A. A. Qaxxarov, yu. Sh. Avazov, U. A. Ruziyev kompyuter tizimlari va tarmoqlari

XVI-BOB. HART PROTOKOLI
Raqamli aloqa texnologiyalari orqali uskunalar, sensorlar va ishga tushiruvchi qurilmalar bilan biriktirilgan bir guruh intellektual qurilma protokollari uzoq masofaga manzilli axborot yuboruvchi (HART) protokoli deyiladi.

Siz ushbu qismni o‘qib tugatgandan so‘ng quyidagi bilimlarni o‘rganasiz:

• 
  HART protokolining afzalliklari va kelib chiqishini tushunish;
  
• 
  HART protokoli uchta operatsion tizimlari integratsiyalarini tushunish.
  

15.1. HART va intellektual qurilmalar haqida tushuncha

Intellektual asbobsozlik qurilmalar arizalari uchun yaratilgan aniq ma’lumot raqamli aloqa texnikalari orqali uskunalar, sensorlar va aktivatorlardan to‘plangan bo‘ladi. Bu komponentlar dasturlanadigan ma’ntiqiy kontrollerlar (PLC –programmable logic controllers) va komputerlar yo‘nalishiga bog‘liq.

HART (Highway Addressable Remote Transducer) protokoli maydon uzatkichi zamonaviy raqamli 4-20mA li gibritda boshqarila oladi.

HART bu muhitda faqat protokol vazifasini bajarmaydi. Bu yerda Honeywell kompaniyasi bilan raqobatlashadigan HART ishlab chiqaruvchilar yuzlab aqlli qarorlarni amalga oshirishgan. Bu qism HART bilan maxsus solishtiriladi. Ma’lumot uchun boshqa tur protokollari haqida o‘n beshinchi bobda keltirib o‘tilgan.

Dastlabki ko‘plab intelektual uskunalar quyidagi asosiy vazifalarni ta’minlab bera olar edi:

• 
  moslashishlarni boshlang‘ich qatorini nazorat qilish;
  
• 
  faoliyatni tekshirish uchun diagnostikani amalga oshirish;
  
• 
  konfugiratsiya va holat ma’lumotini saqlash uchun xotira (shuningdek, to‘plangan sonlar).
  

Funksiyalarning kirishlari mukakkab jarayon va o‘rnatilishning samaradorligi tezlikdani kuchayish yo‘nalishiga ruxsat beradi. Masalan, vaqt o‘tishi bilan 4-20 mA halqani nazorat qilish bosqichi bir necha daqiqalar ichida erishiladigan bo‘ladi va qurilmaga qiymat berish kabi boshqa tur nazorat qilinanadigan jihatlari uchun moslashish va turg‘unlik chegarasi orqali jarayonda qo‘llash uchun tayyorlangan bo‘ladi.