A 1 con., *preposição, não muito frequente, que exprime várias relações no indiresa dja karta a tudu djinti pa konta (R95). (A). N. F. neol a 2


bensuadu part., *bendito. - tudu pobu ten ku sedu bensuadu pabia del (N.T.) -. (ABENÇOADO). N.F. abensuadu



Download 2,76 Mb.
bet9/62
Sana31.01.2017
Hajmi2,76 Mb.
#1485
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   62

bensuadu

part., *bendito. - tudu pobu ten ku sedu bensuadu pabia del (N.T.) -. (ABENÇOADO). N.F. abensuadu.



bentana

n., *espécie de peixe; tilápia; carpa. - Si bentana falau kuma lagartu fura udju, fia, pabia elis ku ta kume lama djuntu (L.A.) -. (BENTANA). N.S. n.v. “Tilapia senegalensis”.



bentaninha

n.dim., *bentana pequena; espécie de carpa que vive nas bolanhas ou lagoas e é utilizada na culinária dos Balantas. (BENTANINHA). N.S. V.A.



benten

n., *estrado mais ou menos alto que serve para vigiar os cultivos ou para secar os produtos. - Arus ta pudu riba di benten pa kabanta seku (F.M) - Kal benten ku ta firma sin firkidja? (N.M.) -. N.F. Mandinga “benten” que significa lugar de lazer.



bentia

1.v., *arejar; refrescar. - E kontinua na bentia na ruas di Bisau (R95) -. (VENTILAR). N.F. paroxítona. N.S. bentia un lingu.

2.v., *limpar; evaporar. - rapas nobu mundu kaminhu pa ba bentia sintidu na tabanka (M.M.) -.

bentia un lingu

coloc., *ter apenas alguns conhecimentos de uma língua. (deriv. VENTILAR UMA LÍNGUA). N.S. V.P.



bentiadu

part., *arejado; evaporado. (VENTILADO). N.S. V.B.



bentiadur

n., *instrumento para refrescar o ambiente. (VENTILADOR). N.F. neol. N.S. V.B., sin. bentuinha.



bentosa

n., *instrumento de forma cônica que se aplica sobre a pele para provocar um maior afluxo de sangue. (VENTOSA). N.S. V.A.



bentu

1.n., *ar em movimento, causado pela diferença de temperatura em duas regiões atmosféricas. - Si bentu na leba lifanti, katcu ke ki na pera? (L.A.) -. (VENTO). N.F. ventu. N.S. fila ku bentu.

2.coloc., bentu fresku, *brisa. - Bentu fresku na nha kaminhada (G.F.) -. (VENTO FRESCO). N.S. durante o dia, a brisa sopra do mar para a terra, e, durante a noite, da terra para o mar.

3.coloc., bentu forti, *diz-se do vento que sopra em rajadas. - bentu forti bulbuli figuera, si fidjus verdi konkonhi (N.T.) -. (VENTO FORTE).



bentuinha

n., *instrumento para ventilar o ambiente. (VENTOINHA). N.S. V.B., sin. bentiadur.



bentusinhu

n., *brisa. (VENTOZINHO). N.S. V.B.



bep

intens., *adjunto de intensidade com os semas de [rapidez e levar a efeito]. - Gazela tene si kabritu la, i tenel manga di tempu i ka konsigui otca bodi pa sibil bep (T.M.) -.



bera

n., *margem; bordo. - Lebri bai, i ba randja djidiu ku tambur, i bai toka na bera di riu (T.M.) -. (BEIRA).



beramar

n., (BEIRA-MAR). - Nha kaza sta pertu di beramar -. N.F. vd. belemar. N.S. V.A.



berdaderu

adj., - no kunsi berdaderu kaminhu (L.Cat.) -. (VERDADEIRO). N.F. neol., vd. bardaderu.



berdi

adj., - lebri kubri ku fodja berdi di banana (P.B.) -. (VERDE). N.F. vd. verdi.



bes

adv., - Tempu na pasa, Zito na torna kada bes mas pior (Cecomes) -. (VEZ). N.F. arc., vd. bias 2.



bespra

1.n., *a tarde; o dia imediatamente anterior. - Na bespra di nogosiason (R98) -.(VÉSPERAS). N.F. vespera.

