A. A. Karimov j. E. Kurbanbayev s. A. Jumanazarov

maqbul keladigan ish deb
hisoblanadi.
Ishdan va ish haqidan (mehnat daromadidan) mahrum bo ‘lgan 
shaxslar uchun ulaming kasb tayyorgarligiga mos bo‘lgan, yoshini, 
sog‘lig‘i holatini, mehnat stajini va avvalgi mutaxassisligi bo‘yicha 
tajribasini, yangi ish joyining transportda qatnash jihatidan qulayligini 
inobatga oluvchi ish 
maqbul keladigan ish deb hisoblanadi.
Ishsizlik nafaqasi ishsiz deb e ’tirof etilgan shaxsga u ish 
qidirayotgan shaxs sifatida mahalliy mehnat organida ro ‘yxatdan o ‘tgan 
kundan e ’tiboran tayinlanadi. Qaramog‘ida uchtagacha kishi bo‘lgan, 
o ‘ttiz besh yoshga to ‘lmagan ishsiz erkakka ishsizlik nafaqasi u haq 
to‘lanadigan jam oat ishlarida 0 ‘zbekiston Respublikasi Vazirlar 
Mahkamasi tomonidan belgilanadigan tartibda ishtirok etgan taqdirda 
tayinlanadi. Ishsiz shaxsning nafaqa olish huquqi u ish qidirayotgan
185

---

shaxs sifatida ro‘yxatdan oMgan paytdan boshlab kechi bilan o ‘n birinchi 
kundan e ’tiboran kuchga kiradi.
Ishsizlik nafaqasi ko'pi bilan:
- ishdan va ish haqidan (mehnat daromadidan) mahrum boMgan 
yoki uzoq (bir yildan ortiq) tanaffusdan keyin mehnat faoliyatini qayta 
boshlashga harakat qilayotgan shaxsga o ‘n ikki oylik davr mobaynida 
yigirma olti kalendar hafta;
- ilgari ishlamagan va birinchi marta ish qidirayotgan shaxsga esa 
o ‘n uch kalendar hafta mobaynida toManadi.
Mehnat shartnomasi 
xodim bilan ish beruvchi o ‘rtasida muayyan 
mutaxassislik, malaka, lavozim bo‘yicha ishni ichki mehnat tartibiga 
bo'ysungan holda taraflar kelishuvi, shuningdek mehnat to ‘g ‘risidagi 
qonunlar va boshqa normativ hujjatlar bilan belgilangan shartlar asosida 
haq evaziga bajarish haqidagi kelishuvdir.
Xodim va ish beruvchi mehnat shartnomasining taraflari boMib 
hisoblanadilar. Mehnat shartnomasini tuzish haqidagi kelishuvdan oldin 
qo‘shimcha holatlar (tanlovdan o ‘tish, 
lavozimga saylanish va 
boshqalar) boMishi mumkin.
M ehnat shartnomasining mazmuni taraflar kelishuvi bo‘yicha, 
shuningdek mehnat to ‘g ‘risidagi qonunlar va boshqa normativ hujjatlar 
bilan belgilanadi.
Mehnat shartnomasi taraflarining kelishuvi bilan quyidagilar 
belgilanadi:
-is h joyi (korxona yoki uning boMinmasi);
-xodim ning mehnat vazifasi — mutaxassisligi, malakasi, u 
ishlaydigan lavozim;
-ishn ing boshlanish kuni;
-m ehnat shartnomasi muayyan muddatga tuzilganda uning amal 
qilish muddati;
-m ehnat haqi miqdori va mehnatning boshqa shartlari.
186

---

Mehnat shartnomasi bir xil kuchga ega bo‘lgan kamida ikki 
nusxada tuziladi va har bir tarafga saqlash uchun topshiriladi.
Mehnat shartnomalari:
-nom uayyan muddatga;
-b esh yildan ortiq boMmagan muayyan muddatga;
-m uayyan ishni bajarish vaqtiga moMjallab tuzilishi mumkin.
Agar 
mehnat 
shartnomasida 
uning 
amal 
qilish 
muddati 
k o‘rsatilmagan bo‘lsa, mehnat shartnomasi nomuayyan muddatga 
tuzilgan deb hisoblanadi.
Nomuayyan muddatga tuzilgan mehnat shartnomasi xodimning 
roziligisiz muayyan muddatga, shuningdek muayyan ishni bajarish 
vaqtiga m o‘ljallab qayta tuzilishi mumkin emas.
Ishga qabul qilishga o ‘n olti yoshdan yo‘l qo‘yiladi. Yoshlami 
mehnatga tayyorlash uchun um umta’lim maktablari, o ‘rta maxsus, kasb- 
hunar o ‘quv yurtlarining o ‘quvchilarini ulaming sog‘lig‘iga hamda 
m a’naviy va axloqiy kamol topishiga ziyon etkazmaydigan, ta’lim olish 
jarayonini buzmaydigan engil ishni o ‘qishdan bo‘sh vaqtida bajarishi 
uchun — ular o ‘n besh yoshga to ‘lganidan keyin ota-onasidan birining 
yoki ota-onasining o ‘mini bosuvchi shaxslardan birining yozma roziligi 
bilan ishga qabul qilishga yo‘l qo ‘yiladi.
Ishga qabul qilishni g ‘ayriqonuniy ravishda rad etishga yo‘l 
qo ‘yilmaydi.
Quyidagilar ishga qabul qilishni