A. A. Karimov j. E. Kurbanbayev s. A. Jumanazarov

Shu talablarga javob berish
uchun esa quyidagi vazifalar bajarilmog 
7 
kerak:
1. Dastlabki hujjatlami har tomonlama tekshirish.
120

---

2. Buxgalteriya registrlari bilan to ‘liq ta’minlanish.
3.Buxgalteriya registrlariga hisobot davri boshlang‘ich qoldiqlarini 
to‘g ‘ri aks ettirib chiqish.
4. Buxgalteriya provodkalarini hisob registlariga tegishli tartibda 
o ‘z vaqtida yozish.
Buxgalteriya registrlariga hisobot davri boshida boshlang‘ich 
qoldiqlar aks ettirilganda, oldingi hisobot davri uchun oxirgi qoldiq 
ko‘rsatkichlari olinadi. Ushbu boshlang‘ich qoldiq summalari tegishli 
buxgalteriya hisobi registrlarida aks ettirilayotganda, ulam ing tagiga 
chiziq chiziladi. Bunday chiziq tortilishiga sabab, hisobot davri 
davomida aks ettirilgan aylanma summalari bilan boshlang‘ich qoldiq 
summasini xatolik bilan qo‘shib yuborilmaslik.
Buxgalteriya registrlarida yozuvlar aks ettirilayotganda, xuddi 
dastlabki hujjatlarga qo‘yilgan talablarga rioya etish zarur. Yozuvlami 
aks ettirish talablari shundaki, siyohli, ruchkalardan, kimyoviy 
qalamlardan, yozuv mashinkalaridan foydalanish zarur.
Oddiy rangli qalamlardan foydalanish esa, taqiqlanadi bu bilan 
yozuvlami o ‘zgartirishning oldi olinadi, yozuvlami uzoq vaqt saqlanishi 
ta’minlanadi.
Yozuvlami buxgalteriya registrlarida qanday usulda aks ettirishga 
ko‘ra, mashinada yozish va qo‘lda yozishga bo‘lish mumkin.
Mashinada yozish deganda, yozuv mashinalari, elektron hisoblash 
mashinalari 
yordamida 
buxgalteriya 
registrlarini 
rasmiylashtirish
tushuniladi.
Buxgalteriya registrlaridagi yozuvlar ulardan necha nusxadan
rasmiylashtirilishiga ko‘ra, bir va bir necha nusxali bo‘ladi.
Bir 
necha 
nusxada 
buxgalteriya 
hisobi 
registrlari 
rasmiylashtirilishida, 
ulami 
har 
bir 
nusxasi 
alohida-alohida
rasmiylashtirilishi 
yoki 
ko ‘chirish 
qog‘ozlari 
(kopirovka)dan
foydalangan holda rasmiylashtirilishi mumkin.
Bir necha nusxada yoziladigan hujjatlar, asosan, dastlabki hujjatlar
121

---

bo‘lib, ularga dalolatnomalar, TTN (tovar-transport nakladnoy)lami, 
schyot-fakturalami, 
nakladnoylami, 
to ‘lov 
talabnomasi, 
to ‘lov 
topshiriqnomalarini, shartnomalami misol tariqasida keltirish mumkin.
K o‘chirish qog‘ozlari yordamida yozuvlami aks ettirish orqali xato 
yozuvlar kamayishiga, hisob ishlarini tezlashishiga va oqibat natijasida 
buxgalteriya xodimlari mehnat unumdorligi oshishiga erishiladi.