A. A. Mustafaqulov, S. O. Eshbekova, N. M. Jo’rayeva, J. K. Ibragimov

Masalalar yechish namunalari 
1-masala. 
Havoda (ε
1
=1) yassi kondensator plastinkalari oralig‘iga U
1
=3000 V 
potensiallar ayirmasi qo‘yilgan.Kondensator manbadan uzilgach, 
plastinkalar oralig‘iga ebonit (ε
2
=2.6) kiritilgan. Plastinkalar orasidagi 
potensiallar ayirmasi qanchaga teng bo‘ladi? 
Yechish:
Kondensator manbadan uzilgan bo‘lgani uchun uning 
plastinkalaridagi zaryad miqdori, ular orasiga ebonit kirgunga qadar va 
kirgandan keyin birday bo‘ladi, ya’ni: 
Q
1
=Q
2
. 
(1) 
Kondensatordagi zaryad miqdorini kuchlanish va elektr sig‘im orqali 
ifodalaymiz: 
Q
1
=C
1
U
1
, Q
2
=C
2
U
2
. (2) 
Yassi kondensatorning elektr sig‘imi quydagicha aniqlanadi : 
d
S
C
ε
ε
0
=
,
bun
da, ε
0
– 
elektr doimiysi, ε 
–nisbiy dielektrik singdiruvchanligi, S–
plastinkalarning yuzasi, 
𝑑𝑑
– plastinkalar orasidagi masofa. Demak, 
zaryadlangan kondensatorni dastlabki sig‘imi
d
S
C
1
0
1
ε
ε
=
. (3) 
Ebonit kiritilgandan keyingi zaryadlangan kondensatorning sig‘imi: 
d
S
C
2
0
2
ε
ε
=
. (4) 
(3) va (4) ni (2) ga qo‘yamiz:
d
SU
d
SU
2
2
0
1
1
0
ε
ε
ε
ε
=
, (5) 
Bundan, U
2
=
2
1
1
ε
ε
U
;
V
V
U
115
6
.
2
300
2
=
=
.