2.n., *oração da tarde do breviário; oração vespertina dos monges.

betaraba

n., *planta herbácea, com grande raiz, da família das Quenopodiáceas, utilizada para a fabricação de açúcar. (BETERRABA). N.S. V.B., n.v. “Beta vulgaris”.



betcedari

*alfabeto; livro de ensino básico. (ABECEDÁRIO). N.S. V.B.



beton

n., *aglomerado de pedra, areia e cimento. - No na iangasa masa, no na masa beton (J.D.) -. (BETÃO).



betuma

v.tr., *alcatroar; asfaltar. (ABETUMAR). N.S. V.B., sin. alkatrua; asfalta.



betumadu

part., *asfaltado; alcatroado. (ABETUMADO). N.S. V.B., sin. alkatradu; asfaltadu.



betumi

n., *substância proveniente do petróleo, utilizada para alcatroar as ruas ou para tapar pequenos buracos na madeira. (BETUME). N.S. V.B., sin. alkatron.



Biafada

n., *termo comum para indicar os membros do povo Beafada, pertencente ao grupo linguístico Norte Tanda-Jaad-Nun, da subfamília Oeste-atlântica. (BEAFADA). N.S. sin. Bedjola.



bianda

1.n., *prato guineense de arroz com molho; o arroz cozinhado no geral como arroz branco; comida. - Purmeru dia i di kebra arus di kusinha bianda pa mata fomi di tempu di tcuba (F.M.) -. (VIANDA). N.S. P.arc. “vianda”; bianda forka; bianda kentadu; bianda tcoka; mundu di bianda; uaga bianda.

2.n., bianda kuntangu, *arroz com óleo de palma e sem sal, utilizado nas cerimónias religiosas dos Bijagós; arroz sem molho. - Budjugu ta kusnha kuntangu sin sal e ta pui siti e leba pa baloba ku galinha (N.M.) -. N.F. vd. kuntangu.

3.n., bianda sabi, *comida saborosa; arroz gostoso. - N’ tene un badjuda brabu ku ta kusnha bianda sabi: baguera (Co.D.B.) -. N.F. vd. sabi.



bianda forka

coloc., *diz-se da comida quando entrar para a traqueia. (A VIANDA ENFORCOU-SE). N.S. V.A.



bianda kentadu

coloc., *diz-se do arroz aquecido que foi cozinhado horas antes ou na véspera. (deriv. VIANDA AQUENTADA). N.S. V.P.



bianda tcoka

coloc., *diz-se do arroz que ficou a mais no fogão e queimou um bocado no fundo da panela. (deriv. A VIANDA CHOCOU). N.S. V.A.



bias 1

n., *acto de ir de um lugar a outro. - i sta dimasiadu kansadu dipus di kil garandi bias, desdi stremu-orienti (R95) -. (VIAGEM). N.F. oxítona, bes. N.S. darma bias; bias kudi; bias sanha.



bias 2

1.adv., *formante do numeral multiplicativo, acrescentado ao número cardinal; vez. - Na 1991 divida isternu i seduba di 597 milions di dolar, tris bias mas altu (P.dosS.) -. (VIAGEM). N.S. bias (VIAGEM) é um empréstimo por decalque: nas línguas africanas da região utiliza-se o equivalente da palavra [viagem] para significar também [vez].

