- Konstitutsiya (lotincha:constitutio—„tuzilish“, „tuzuk“) — davlatning asosiy qonuni. U davlat tuzilishini, hokimiyat va boshqaruv organlari tizimini, ularning vakolati hamda shakllantirilish tartibi, saylov tizimi, fuqarolarning huquq va erkinliklari, shuningdek, sud tizimini belgilab beradi. Konstitutsiya barcha joriy qonunlarning asosi hisoblanadi. Konstitutsiya davlatchilik belgisidir. Bir-biridan farqlanuvchi yuridik va haqiqiy (faktik) konstitutsiya tushunchalari bor. Yuridik konstitutsiya ijtimoiy munosabatlar doirasini tartibga soluvchi maʼlum huquqiy normalar tizimi. Haqiqiy konstitutsiya esa — shunday munosabatlarning oʻzi, yaʼni real mavjud munosabatlardir. Konstitutsiya oʻz shakliga koʻra, kodekslashtirilgan, kodekslashtirilmagan va aralash turlarga boʻlinadi.
- 1992 yil 8 dekabrda
- XII chaqiriq
- O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining XI sessiyasida qabul qilingan. Konstitutsiyamiz mamlakatimizda huquqiy-demokratik davlat qurish va erkin fuqarolik jamiyatini barpo etishning huquqiy poydevori bo‘lib xizmat qilmoqda.
- O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi
- dan iborat bo‘lib, unda mamlakatimizning huquqiy, demokratik jihatdan rivojlantirishning asosiy prinsiplari belgilangan.
- Birinchi bo’lim.
- Asosiy prinsiplar
- Davlat suvereniteti
- Xalq hokimiyatchiligi
- Konstitutsiya qonunning ustunligi
- Tashqi siyosat tamoyillar
- Ikkinchi bo’lim. Inson va fuqarolarning asosiy huquqlari, erkinliklari va burchlari
- Umumiy qoidalar
- Fuqarolik
- Shaxsiy huquq va erkinliklar
- Siyosiy huquqlar
- Iqtisodiy va ijtimoiy huquqlar
- Fuqarolarning inson huquqlari va erkinliklari va majburiyatlarining kafolatlari
- Uchinchi bo’lim.
- Jamiyat va Shaxs
- Bo’limda:
- iqtisodiy faoliyat
- tadbirkorlik va mehnat qilish erkinligi
- barcha mulk shakllarining teng huquqliligi kafolatlanishi bayon etilgan
- To’rtinchi bo’lim. Ma’muriy-Hududiy va Davlat Tuzilishi
- Beshinchi bo’lim.
- Davlat hokimiyatining tashkil etilishi
- Oltinchi bo’lim. Konstitutsiyaga o’zgartirish kiritish tartibi
- 1-modda.
- O'zbekiston — suveren demokratik respublika. Davlatning «O'zbekiston Respublikasi» va «O'zbekiston» degan nomlari bir ma'noni anglatadi.
- 2-modda.
- Davlat xalq irodasini ifoda etib, uning manfaatlariga xizmat qiladi. Davlat organlari va mansabdor shaxslar jamiyat va fuqarolar oldida mas'uldirlar.
- 8-modda.
- O‘zbekiston xalqini millatidan qat’i nazar, O‘zbekiston Respublikasining fuqarolari tashkil etadi.
- 41-modda.
- Har kim bilim olish huquqiga ega. Bepul umumiy ta’lim olish davlat tomonidan kafolatlanadi. Maktab ishlari davlat nazoratidadir.
- 45-modda
- Voyaga yetmaganlar, mehnatga layoqatsizlar va yolg'iz keksalarning huquqlari davlat himoyasidadir.
KONSTITUTSIYA HAQIDA QIZIQARLI FAKTLAR
Do'stlaringiz bilan baham: |