A b d u m a j id m a d r a im o V g avhar fu zailo V a

tuzilishi, xususan, devonbegi, miroxur, otaliq, shig'ovul, yasovul, naqib,
q o z i, b a k o v u l, qurchi b o sh i, d o d x o h , p a rv o n a ch i, sh a y x u lislo m ,
86

---

‘kaltosh, kadxudoyi daha (dahaboshi), chiroqchi, m unshiy va boshqa
tavozimlar haqida, shuningdek, o'zbek xalqining etnik larkibiga kirgan
У qo'ng'irol, nayman, qatag'on, yuz, arg'in, kcnagas va boshqa qabilalar
va ulam ing m am lakatning ijtim oiy-siyosiy hayotida tutgan o'm i haqida
muhim m a’lum otlar keltirilgan.
Abdixojaning XVI asm ing oxiri va XVII asm ing boshlarida Buxoro
xonligining ichki ahvoli va uning m am lakatning siyosiy hayotida tutgan
0 ‘mi va mavqei haqida asarda quyidagi m a’lum otlam i uchratamiz. So'nggi
Shayboniy Pirm uham m ad Son iy ( 1 5 9 8 -1 6 0 1 ) davrida mam lakatning
ichki ahvoli beqarorlikka yuz tutdi. Shu payt Abdixoja Buxoroni tark
etib Samarqandga bordi. Uning hokimi Ashtarxoniy Boqi M uhammadning
omadi yurishib, toj-taxtni egallaguday bo'lsa, ikkalari davlatni biigalashib
boshqarishga ahd qildilar. «Matlab ut-tolibin»da Boqi M uhammadxonning
mana bu so'zlari keltiriladi: «Agar biz Buxoro bilan Balxni egallashga
muyassar bo'lsak, unda mamlakatni Siz, men va Vali M uhammad o'rtasida
uchga taqsim laym iz...* Ertasi kuni ertalab, nonushta paytida Abdixoja
Boqi M uhamm adxonga murojaat qildi: «Tabriklaymiz, ulug' ajdodlarimiz
Sizga poytaxt shahar Buxoroni in ’om qiladilar». Boqi M uham m adxon
(ichiga sig'm ay) suyunib ketdi va singlisini Abdixojaga xotinlikka berdi.
Abdixoja ham m asi bo'lib Buxoroda bir yilga yaqin istiqom at qildi.
Shundan keyin Abdixojaning nufuzi ortti. M uham m ad Tolib bu haqda
mana bulami yozadi: «Hazrat xojaning ulug'ligi va kuch-qudrati shu