2.n., *ocasião; turno; vez. - Mas un bias i sta ku bos (R95) -. N.S. manga di bias; utru bias; sin. turnu.

bias kudi

coloc., *diz-se de uma viagem iminente; a viagem atende. (deriv. A VIAGEM ACUDIU). N.S. V.P., sin. bias sanha.



bias sanha

coloc., *diz-se de uma viagem iminente. - Nha dia tambi pudi bin tciga, nha bias tambi pudi bin sanha (H.M.) -. (deriv. A VIAGEM ASSANHOU). N.S. sin. bias kudi.



biata

n., *ponta de cigarro; bia; prisca. - I fuma sigaru te na metadi i bota biata (A.P.) -. (BEATA).



bibi

1.v.tr., *engolir um líquido. - Nunka no ka dibi di bibi e iagu ku ta fika i na kuri bas di kasa o puntus ku no ta odja i ta parsi limpu na no udju (R95) -. (BEBER). N.S. bibi di djikindur.

2.v., *engolir líquidos alcoólicos. - e dan binhu, suma n’ ka ta bibi, n’ tomal n’ dal garandis e bibi (N.M.) -.

bibi di djikindur

n., *embebedar-se à maneira do rato ladrão ou joaquim-doido. (deriv. BEBER DE JOAQUIM-DOIDO). N.M. lexia complexa. N.S. Segundo a tradição o rato ladrão rouba objectos que esconde na sua toca. Se se lhe puser no seu caminho qualquer bebida alcoólica ele bebe-a e quando ficar bêbedo, tira fora da toca tudo quanto tinha roubado: beber muito e revelar os próprios segredos (P.Bull).



bibida

1.n., *qualquer líquido que possa ser engolido. - bar-taberna ta bindi bibida i mindjeris di vizinhansa ta uza kil spasu pa bindi bafatoriu (P.dosS.) -. (BEBIDA).

2.n., *líquido alcoólico. - bu nobu pa larga kurpu na bibida (C.V.) -.

bibidera

n., *estado de quem está embriagado; embriaguez; acção de beber muitas bebidas alcoólicas. - Bo toma sintidu: ka bo diskuda na ukesa, ku bibidera, ku kudadi di mundu (N.T.) -. (BEBEDEIRA). N.S. sin. lapite.



bibidu

part., *engolido. - mesinhu i venenu si i bibidu tciu (Igr.I.) -. (BEBIDO).



bibidur

1.n., *diz-se da pessoa que bebe bebidas alcoólicas com moderação; pessoa que bebe. - I ka ten kuma es i bibidur o es i musulmanu (IN96) -. (deriv. BEBEDOR). N.M. pl. bibiduris.

2.n., *pessoa que bebe. - Bibidur di lagua ka ta dibi fabur (Men)-. N.S. bibidur não tem a conotação [aquele que bebe líquidos alcoólicos em excesso] como a palavra portuguesa bebedor, cujo equivalente é tcamidur.

bibiduris

n.pl., - Otca ki konkista bibiduris ku tcamiduris i fala: na nha tabanka binhu ka na sedu mas mesinhu (F.M.) -. (deriv. BEBEDORES). N.F. paroxítona, vd. bibidur.



bibinti

1.v.caus., *dar de beber; abeberar. - Si alguin kai ataki, ka bu bibintil nada tok i disperta diritu (Igr.I.) -. (deriv. BEBER).

2.v.caus., *fazer beber líquidos alcoólicos. - Abo i rasa djikindur: ora ku bu bibintil son, i ta ribanta tudu kil ki furta (T.M.) -.

bibiron

n., *vidro com chupeta para amamentação artificial; mamadeira. - liti ki tene mas di dur oras na bibiron i ka bali mas pa da mininu, i ta dana (Igr.I.) -. (deriv. BEBER). N.F. neol. N.S. sin. mamadera.



biblia

n., *livros sagrados dos Hebreus e do povo cristão, divididos em Antigo e Novo Testamento, conforme foram escritos antes ou depois do nascimento de Jesus Cristo; Sagrada Escritura. - Biblia i importanti dimas pabia i ta djuda povu vivi konformu vontadi di Deus (Igr.I.) -. (BÍBLIA). N.F. proparoxítona. N.S. sin. Skritura.



bibliku

adj., *referente à Sagrada Escritura; o que está escrito na Bíblia. - Alvu de librusinhu i pa da konsidju bibliku pa krentis di igreja (Igr.I.) -. (BÍBLICO). N.F. proparoxítona.



biblioteka

n., *edifício onde se guardam e se consultam livros; colecção de livros. - I bai si biblioteka nde ki ba pega disfodja librus i ka odja nin rasposta (F.M.) -. (BIBLIOTECA). N.F. neol.



bibu

1.adj., *dotado de vida; vivente. - bu ka pudi fasi nada na nos tementi ami n’ bibu (T.M.) -. (VIVO). N.F. vivu.

2.n., *ser vivente. - Bibu kala mortu na papia: padja modjadu ku padja seku (Co.D.B.) -.

3.coloc., lanta bibu, *voltar a viver depois de ter morrido; ressuscitar. - Jesus lanta bibu i sta na no metadi (L.S.) -. (deriv. LEVANTAR-SE VIVO). N.F. vd. lanta bibu.



bicha

n., *fila ou fileira de pessoas dispostas lado ao lado ou atrás uma da outra. - djintis na tormenta so pa ba bicha (C.V.) -. (BICHA). N.F. neol. N.S. BICHA significa também animal de corpo comprido como os répteis e os vermes; sin. forma.



bichiga 1

n., *órgão que recebe a urina dos rins. - I fala elis pa e bai pila bichiga di baka (F.M.) -. (BEXIGA).



bichiga 2

n., *varíola. - n’ ta kura tambe un duensa ki disaparsi ku nos ma i na djopoti mas, i ta faladu bichiga ki ta pega alguin i fura-fural kara, kurpu sin tudu (IN99) -. (BEXIGAS).



bichiga di purku

n., *triquinose. (deriv. BEXIGA DE PORCO). N.S. V.M., sin. seren.



bida 1

1.v.s.aux., *verbo semiauxiliar que exprime a ideia de transformar-se na acção indicada pelo verbo. - e dita tok e bida kansa (T.M.) - si iagu bida sai lentu na boka di tubu, bu dibi di tira filtru (Igr.I.) -. (VIRAR).

2.v., *transformar-se; tornar-se. - i ta bida puntu di konsentrason (P.dosS.) - kil bairus bida un fonti di duensas (R95) - se korson tudu bida sukuru (N.T.) -. (VIRAR). N.S. bida magru; bida muru; bida risu; bida san; bida segu; bida sukuru.

bida 2

n., *estado de ser vivo; conjunto de coisas necessárias à subsistência. - si bu misti bida, ka bu djingui us di no garandis (J.S.) -. (VIDA). N.F. arc., vd. vida. N.S. buska bida; fasi bida; randja bida.



bida 3

1.n., *réptil; cobra-cuspideira. N.F. Mandinga “bíidaa” que significa uma serpente de cor preta e muito venenosa. N.S. V.A. sin. kuspidera.



bida iagu

coloc., *derreter-se; tornar-se líquido. (deriv. VIRAR-SE ÁGUA). N.S. V.M., sin. ribi.



bida kontra

v.prep., *insurgir contra alguém. - e pui pa e bida kontra krentis (N.T.) -. (VIRAR-SE CONTRA).



bida magru

coloc., *emagrecer. - Uankoki bida magru suma po di suta baka, pabia i bin tcora tcoraba son (F.M.) -. (deriv. VIRAR MAGRO).



bida muru

coloc., *tornar-se muçulmano: parar de beber bebidas alcoólicas. (deriv. VIRAR-SE MOURO). N.S. V.B., sin. tubi.



bida risu

*tornar-se duro; enrijar. - pabia korson di pobu bida risu, se oredjas kuas i surdu (N.T.) -. (deriv. VIRAR-SE RIJO). N.S. VIRAR-SE significa voltar-se; sin. durisi.



