A b d u m a jid m a d r a im o V g a V h a r fu z a IL o V a manbashunoslik

3.6. Manbaning mazmuniga qarab tahlil etish
H ar bir asarning m azm uni muallifning o 'z oldiga qo'ygan maqsad va 
v azifalaridan kelib ch iq ib y o ritilga n b o 'la d i. M a n b a d a g i asa rn in g
m azm unini yoritish juda m uhim va m as’uliyatli ish bo'lib, kitob bilan 
t o 'l a ta n is h ib c h iq ish n i t a q o z o etadi. P e d a g o g -m u ta x a ssis y o zm a
1 A h m e d o v B.A. O ' z b c k i s t o n tar ix i m a n b a l a r i . — T o s h k c n t : 0 ‘q i t u v c h i , 200 1. 6 8, 263 va 
b o s h q a betlar.
23

---

manbalardagi asarning boy mazmunini talabalarga ixcham va lo'nda tarzda 
bayon etishi zarur. Bunda yozma m anbalar to'g'risidagi mavjud tavsif — 
kataloglar ham da ensiklopedik m a ’lumotlardan foydalanishi m um kin. 
U m u m iy tarixga oid asarlarning aksariyatida voqealar bayoni o 'z
xususiyatiga ko'ra ikki xil bo'lishi mumkin:
a) Boshqa tarixchilar tom onidan bayon etilgan voqealar zikrini muallif 
ixcham holda yoki aynan keltiradi. Asarning bu qismi kompilyatsiya, 
ya’ni o'zlashtirma deb ataladi. Kompilyatsiya so'zi inglizcha 
compile
— 
tuzm oq m a ’nosini anglatadi.
b) Muallifning shaxsan o'zi m a ’lumot yig'ib voqealarni bayon etgan 
qismi original, yangi qismi deb ataladi.