A. B. P a k ir d in o V u. A. V a L i X o n o V

Im m unitetniug T-tizimi. 
O lV ning eng asosiy nishoni T 4-lim- 
fotsit xelperlar (effektorlar). induktorlardir. Qondagi virus bilan 
zararlangan T4-Iimfotsitlar miqdori kasallikning kechki vaqtlarida 
ham 1 % dan ortmaydi. am m o limfoid to 'q im a la rd a zararlangan 
limfotsitlar miqdori qondagidan 10-15 barobar ko'pdir. Dastlab 
kasallikning alomatlari kuzatilm agan davrda T4-limfotsitlarning 
B-limfotsitlar uchun xelper hisoblangan effektorlar subpopulatsi- 
yasi aniq darajada kam ayib ketadi. T 4-limfotsitlarning supressorlar 
uchun induktor hisoblangan subpopulatsivasi esa kechroq kamaya 
boshlaydi. T s-limfotsitlarning qondagi miqdori kasallikning erta 
davridavoq keskin ortib ketadi va klinik rivojlangan OITS davrida- 
gina ularning miqdori pasayadi. T 8-limfotsitlarning sitotoksik sub- 
populatsiyasi supressor subpopulatsivasiga nisbatan ko 'pro q orta­
di. Shundav qilib. infeksiyaning erta davrlaridayoq T : T 8koeffitsi- 
yenti pasayib ketadi va 63 % hollarda 1 dan past b o i a d i .
45
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

N orm al killerlarning faolligi bem orlarda aniq v a kuchli pasay- 
gan. B u hujayralarning sitoliz funksiyasini bajaruvchi subpopulat- 
siyasi progressiv ravishda kamayib boradi. sitostaz funksiyasini 
bajaruvchi subpopulatsiyasi esa infeksiyaning b oshla ng'ic h davr- 
larida biroz ortgan.
Antigen tashuvchi hujayralar (monotsitlar, makrofaglar. dendrit 
hujayralari) funksiyasi ham infeksion jara y o n rivojlanib borgani 
sari izdan chiqadi.
A sab tizimidagi o ‘zgarishlar patogenezi
OIV faqat im m unotrop virus bo'lib qolmasdan, balki neyrotrop 
virus hamdir. M arkaziy asab tizim ida virus bevosita neyronlarni, 
astrotsitlarni, mikrogliyani, qon-tom irlar endoteliy hujayralarini. 
m iyaning fibroblastsimon hujayralarini. oligodendrotsitlarni zarar- 
laydi. Kasallikning erta davrlaridayoq 7 5 - 9 7 % bem orlarda asab 
tizimida OIV aniqlanadi. M iyaning ushbu infeksiyada shikastla- 
nish patogenezi komponentlari quyidagilardir:
1. Virusning nerv tizimining zararlangan hujayrasiga t o 'g 'rid a n
t o 'g 'r i sitopatogen ta'siri.
2. Virusning eruvchi gp 120 oqsilini neyrotoksik ta'siri.
3. V irusga qarshi antitanachalar va sensibilizatsiyalangan lim- 
fotsitlarning m iya hujayralariga shikastlovchi ta'siri.
4. Y allig ’Ianish jarayonlari - ensefalitlar. bular m iyadagi ikki­
lamchi infeksiyalar tom onidan chaqirilgan.
5. M iyaning o 's m a la r bilan shikastlanishi.