A ashirov, sh. Atadjanov

III. Suv inshootlari
1. 
0 ‘rganilayotgan hududda dehqonchilik tizimining tarqa­
lishi: tartibga solingan suv inshootlari; lalmikorlik; tartibga solin-
146

---

magan suv inshootlari — vaqtinchalik suv manbalari, suv yig‘i- 
ladigan inshootlar, qurib qoladigan k o i va boshqalardan 
foydalanish.
2. Oqava suv va chig‘ir vositasida sug‘orishning tarqalishi va 
ularning nisbati.
3. Korizlar va ularning tarqalish zonasi.
4. Sug‘orish kanallari, suv bilan ta ’minlash manbalari (daryo, 
irmoqlari, ariq, ko‘l, tog‘ daryosi, buloqlar).
5. Sug‘orish inshootlari turlari — to ‘g‘onlar, dambalar, suv 
taqsimlash qurilmalari.
6. Sug‘orish usuli: a) ariqlarda jo ‘yaklar bo'ylab suv qo‘yish;
b) pol olinadigan joylarda suvni bostirish. v) vaqtinchalik ariqlar 
va boshqalar. Turli qishloq xo‘jaligi ekinlarini sug‘orish farqlari.
7. Navbati yoki vaqti bilan ekiladigan ekinlarning farqlari;
a) yer haydovidan oldingi ekin;
8. Xonliklarda xususiy va jam oa bo‘lib suvdan foydalanish. 
XIX asr o ‘rtalari — XX asr boshlarida suvdan foydalanish 
tartibining o‘zgarishi. Suvni olish vaqtini muvofiqlashtirish. 
Sug‘orishda suv m e’yori. Suvni navbat bilan olish, sutka 
davomidagi navbat, sutkalik va boshqalar. Maydondagi ekinlar 
uchun kanallarning bo‘linishi (bosh, o‘rta va quyi «quloq»). 
Suvni taqsimlovchi kishi, quyi suv m a’murligi, kanallarni 
rostlash, suv haydash.
9. Sug‘orish tizimining boshqarilishi. Turli tarixiy davrlarda 
sug‘orish ishlari majburiyati. Suv m a’murligining tuzilishi, 
umumiy xarakteri va farqlari.