A. A. Omonov, Т. М. Qoraliyev kredit va banklar

11.3. Markaziy bankning pul - kredit siyosati
Markaziy bankning bosh maqsadi milliy valutaning barqarorligini 
ta’minlashdan iborat bo‘lib, ushbu maqsadni amalga oshirish uchun 
qator vazifalami bajaradi. Ushbu vazifalar ichida eng muhimlaridan bin 
uning pul - kredit siyosatini ishlab chiqish va amalga oshirish 
hisoblanadi.
Pul - kredit siyosatining qator usullari mavjud bo‘lib, ulaming 
asosiylari quyidagilardan iborat:
-
tijorat banklariga nisbatan о ‘rnatilgan majburiy zaxira siyosati;
- tijorat banklarini qayta moliyalash siyosati (hisob stavkasi);
- ochiq bozordagi siyosati;
-
valuta va depozit siyosati.
Iqtisodiy adabiyotlarda va xalqaro bank amaliyotida Markaziy 
banklaming pul - kredit siyosati monetar siyosat, monetar instrumentlar 
tarzida ham yuritiladi. Biroq, Markaziy bankning pul - krediti siyosati 
qanday tarzda yuritilishiga qaramasdan, ulaming maqsadi bitta 
masalaga, 
ya’ni 
mamlakat 
milliy 
valutasining 
barqarorligini 
ta’minlashga qaratiladi.
Xalqaro bank amaliyoti va xo‘jalik yuritish tajribasidan ma’lumki, 
milliy valuta sotib olish qobiliyatining tushib ketishi iqtisodiyotda 
inflatsiya darajasining oshishiga va mamlakatda ishsizlik darajasining 
pasayishiga olib keladi va, aksincha. Ya’ni inflatsiya darajasining 
pasayishi esa mamlakatda ishsizlik darajasining oshishiga olib keladi.
Markaziy bank aynan shu iqtisodiy jarayonni milliy iqtisodiyotga 
salbiy ta’sir etmaydigan darajada ushlab turish va milliy valutaning 
barqarorligini ta’minlash uchun pul - kredit siyosati usuliarini 
amaliyotga joriy etadi.
0 ‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankining pul - kredit siyosati 
«O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki to‘g‘risida»gi Qonunning 23
207

---

- moddasiga binoan kelgusi yil uchun mamlakat monetar siyosatining 
asosiy yo‘nalishlan sifatida ishlab chiqiladi.
Xususan, ushbu siyosat:
- iqtisodiy konyunkturaning tahlili va istiqbol ko‘rsatkichlarini;
- muomalada boigan pul massasining iqtisodiy jihatdan 
asoslangan chegaralarini;
- pul massasi yillik o‘sish sur’atining aniq maqsadli 
koisatkichlarini, shu jumladan, Markaziy bank ichki aktivlarining 
o‘zgarishini;
- valuta hamda foiz siyosatining asosiy yo‘nalishlarini;
- pul - kredit sohasini tartibga solishga doir harakatlaming aniq 
maqsadli asosiy ko‘rsatkichlarini o‘z ichiga oladi.