A b d u m a j id m a d r a im o V g avhar fu zailo V a



Download 6,54 Mb.
Pdf ko'rish
bet320/420
Sana31.12.2021
Hajmi6,54 Mb.
#275149
1   ...   316   317   318   319   320   321   322   323   ...   420
Bog'liq
--Manbashunoslik.Abdumajid Madraimov

saqlan m o q da. 
U ning  m atni  1939-yilda  eronlik  Malik  ush-shuaro  Bahor 
tom onidan  chop   etilgan.
4 .  4 .5 .  «Zayn  al-axbor»
“Zayn  al-axbor”  ( “Tarixlar  bezagi”)  nomli  kitob  muallifi  XI  asm ing 
yirik tarixchisi Gardiziydir.  Uning to 'la  ismi Abu Said Abulhay ibn Zahhok 
ibn  Mahmud  G ardiziy,  G 'azniga  (A fg'oniston)  tobe  bo'lgan  va  uning 
sharqiy tarafida joylashgan Gardiz qishlog'ida tug'ilgan.  U o 'z  zamonidayoq 
shuhrat  topgan  olim dir.  Bu  esa  uning  “Zayn  al-axbor”  nomli  asari  tufayli 
b o 'ld i.  K ito b   1 0 4 9 - 1 0 5 0 - y illa r   o ra s id a   y o z ib   ta m o m la n g a n   va 
G'aznaviylardan  Sulton  Abdurashidga  (1049—1053)  taqdim   etilgan.
“Zayn  al-ax bor” ,  asosan  qadim   zam onlardan  (islom iyatdan  aw al 
o'tgan  qadimgi  E ron  podshohlari  zam onidan)  to   1041-yilgacha,  y a’ni 
G 'aznaviylardan  Sulton  M avdud  (1 0 4 1 -1 0 5 0 )  bilan  Sulton  M uham m ad 
(1030-1031,  ikkinchi  m arta  1041)  o 'rtasid a,  ya’ni  1041 -yili  D inovarda 
bo'lgan urushgacha Xurosonda bo'lib o 'tgan voqealar haqida hikoya qiladi. 
Asarda ayniqsa X urosonning arab istilosidan  1041-yilgacha bo 'lg an tarixi 
boshqa  asarlarga  nisbatan  kengroq  yoritilgan.
Gardiziy ushbu asarini yozishda as-Sallom iyning “ Kitob fi axbor vuloti 
Xuroson”, al-Jayhoniyning “Ajoyib al-b u ld o n ”, shuningdek ibn  Muqaffa, 
ibn  Xalliqonning  asarlaridan  ham   foydalangan.
“Zayn  al-axbor”  rum liklam ing  m adaniyati  (d ar  m a ’rifati  rum iyon), 
tu di  xalqlaming  diniy  m arosim lari  va  yil  hisoblari,  M ovarounnahm ing 
turiciy  aholisi  va  H indiston  haqida,  degan  boblardan  iborat.  Asam ing 
tu rli xalqlarning (m usulm on,  yahudiylar,  xristian va boshqalarning) diniy 
roarosirnlari  va  yil  hisoblari  ham da  H indiston  haqidagi  boblari  Abu 
ayhon  Beruniy  asarlari,  O 'rta   Osiyo  va  O 'zbekistonning  turkiy  aholisi 
aqidagj  bobi  esa  qism an  ibn  X urdodbeh,  Jayhoniy  va  Ibn  M uqafia 
^ n a n g a   tayanib  yozilgan.
169


G ardiziyning  “Zayn  al-axbor”  asari  Xuroson  va  M ovarounnahm ing 
arablar  istilosidan  to   XI  asrning  o'rtalarigacha  bo'lgan  siyosiy  tarixini 
o'rganishda  m uhim   o 'rin   tutadi.
''Z ay n   al-axbor”  asarining  forscha  m atni  eronlik  M irzo  M uham m ad 
Qazviniy  1937-yili,  M uham m ad  N ozim   1928-yili  ham da  Said  Nafisiy 
tom onidan  1954-yili  chop  etilgan  edi.  1969-yili  T ehronda  asam ing  to'la 
nashri  am alga  oshirildi.  U ning  turkiy  xalqlar  haqidagi  bobi  rus  tilida 
V.V.Bartold  tom onidan  1900-yili  nashr  qilingan.
K itobning  O 'zbekistonga  alo q ad o r  qism i  A .K .A rends  tom onidan 
ruschaga  qilingan  tatjim asi  1991-yili  L.M .Epifanova tom onidan  nashrga 
tayyorlanib,  T oshkentda  chop  etildi.

Download 6,54 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   316   317   318   319   320   321   322   323   ...   420




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish