A A. Kazimbek 1839

1. Alisher Navoiy asarlarini tushunish uchun ma’lum bir tayyorgarlik kerak. Navoiy asarlaridagi butun so‘zlarning 55 foizi o‘zbekcha (turkiy), 20 foizi arabcha va necha foizi fors-tojikcha so’zlardan iborat?
a) 19 %
b) 20%
d)21%
s)22%
2. Tatar tilining birinchi grammatikasi kim tomonidan qachon Peterburgda nashr etilgan.
a) A.Kazimbek 1839
b) I. Giganov 1801
d) O .Betling 1851
s) I.N .Berezin 1857
3. Qaysi asar 1340-yili Oltin O‘rda xonlaridan O‘zbekxon o‘g‘li Tinibekka atab yozilgan.
a) “ Muhabbatnoma” asari
b) “Taashshuqnoma” asari
d) “Gulistoni bit-turkiy” asari
s) “Xusrav va Shirin” asari
4. O‘zbek tilining morfologik qurilishi taraqqiyotini uchta katta bosqichga bo‘linadi. Ushbu bosqichning 2 bosqichi o’ziga xos xususiyatlari nimalardan iborat.
a) Bu davr eski o‘zbek adabiy tilining shakllanish arafasi bo‘lib, yonma-yon qo’llanuvchi vazifadosh shakllarning ko‘pligi, qadimgi shakllarning keng qo’llanib kelishi, dialektal yoki boshqa turkiy tillarga mansub bo‘lgan shakllarning ko‘plab iste’molda bo‘lishi kabi holatlar bilan izohlanadi.
b) Bu davrda matbuot vujudga keldi va o‘zbek tilida gazeta, jurnal, kitoblar nashr etila boshladi. Bu esa, o‘z navbatida, adabiy til bilan so‘zlashuv tilining yanada yaqinlasha borishiga va adabiy tilning, xususan, uning morfologik qurilishining so'zlashuv tili hisobiga boyib borishiga zamin yaratdi.
d) Bu davrda eski o‘zbek adabiy tili shakllangan bo‘lib, uning grammatik qurilishi ma’lum darajada tartibga tushganligi ko‘rinadi.
s) to’g’ri javob yo’q.
5. Qarashlilik affiksining -niki shakli ham eski o‘zbek tilida kam qo‘llangan bo‘lib, nechinchi asrdan keyingi davrlarga oid ayrim manbalarda faol ishlatilishi uchraydi.
a) XV asrdan
b) XVI asrdan
d) XVII asrdan
s) XVIII asrdan
6.Quyidagi affikslardan qaysilari fe’ldan ot yasovchi affikslar guruhiga kiradi?
a) -cha/-cha, -chuq, -q / -g / -k/-g
b) -g'u/ -kü, -qich/-kich
d) - liq /- lik / lig, -g'u/ -kü,
s) -dash/-dásh (-tash/-tüsh)
7. Bu affiks ma’lum guruhdagi fe’llardangina ot yasaydi. Alisher Navoiy o‘zining “Muhokamatul lug‘atayn ” asarida bu affiks bilan harbiy va saroy lavozimlarini bildiruvchi ot yasalishini aytib o’tgan.
a) -chi/-chü
b) -g'u/ -kü,
d) vul
s) -dash/-dásh (-tash/-tüsh)
8. O‘zbek tilida -li affiksi bilan yasalgan sifatlarning qo’llanishi qachondan faollasha boshlagan.
a) XX asr boshlaridan
b) XX asr oxirida
d) XIX boshida
s) XIX asr oxirida
9. Quyidagi sonlarning qo’llanish davrini ko‘rsating: yigirma dag’i bir, ikki yigirmi, uch etmish, otuz artuqi besh,
a) Hozirgi o‘zbek adabiy tili
b) Yangi o‘zbek adabiy tili
d) Eski o‘zbek adabiy tili
s) Qadimgi turkiy til
10. Quyidagi olmosh turlari va shakllarining qaysi davrlarda qo‘llanishini ko‘rsating: