A. B. P a k ir d in o V u. A. V a L i X o n o V

O g ' iz shilliq p a r d a s i v a o s h q o z o n - ic h a k
t iz im in in g (O IT ) z a r a r la n is h i
Epidemiologik va klinik kuzatuvlar shuni ko'rsatadiki. og'iz 
shilliq pardasi va oshqozon-ichak tizimi (OIT) OIV kirib zararlay- 
digan va kasallikning erta alomatlari namoyon b o ‘ladigan soha- 
lardan biridir. AQSHda OIV infeksiyasida 50 % bemorlarda. Af- 
rikada esa 90 % bemorlarda OIT zararlanishi kuzatiladi. OITSning 
progressiyalanib borishining asosiy belgilaridan biri Wasting-svn- 
drome deb ataladi va surunkali diareya. malabsorbsiya hamda tana 
vaznining 10 % dan ortiq kamayishini o 'z ichiga oladi. Afrika 
qit'asida 
Wasting-syndromega
mos keluvchi. anoreksiya (100 %). 
uzoq vaqt (1 oydan ortiq) davom etadigan haroratning ko'tarilishi 
(97 %), 
s u r u n k a l i d i a r e y a
(93 %), 
t a n a v a z n i n i n g
10 % dan ortiq 
p a -
savishi (93 %) kabi alomatlarni o'z ichiga oladigan «Slim disease» 
sindromi tushunchasi avvaldan mavjud.
Tropik mamlakatlarda OlTning zararlanishi juda ko'p uchrashi- 
ni hisobga olgan holda, JSST «Banga mezonlari» deb ataluvchi 
quvidagi klinik mezonlardan tropiklarda ushbu kasallikka dastlabki 
tashxis qo'yishda foydalanishni tavsiya qilgan.
Katta belgilari:\.
Tana vaznining 10 % dan ortiq kamayishi.
2. Surunkali diareya (1 oydan ortiq).
3. Uzoq davom etadigan (1 oydan ortiq) haroratning ko'tarilishi.
Kicltik belgilari:
1. Uzoq (1 oydan ortiq) davom etadigan yo'tal.
2. Generalizatsivalangan. qichishish bilan kechuvchi dermatit 
(teri kasalligi).
3. Anamnezda o'rab oluvchi temiratki.
4. O g'iz va halqumning kandidozi.
5. Surunkali progressiyalovchi yoki disseminatsiyalagan oddiy 
gerpes.
6. Generalizatsivalangan liinfadenopatiya.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Agar bemorda ikkita katta belgilar va bitta kichik belgi bo'lsa. 
unda OITS tashxisini dastlabki tashxis sifatida qo'yish mumkin.
Ammo OIV infeksiyasida OIT kasallanishi faqat anoreksiya, dia- 
reva. tana vaznining pasavishi, kandidoz bilangina kifoyalanmav- 
di. balki y o 'g 'o n ichakning zararlanishi ham tez-tez uchrab turadi. 
Ayniqsa, y o ’g'on ichakning patologiyasi gomoseksualistlarda k o ‘p 
uchraydi va ingliz tilida «Gay bowel syndrome», ya'ni «geylaming 
ichak sindromi» degan nom olgan. U o 'z ichiga quyidagilarni ola- 
di: to 'g 'ri ichakda va gipogastriya sohasida ogi'iq xissiyotlari, me- 
teorizm, tenezmalar.disxeziya alomatlari, qon ketishi va boshqalar.