A. A. Qaxxarov, yu. Sh. Avazov, U. A. Ruziyev kompyuter tizimlari va tarmoqlari

Dasturiy xizmatlar. Dasturiy jarayon nuqatai nazartidan, axborot almashinuv tizimi FMS xizmatini taqdim etuvchi har hil dasturlar servisini hisoblanadi. FMS axborot almashinuvi qatnashuvchisi holatidan axborot almashinuv obyektini, dastur xizmatini va model natijasini aniqlab beradi.
Ikki hil turdagi xizmatlar turi mavjud:
• tasdiqlangan xizmat: Ruxsat etilgan aniq yo‘naltirilgan axborot almashinuv aloqasi
• tasdiqlanmagan xizmat: Broadcast va multicast sifatida aloqa o‘rnatish vositalari qo‘llanilmaydi.

Qaydnoma:

Quyi boshqich interfeysdagi “Yo‘naltirilgan-aloqa” va “Yo‘naltirilmagan-aloqa” quyidagi tushunchalarni anglatadi:
• konteksni boshqarish xizmati mantiqiy aloqani o‘rnatilishidayordam beradi;
• o‘zgaruvchiga kiruvchi xizmati oddiy o‘zgaruvchilar, yozuvlar, massivlar va o‘zgaruvchilar jadvaliga kirish imkonini beradi;
• domen boshqaruvi xizmati axborotni tezkor xotira sohasiga yetkazish imkonini beradi;
• dastur chaqiruv xizmati dasturning harakatlarini nazorat qilish imkonini beradi;

• 
  VFD xizmati qurilmalarni aniqlash va holatini tekshirish imkonini beradi;
  
• 
  OD boshqatish xizmati obyekt lug‘atlarni o‘qish yoki yo‘zilishini ta’minlaydi.
  

Quyi boshqich interfeysi:

• 
  LLI boshqarish va aloqa o‘rnatishdagi ma’lumotlarni yig‘adi hamda har hil turdagi qurilmalarni ko‘rib chiqqan holda 2 bosqichga FMS xizmatining xaritasini chizadi.
  

Mantiqiy kanallar orqali foydalanuvchilar boshqa dastur jarayonlari haqida axborot almashishadi. FMS va FMA7 xizmatlarini ishlashi uchun LLI ko‘p turdagi axborot almashish aloqalarini taqdim etadi.
Ikki hil turdagi axborot almashish turlari mavjud: yo‘naltirilgan –aloqa bog‘lanish:oldin axborot almashish uchun qo‘llanilanishdan oldina aoqa o‘rnatish fazasi talab etadi. Aloqasiz-yo‘naltirilgan aloqa: axborot yuborish sikli aniq bitta doimiy o‘zgaruvchini aloqa davomida o‘qilishini yoki yozilishini anglatadi.
Axborot almashinuv aloqa jadvali (CRL). CRL qurilmalardagi barcha aloqa vositasilarining tushunchasini foydalanish vaqtidan mustaqil ravishda o‘zida jamlaydi.
Profibas profillari. Ko‘pgina soha dasturlari real hayot uchun kerak hisoblangan funksionallik xususiyatini qabul qilish kerak.
Axborot almashinuv vazifalarining ma’nosini anglatuvchi maxsus dasturlar holatni tahlil qilish va xatoliklarni ko‘rsatish uchun profilga kiritilgan. Quyidagi sohlar uchun profillar mavjud:
• qurilish avtomikasi;
• ishga tushirishni boshqatish;
• sensorlar va statorlar;
• dasturiy mantiqiy controller;
• teksil mashinasi.
Bu har hil turdagi ishlab chiqarish sohalari bir hil profilni qo‘llanishida Profibas bog‘lanishidagi har hil qurilmalar bilan o‘zaro uzviy bog‘liqligi mavjud bo‘ladi.
Chqishlar Profibas tizimi uchun boshqa aloqa protokollarini talab etadi. Ba’zi chiqishlarni amalga oshirish oson, misol uchun ulardan biri Profibas tizimi protokolidir. Bu ikkita standartlar OSI modeliga va Profibasning 7 bosqichdagi MAP tasnifiga mutanosib ulanganligidandir.