bida san

coloc., *tornar-se são; sarar. (VIRAR SÃO). N.S. V.B.



bida segu

coloc., ficar cego; cegar. - Pa kilis ku ta odja bida segu (N.T.) -. (VIRAR CEGO). N.S. sin. sega.



bida sukuru

coloc., *escurecer; fazer-se escuro. - nin ku pasaru para bua, nin ku seu bida sukuru (J.C.) -. (VIRAR-SE ESCURO). N.S. sin. sukurisi.



bidadu

1.part., *transformado; diz-se de pessoa que mudou de opinião ou de direcção. - Kurupsons i intriga ku grandi ambison di sertus djintis ku bariga boltia, el ku leba Guine bida suma siti bidadu (R98) -. (VIRADO).

2.adj., *diz-se de pessoa que se transformou e tomou a forma de um animal. - Pis-kabalu bidadu -.

bidadur

1.n., *diz-se de uma pessoa que muda de opinião conforme o vento da política. - Djubi! djubi! Ki bidaduris di mundu (C.V.) -. (deriv. VIRAR). N.M. pl. bidaduris. N.S. bidadur di siti.

2.n., *conforme uma certa tradição guineense, diz-se de pessoa que tem a capacidade de transformar-se e tomar a forma de um animal.

bidadur di siti

n., *pessoa que ferve o óleo de palma a fim de mudar a cor. (deriv. VIRAR O AZEITE). N.M. lexia complexa. N.S. V.A.



bidanta

v.caus., *fazer tornar; transformar. - I kondena prasas di Sodoma ku Gomora pa stragu kompletu, i bidanta elis sinsa (N.T.) -. (deriv. VIRAR).



bidanta udju

coloc., *revirar os olhos (deriv. VIRAR OS OLHOS). N.S. V.M.



bidantadu

part.caus., *transformado. - dal forsa di bu Spiritu Santu pa i bidantadu suma prumeru komunidadi di Jerusalen (L.Cat.) -. (deriv. VIRADO).



bide

n., *bacia da retrete. (BIDÉ). N.F. oxítona. N.S. V.B.



bidera

1.n.f., *pessoa do sexo feminino cuja actividade é o pequeno comércio; vendedeira. - na Guine-Bisau un bidera ta kumpra un kusa pa un pres i ta misti bindil dobru o triplu di si kustu normal (IN96) -. (deriv. VIDEIRO). N.F. bideru.

2.n.f., *pessoa que ganha a sua subsistência produzindo e vendendo produtos de primeira necessidade. - I ten tan kil bideras di tabanka e ta bai buska lingron, kombe, ostra pa bin bindi na prasa (N.M.) -.

bideru

n., *vendedora ambulante de mercadorias. - Kazu konkretu bideru ta kumpra pis un kilu na fera, i ta ba bindil un kilu vinti i sinku kuntu ate sinkuenta kuntu un kilu, kusa ku kustal onzi kuntu (IN96) -. (VIDEIRO).

N.F. vd. bidera.

bidjafera

n., *pessoa que mexe muito, extrovertido; extravertido. - Bidjafera na midi fera pa i ba sumia fugon (F.S.) -.



bidjakesa

n., *velhacada; malícia; velhacagem. (VELHACARIA). N.S. V.B.



bidjaku

adj., *astuto. - Mistida ka kura, pulitika i bidjaku (R.N) -.(VELHACO).



Bidjogo

n., - Bulama tcon di Bidjogo (MR98) -. (BIJAGÓS). N.F. neol., vd. Bidjugu.



