|
Quyidagilar amortizatsiya qilinmaydi:
1) yer uchastkalari va tabiatdan foydalanishga doir boshqa
obyektlar (suv, yer osti boyliklari va boshqa tabiiy resurslar);
2) mahsuldor chorva mollari;
3) kutubxona fondi;
4) muzey qimmatliklari (muzey ashyolari);
5)qonun hujjatlarida belgilangan tartibda konservatsiyalashga
o‘tkazilgan asosiy vositalar;
6) arxitektura yodgorliklari;
7)umumiy
foydalanishdagi
avtomobil
yo‘llari,
yo‘laklar,
sayilgohlar, xiyobonlar, mahalliy davlat hokimiyati organlari tasarrufida
bo‘lgan obodonlashtirish inshootlari;
8) qiymati ilgari to ‘liq chegirilgan mol-mulk;
9) asosiy vositalar va nomoddiy aktivlar tarkibiga o ‘tkazilmagan
kapital qo‘yilmalar.
11.8-jadval
Soliq solish maqsadida asosiy vositalar amortizatsiyaning eng
yuqori normalari74
Guruhlar
tartib
raqam i
Asosiy vositalam in g nomi
Y illik eng
yuqori norma,
%
I
B in o lar, im o ratlar v a in sh o o tlar
5
II
U zatish qu rilm alari
8
III
K u ch -q u v v at b eradigan m ash in alar v a u sk u n alar
8
IV
F a o liy a t tu rla ri b o ‘y ic h a ish m ash in alari va
u sk u n alar (h arak atlan u v ch i tran sp o rtd an tash q ari)
15
V
H arak atlan u v ch an tran sp o rt
8
D en g iz, daryo kem alari, b aliq ch ilik sanoati kem alari
74 O 'z b e k is to n R e s p u b lik a s i S o liq K o d e k si 1 4 4 -m o d d a si
345
H avo tr a n s p o r t
A v to m o b il tran sp o rtin in g harakatdagi tark ib i, ishlab
ch iq arish transports
20
E ngil av to m o b illar
S anoat traktorlari
K om m u n al tran sp o rt
10
M ax su s v a x ta vagonlari
B o sh q a tra n sp o rt vositalari
20
VI
K o m p y u ter, p eriferiy a q urilm alari, m a ’lu m o tla m i
q ay ta ish lash u skunalari
20
P eriferiy a qurilm alari v a m a ’lu m o tla m i qayta
ishlash uskunalari
N u sx a k o ‘ch irish -k o ‘p ay tirish tex n ik asi
B oshqalar
V II
K.o‘p y illik d o v -d arax tlar
10
B oshqalar
15
Soliq solish maqsadlari uchun har bir kichik guruh bo‘yicha
amortizatsiya ajratmalari amortizatsiya normasini qo‘llash orqali, biroq
Soliq Kodeksida belgilangan eng yuqori normadan oshmagan holda
hisoblab chiqiladi.
Soliq solish maqsadlari uchun amortizatsiyani ushbu moddada
belgilanganidan pastroq va soliq to ‘lovchining hisob siyosatida
mustahkamlab qo‘yilgan normalar bo ‘yicha hisoblashga y o i qo‘yiladi.
Soliq solinadigan foydaning to ‘liq hisoblanmagan amortizatsiya
summasiga soliq solish maqsadlarida ushbu moddada nazarda tutilgan
normalarga zid ravishda qayta hisoblash amalga oshirilmaydi.
Asosiy vositalar obyektlari bo ‘yicha amortizatsiya ajratmalarini
hisoblash hisobot davridagi korxona faoliyati natijalaridan qat’iy nazar
amalga oshiriladi va u tegishli bo‘lgan hisobot davridagi buxgalteriya
hisobida aks ettiriladi.
Mulk hisoblangan yoki moliyaviy ijara shartnomasi bo‘yicha
olingan
asosiy
vositalaming
eskirishi
to ‘g ‘risidagi
axborotlami
umumlashtirish quyidagi schyotlarda amalga oshiriladi:
346
0211 “Yemi obodonlashtirishning eskirishi”;
0212“Moliyaviy ijara shartnomasi bo‘yicha olingan asosiy
vositalami obodonlashtirishning eskirishi”;
0220 “Bino, inshoot va uzatuvchi moslamalaming eskirishi”;
0230 “Mashina va asbob-uskunalaming eskirishi”;
0240 “Mebel va ofis jihozlarining eskirishi”;
0250 “Kompyuter jihozlari va hisoblash texnikasining eskirishi”;
0260 “Transport vositalarining eskirishi”;
0270 “Ishchi hayvonlaming eskirishi”;
0280 “Ko‘p yillik o'sim liklarning eskirishi”;
0290 “Boshqa asosiy vositalaming eskirishi”;
0299 “Moliyaviy ijara shartnomasi bo‘yicha olingan asosiy
vositalaming eskirishi”.
Asosiy vositalarga hisoblangan eskirish summasi tegishli asosiy
vositalaming eskirishini hisobga oluvchi schyotlaming (0200) kreditida,
xarajatlami hisobga oluvchi schyotlar debeti bilan bog‘langan holda olib
boriladi. Ijaraga beruvchi korxonalar joriy ijaraga berilgan asosiy
vositalar bo‘yicha hisoblangan eskirish summasini tegishli asosiy
vositalaming eskirishini hisobga oluvchi schyotlaming (0200) krediti va
9430 “Boshqa operatsion xarajatlar” schyotining debetida aks ettiradilar.
Asosiy vositalar obyektlari chiqib ketganda (sotilganda, hisobdan
chiqarilganda,
kamomadda,
tugatilganda va
b.)
ular
b o ‘yicha
hisoblangan amortizatsiya summasi 0200-guruh schyotlari debetidan
9210-“ Asosiy vositalaming chiqib ketishi” schyotining kreditiga
hisobdan chiqariladi.
Amortizatsiyani hisoblash usuli korxonaning hisob siyosatiga
ko‘ra aniqlanishi va bir hisobot davridan ikkinchi davrga izchillik bilan
qo‘llanilishi va taqvimiy yil davomida o ‘zgarmasligi lozim (5-son
BHMSning 43-bandi), korxona qayta tashkil etilgan, uning mulkdorlari
almashgan, respublika qonun hujjatlarida o ‘zgarishlar bo‘lgan hollar
bundan mustasno75.
75 G a d o e v E. v a b o s h q . Y illik h iso b o t-2 0 0 8 . T o s h k e n t: N O R M A , 2 0 0 9 . 7 4-b.
347
11.4-rasm.
Do'stlaringiz bilan baham: |
