A. A. Mustafaqulov, S. O. Eshbekova

10-MAVZU. O‘ZGARMAS ELEKTR TOKI

Elektr toki deb elektr zaryadlarining tartibli harakatiga yoki zaryadlarning ko’chishi bilan bog’liq bo’lgan elektr maydoning tarqalishiga aytiladi.

Elektr tokining uch xil ta’siri mavjud:

1. Issiqlik ta’siri. Tok o’tganda o’tkazgich qiziydi. Isitgich asbob, cho’g’lanma lampalar va x.k.

2. Tokning magnit ta’siri. (elektromagnitlar, telegraf-telefon, tokli o’tkazgich atrofida magnit sterelkaning harakatlanishi).

3. Elektr toki o’tganda moddaning kimyoviy tarkibi o’zgarishi. (kislota, ishqor va tuzlar eritmasi-elektrolitlarda moddalarning ajralishi).

Tok kuchi deb o’tkazgichning ko’ndalang kesim yuzasidan vaqt birligi ichida o’tgan zaryad miqdoriga aytiladi.

_{I } q _ eN _ enV

 ^enSl  enS  enSUE .

t t t t

Tok kuchi elektr zaryadi kabi skalyar kattalikdir.

Tok kuchi birligi Mari Amper sharafiga Amper (A) qabul qilingan.

Tok kuchini o’lchaydigan asbob ampermetr deyiladi, u zanjirga ketme-ket ulanadi.