Bidjugu

n., *termo comum para indicar os membros do povo Bijagó, pertencente ao grupo linguístico Bijagó, da subfamília Oeste-atlântica. - i ka bai djubi inda na tcon di Bidjugu de! (R95) -. (BIJAGÓ). N.F. Bidjogo.



bidon

n., *vasilha de plástico, de média e grande capacidade. - pa no tene saudi, no dibi di ba ta firvi iagu ku no na bibi, no pul na puti o na bidon, no tapal (R95) -. (BIDÃO).



bidru

n., (VIDRO). N.F. vd. vidru. N.S. V.B.



bifi

n., *posta de carne. (BIFE). N.S. V.B.



bigodi 1

n., *barba que cresce no lábio superior. - Riba di boka di matcu i sta bigodi ku kabelu di barba (N.M.) -. (BIGODE).



bigodi 2

n., *rolo que se aplica ao cabelos para os ondular. (BIGUDI). N.F. oxítona. N.S. V.A.



bigorna

n., *peça de ferro onde se batem os metais; incude. (BIGORNA). N.S. V.B.



bik

1.intens., *adjunto de intensidade com a função de especificar o sentido [acção rápida].

2.v., kume bik, *comer uma coisa pequena depressa. N.S. V.A.

bika

n., *peixe teleósteo percomorfo da família dos Esparídeos; luciano-da-goreia. - Ora ku na kusinha, bu na toma pis, tenha o bika (N.M.) -. (BICA). N.S. n.v. “Lethainus atlanticus” ou “Lutjanus goreensis”.



bikini

n., *peça de roupa interior dos homens. (deriv. BIQUÍNI). N.F. paroxítona. N.S. V.A.; BIQUÍNI designa o fato de banho de senhora, de duas peças; sin. trus.



biku 1

n., *cordão umbilical; cicatriz na barriga no ponto onde saía o cordão umbilical; umbigo. - Ali nha biku nteradu na Bisau (J.D.) -. (deriv. BICO). N.S. sin. biku di bariga; pega biku.



biku 2

n., *ponta. (BICO). N.S. biku é hipónimo de BICO que designa também a boca das aves; boka é o bico das aves; biku di bariga; biku di galinha; biku di kaneta; biku di mama; biku di pirikitu.



biku di bariga

n., *umbigo. (deriv. BICO DE BARRIGA). N.M. lexia complexa. N.S. sin. biku.



biku di galinha

n., *apêndice, de forma pontiaguda, que se encontra no intestino das aves. - e tira tripa pa djubi biku di galinha: si kontra biku di galinha branku i ta kontra ronia kuri ben, si kuri mal si biku ta pretu (N.M.) -. (deriv. BICO DE GALINHA). N.M. lexia complexa. N.S. biku é hipónimo de BICO que designa também a boca das aves; boka é o bico das aves.



biku di kaneta

n., *aparo para escrever. (deriv. BICO DE CANETA). N.M. lexia complexa.



biku di mama

n., *mamilo; mamila. - i pudi parsi manga di prublema suma biku di mama di mame pudi ratca (R96) -. (BICO DE MAMA). N.M. lexia complexa.



biku di pirikitu

n., *espécie de anzol. (BICO DE PERIQUITO). N.M. lexia complexa. N.S. V.A.



bilas

n., *berlinde; pequena esfera de vidro. N.F. paroxítona. N.S. V.B.



bilateral

adj., *diz-se de um objecto com dois lados; contrato que responsabiliza as duas partes. - koperason bilateral (R95) -. (BILATERAL). N.F. neol.



bildjeti

n., (BILHETE). N.F. arc., vd. bilheti. N.S. V.B.



bilhetaria

n., *local onde se vendem os bilhetes. - e ta bai kumpra bilheti na bilhetaria (N.M.) -. (BILHETEIRA). N.F. paroxítona, neol.



bilheti

n., *pedaço de papel; pequeno impresso que permite o acesso a um espectáculo; senha dos transportes colectivos; cartão de visita. - e tciga na porta di salon e ta bai kumpra bilheti e mostra na porton e entra dentru (N.M.) -. (BILHETE). N.F. bildjeti. N.S. bilheti di identidadi.



