A b d u m a jid m a d r a im o V g a V h a r fu z a IL o V a manbashunoslik



Download 6,96 Mb.
Pdf ko'rish
bet167/264
Sana27.01.2022
Hajmi6,96 Mb.
#414487
1   ...   163   164   165   166   167   168   169   170   ...   264
Bog'liq
madraimov a. manbashunoslik fuzaelova

4 .2 .5 . «Yuan-shi»
“ Y u a n - s h i” ( “ Y u an sulolasi tarixi” ) — Y uan sulolasining to 'liq rasmiy 
tarixidir. Uni S un-lyan (1310—1381) boshchiligidagi 16 muallif-tuzuvchilar 
y a r a t g a n d e b h i s o b l a y d i l a r . K i t o b M in s u l o l a s i n i n g i m p e r a t o r i
T a y q c h u n in g buyrug'i bilan 1369-yili yozib ta m o m la n g a n .
163


A s a r t o 'r t qism d an iborat:
Birinchi q ism d a Y u a n sulolasi shajarasi, y a ’ni X u b ilayxondan boshlab 
13 m o ‘g ‘ul im peratori, ularning shaxsiy h ayotida b o ‘lib o 'tg a n va ularning 
davrida m a m la k a td a k e c h g a n asosiy voqealar berilgan.
Ikkinchi qism da samoviy voqealar tafsiloti, m a m la k a td a bo'lib o 'tg a n
hududiy voqealar, m am lakatning m a ’muriy bo'linishi haqida, mamlakatdagi 
d a ry o la rv a nahrlar, xalqining liboslari, am aldorlarni m ansabga tayyorlash 
oldidan o'tkaziladigan im tihonlar va boshqalar haqida m a ’lu m o t keltiriladi.
U c h in c h i q ism d a im p e r a to r va u n in g x o n a d o n i a ’z olarining shajarasi 
o ‘rin olgan.
T o 'r tin c h i q ism d a im p e r a to r x o n a d o n i a ’zolarining tarjim ai holi va 
q o 'sh n i m a m la k a tla r h aq id a q isq ach a m a ’lu m o t keltiriladi.
Turkiy xalqlar tarixi va tu rk aslzodalarining m o 'g 'u l im periyasining 
ijtimoiy-siyosiy h ay o tid a tu tg a n o 'r n i haq id a “Y u a n - s h i” ning to 'rtin c h i 
qism ida, yettin ch i b o b d a j u d a q im m a tli m a ’lu m o tla r beriladi. U n d a
keltirilgan m a ’l u m o tla m in g tahlili shuni ko'rsatadiki, turklar, ja m iy a td a
tu tg a n mavqeiga k o 'r a xitoylardan keyin ikkinchi o 'r i n d a tu rg an xalq 
bo 'lg an . Yirik tu rk am ald o rlari, asosan uyg 'u r, qorliq, q ip c h o q , q ong'li, 
o 'n g ' u t , arg 'in , n a y m a n va kerait q av m larid an c hiqqan. U la r, asosan 
m o 'g 'u l imperiyasining m a ’muriy idoralari va harb ishlarini boshqarganlar.
Turklar orasida olimlar ham ko'p bo'lgan. Bular — qorluqlandan chiqqan 
Bayon, o 'n g 'u t M aqchuzan, qipchoq Toybug'a, Boboxudu, Ulchaybotir, 
qong'lidan chiqqan Buxulu, O'rus, Tabrikchi va boshqalar. Mo'g'ul imperatorlari 
xizmatida bo'lgan turklar orasida uyg'urlardan 300 mansabdor va olim bo'lgan.
“Y u a n - s h i ” ning ayrim qismlari turli yillarda N .Y a .B ic h u rin , Pelo, 
L .G a m b is, E.X yonish, S .A .K ozin, A.Vayli, G .F r a n k o , F.V .K lavaza va 
G . F . S h u r m a n n tarafidan ta rjim a qilingan.

Download 6,96 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   163   164   165   166   167   168   169   170   ...   264




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish