiyatlarini  namoyon  eta  olishlariga  ko’maklashish  atrofida  maslakdoshlarini 
birlashtirishi,  ya’ni  personalga  rahbarlik  qilish  tamoyillaridan  foydalanabilishi  zarur. 
Bu quyidagilarni o’z ichiga oladi: 
— har bir xodimga u bajaradigan ish uchun mas’uliyatni yuklash; 
— har bir xodim kimga bo’ysunishi va kimdan topshiriq olishini bilishi kerak; 
— personalni  boshqarish  maqsadi.  Zamonaviy  rahbarlik  belgilangan  maqsadga 
erishish uchun personal va ma’muriyat hamkorligini nazardatutadi; 
— rahbarning bevosita  ishtiroki.  Butun  mehnat jamoasiga bosh bo’lgan birinchi 
rahbar  yangiliklarni  joriy  etish,  ishlab  chiqarishni  takomillashtirish  va  boshqa 
masalalarda shaxsan ishtirok etishi shart; 
— muvofiklik.  Kadrlar  siyosati  ko’zlangan  maqsadga,  tegishli  mezonlarga 
muvofiq bo’lishi kerak. 
Turli  bosqich  (bo’g’in)lardan  iborat  bo’lgan  boshqaruv  tizimi  boshqaruv  turli 
bosqichlarini  alohida  rahbarlar  yoki  boshqaruv  organ  (apparat)lariga  biriktirib 
qo’yilishini taqozo etadi.