bilheti di identidadi

n., *documento que permite ao portador provar quem é. - bilheti di identidadi ku ta indika elis i di kal rasa (R95) -. (BILHETE DE IDENTIDADE). N.F. neol. N.M. lexia complexa.



bilina

n., *névoa no olho; catarata. (BELIDA). N.S. V.B., sin. katarata.



bimbin

n., *compartimento de estômago de animal. - Pis-kabalu tene dis bimbin (T.M.) -. N.F. oxítona.



bin

1.v.s.aux., *verbo semiauxiliar com o traço [posterior] que situa a realização da acção num espaço perto do locutor. - Gosi i ten bideras ki ta bai kumpra ortifruti-grandjerus na Dakar pa bin bindi na Bisau (P.dosS.) -. (deriv. VIR). N.S. ant. bai.

2.v.intr., *chegar; voltar; aparecer; ter origem. - Tudu merkadurias ki ta bin di fora via-mar e ta tisidu pa barkus strandjerus (P.dosS.) - Un son bin di Sul un son bin di Biombo (R95) -. (derv. VIR). N.F. balanta “bi”. N.S. bin li.

bin li

coloc., *deslocar-se para o sítio indicado, perto do locutor. - Nin un pekadur ka bin li gora (T.M.) -. (deriv. VIR LÍ).



binagri

n., *líquido azedo. - E modja spondja na binagri, e maral na un po kumpridu, e tcigantal na boka di Jesus (N.T.) -. (VINAGRE). N.F. vinagri.



bindi 1

1.v.tr., *ceder alguma coisa ou produto por um certo preço. - N’ ta bindi boka di baka (R95) -. (VENDER). N.S. bindi bandera.

2.v.tr., *causar prejuízo ou dano. - Anos no ka na bin ba bindi duensa (R97) -.

3.v.tr., *trair. - diabu puiba dja na korson di Judas pa i bindi Jesus (N.T.) -.

4.v.tr., *mostrar bazófia; provocar para desafio. - Si kontra forsa tambe ku i na bindi ami n’ na kumpral el (A.P.) -.

5.coloc., bindi kurpu, *prostituir-se. - Ai, n’ tene sonu, n’ ka na bai durmi tementi nha femia ka para bindi kurpu (N.Tu.) -. (deriv. VENDER O CORPO).



bindi 2

n., *vaso de barro ou de metal, furado, utilizado como passador ou para preparar bolos de arroz farinado,

conhecidos por cuscuz. - bu na gosta di kuskus te, ma bu ka na tira bu naris pa bu fasi bindi (C.V.) -. (BINDI). N.F. Guin.; Balanta “bindi” que designa esse utensílio de cozinha.

bindi bandera

coloc., *mudar de nacionalidade. (deriv. VENDER A BANDEIRA). N.S. Dizia-se dos Guineenses, muito antes da independência, que emigravam para o Senegal e tinham comportamento diferente dos seus compatriotas (P.Bull).



bindidu

part., *diz-se de um produto cedido por um certo preço; traído; subornado. - tempu di midju sta dja purki midju na bindidu na fera di Bandin (R96) -. (VENDIDO).



bindidur

n., *comerciante; vendeiro. - Bindidur amigu ora ki ka tene merkaduria ki fregues misti, i ta mostral nde ki pudi kumpra mas baratu i produtu mindjor (P.dosS.) -. (VENDEDOR). N.F. neol. N.M. pl. bindiduris. N.S. sin. komersianti.



bindiduris

n.pl., - Kusa ki bon ba bindiduris i mau pa kumpraduris ki ka tene dinheru pa kema suma koperantis (P.dosS.) -. (VENDEDORES). N.F. paroxítona, vd. bindidur.



binga

v., (VINGAR). N.F. vd. vinga. N.S. V.B.



bingadu

part., (VINGADO). N.F. vd. vingadu. N.S. V.B.



Download 2,76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   62




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish