925(21)-guruh talabasi Mavlonov Sherzodning

---

925(21)-guruh talabasi Mavlonov 
Sherzodning 
O
‘
zbekistonning eng yangi tarixi 
fanidan 
Savollarga javoblari 

---

O‘zbekistonda iqtisodiy islohotlarning strategik maqsadlari va 
taraqqiyotining yangi bosqichi.
Javob: 
O‘zbekistonda iqtisodiy islohotlarni amalga oshirishda mulkni 
davlat tasaruffidan chiqarish va xususiylashtirish yetakchi o‘rin 
tutadi.1992 yil fevralda Davlat mulkini boshqarish va 
xususiylashtirish Davlat qo‘mitasi ta’sis etildi. 1994 yilda esa uning 
funksiyalari o‘zgartirilib, Davlat mulkini boshqarish va tadbirkorlikni 
qo‘llab
-
quvvatlash Davlat qo‘mitasiga aylandi. Xususiylashtirish 
tanlov va kim oshdi savdosi orqali amalga oshirildi va bu tartib 
takomillashib bordi. Shuningdek Oliy Majlis tarkibida yangi iqtisodiy 
islohotlar va tadbirkorlikni rivojlantirish qo‘mitasi tuzildi.1991 yil 18 
noyabrda O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining 8
-
ses
siyasida mulkni qabul qilingan qonunga ko‘ra xususiylashtirish 
va va mulkchilik shakllarini o‘zgartirish maxsus dasturlar asosida 
amalga oshirilish qat’iy belgilab qo‘yildi. 1994 yilda kichik 
xususiylashtirish deyarli nihoyasiga yetdi. 1992-1994 yillar davomida 
54 mingga yaqin korxona va obyekt davlat tasarufidan chiqarildi. 
Xususiylashtirish borasida 20 dan ortiq davlat dasturi qabul 
qilindi.1995 yilda mashinasozlik kompleksiga qarashli 89 ta korxona, 
68 ta uy-joy kommunal qishloq, 229 ta qayta ishlash korxonasi 
boshqa obyektlar xususiylash tirildi. 6 ming xususiy va oilaviy 
korxonalar paydo bo‘ldi. 1998 yilga kelib aksariyat korxonalar 
xususiylashtirildi. Davlat korxonalarining xususiylashtirish 1993 yil 
39,4 foiz edi, 1994 yilda 57,7 foiz, 1998 yil esa 88,2 foizga oshdi. 1997 
yilga kelib xususiy va kichik korxonalar soni 100 mingdan oshib 
ketdi.Bozor infrastrukturasi deyilganda tovar va pul bozorida, 
mehnat resurslari bozorida iqtisodiy vositalar - tegishli moliya va 
bank-
kredit tizimi, sug‘urta, auditorli
k, yuridik va xususiy firmalar 
tizimi tushuniladi. Bozor iqtisodiyotiga o‘tish davrida infrastrukturani 
shakllantirish muhim jarayon bo‘lib, uni tashkil etish anchagina vaqt 
talab etadi.Ushbu masalada ko‘pgina islohotlar, o‘zgartirishlar 
amalga oshirildi. 
Masalan: Davlat buyurtmasi tugatilib, o‘rniga 
zarur mahsulotlarni erkin narxlarda xarid qilish joriy etildi. Tovarlar 
bozorini shakllantiruvchi birjalar tizimi tashkil etildi. Kim oshdi 
savdosi o‘tkazila boshlandi, brokerlik va dillerlik idoralari, savdo 
u
ylari, vositachi firmalar paydo bo‘ldi. Ko‘chmas mulk sotish joriy 
etildi. Banklararo valyuta birjasi tashkil etildi. Davlat sug‘urta 
boshqarmasi o‘rniga davlatga qarashli bo‘lmagan sug‘urta 
kompaniyalari tashkil etildi. Ishsizlik muommasini hal etish uchun 

---

Respublika miqyosida 250 ga yaqin mehnat birjalari barpo etildi. 
1995 yil dekabrdagi Oliy Majlisning IV sessiyasida «O‘zbekiston 
Respublikasi Markaziy banki to‘g‘risida», «Banklar va banklar 
faoliyati to‘g‘risida» alohida qonunlar qabul qilindi.«Paxtaban
k», 
«G‘allabank», «Savdobank», «Tadbirkorbank», «Mevasabzavot 
bank» kabilar tashkil etildi. 1994 yil 1 iyuldan esa O‘zbekiston 
Respublikasining pul birligi so‘m muomalaga kiritildi. Neft 
mustaqilligini ta’minlash maqsadida ham jiddiy ishlardan biri, ya’ni 
Buxoro neftni qayta ishlash zavodini ishga tushirilishi ham yirik 
iqtisodiy yutuqlardan bo‘ldi. Janubiy Koreya bilan O‘zbekistonning 
hamkorligida «O‘zDEU» qo‘shma korxonasini tashkil etilish, ishga 
tushirilishi hamda avtomobillar ishlab chiqilishi O‘zbekis
ton 
iqtisodiyotida ulkan, yirik voqea bo‘ldi. Demak O‘zbekistonda ham 
o‘zbek mashinasozligi vujudga kela boshladi.O‘zbekistonda olib 
borilayotgan iqtisodiy islohotlarning muvaffaqiyati ko‘p jihatdan bu 
ishning qishloq qishloqda qay darajada amalga oshirilishiga 
bog‘liq bo‘ladi. Qishloqda agrar siyosatning eng asosiy bosh 
masalasi - yerga egalik mulkchilik masalasidir. I.Karimov shunday 
deydi: «Yer o‘lkamizning asosiy boyligi. U yediradi, ichiradi, yashash 
uchun asosiy joriy sharoitlarni yaratib beradi. Shu sababli 
Respublikaning kelajagi, O‘zbekiston xalqining kelajagi ko‘p 
jihatdan yerdan foydalanish munosabatlari qanday tashkil 
etilishiga bog‘liq, bo‘ladi».O‘zbekiston aholisining deyarli 60 foizi 
qishloqda yashaydi.Shuning uchun ish bilan ta’minlash masala
si 
ham qishloqda dolzarb muommadir. 1991 yil dekabrda «Dehqon 
(fermer) xo‘jaliklarini yanada mustahkamlash va tadbirkorlik 
faoliyatini davlat tomonidan qo‘llab
-
quvvatlash to‘g‘risida»gi 
farmon qishloq, qishloq ishlab chiqarishni zamon talablari asosida 
tas
hkil qilishda katta ahamiyatga ega bo‘ldi.1994
-95 yillar 
davomida Vazirlar Maxkamasi agrar islohatlarga doir 10 dan ortiq 
qaror qabul qildi. 1992-95 yillar mobaynida qishloq tumanlarida 1137 
sovxozlar 530 jamoa qishloqga, 350 kooperativga, 100 dan ortiq 
ij
ara va boshqa mulk shakllariga aylantirildi. O‘sha yillarda shaxsiy 
tomorka uchun qo‘shimcha 550 ming gektar sug‘oriladigan yer 
ajratildi. Qishloqda fermer xo‘jaligi tashkil etilishiga alohida e’tibor 
berildi. 1994 yil oxirlariga kelib 25 mingdan ortiq fermer qishloq 
paydo bo‘ldi, ular qishloq, xo‘jaligini barcha mahsulotlarini 
yetishtirishda salmoqli hissa qo‘shmoqda.
paxta maydonlari qisqartirilib, donli ekinlar maydoni 
kengaytirilmoqda. Vazirlar Maxkamasining 1996 yil may oyida qabul 

---

qilgan» O‘zbekiston 
Respublikasi qishloq infrastrukturasini 
rivojlantirish dasturida qishloqning iqtisodiy va mexnat 
imkoniyatlaridan yanada to‘liqroq va samarali foydalanish uchun, 
qishloq aholisini turmush sharoitini yaxshilash uchun yo‘nalishlar 
berildi. Shuningdek qishloq 
hayotiga doir o‘tkazilgan islohotlarda 
ta’lim muassasalari va ularni jixozlash masalalari, qishloq aholisini 
salomatligini yaxshilash masalalari, aholini tabiiy gaz, toza ichimlik 
suvi bilan ta’minlash boralarida ham salmoqli ishlar qilindi. Birgina 
1996 
yilning o‘zida respublikada 62 ta qishloq vrachlik puktlari ishga 
tushirildi.1997 yilga kelib mamlakatda 3 million 155 mingta xonadon 
gazlashtirilgan edi.Hukumatimiz tomonidan ishlab chiqilgan aholini 
ish bilan ta’minlash davlat dasturida 1996
-2000 yillar orasidagi 
davrda qishloqda qariyb 2 millionga yaqin ish joyi yaratish, deyarli 
950 ming kishini kasbga tayyorlash, qayta tayyorlash va malakasini 
oshirish mo‘ljallangan edi va ushbu vazifa ustida amaliy ishlar olib 
borilmadi. Yana bir muhim bo‘g‘inlaridan 
biri, bu makro iqtisodiyotni 
barqarorligini ta’minlashdir.Birinchi navbatda Respublika 
iqtisodiyot tuzilmasini yangilash, qayta qurishga kirishildi. 
Investitsion faoliyat,ya’ni, iqtisodiyotga sarmoya yotqizishi ishlari 
boshlandi.Xorijiy investitsiyalarni j
alb qilishga kirishildi. O‘tgan 1992
-
97 yillar davomida 7 mlrd AQSH dollari xajmida xorijiy investitsiyalar 
jalb etildi. 1997 yilga kelib dunyoning 80 mamlakati sarmoyadorlari 
ishtirokida tuzilgan 3200 qo‘shma korxona faoliyat olib bordi. 
Bugungi kunga kelib ularning soni yanada ortib bormoqda. Hozirgi 
kunda respublikamiz miqyosida faoliyat yurgizayotgan Andijon 
avtomobil zavodi, Zarafshon Nyumont korxonasi, Qizilkum fosfarit 
kombinati, Qo‘ng‘irot soda zavodi, Xorazm yaxna ichimliklar zavodi, 
Quvasoy kvars 
zavodi, Yangiyo‘l va Andijon sport zavodlari, 
Samarqand tamaki fabrikasi., Toshkent ip yigiruv fabrikasi va 
boshqalar makro iqtisodiyotida barqarorlashib boruvida muhim rol 
o‘ynamoqda.Tub o‘zgarishlar, yangi sanoat korxonalarini ishga 
tushirilishi sekin as
ta o‘zining ijobiy natijasini bermoqda. Hozirgi 
kunda mahsulotlari 70 dan ortiq davlatga eksport qilinmoqda. 1997 
yil tashqi savdo oboroti deyarli 9 mlrd AQSH dollarini tashkil 
etdi.Neft mahsulotlari masalasida esa 1996 yildan boshlab neft 
mahsulotlarini c
hetdan sotib olish to‘xtadi. Bu iqtisodiyotimizda 
katta yutuqlaridan hisoblanadi. Mamlakat iqtisodiyotida 
barqarorlikni vujudga keltirishda yalpi mahsulot ishlab chiqarish 
muhim rol o‘ynaydi.Yalpi mahsulot ishlab chiqarish aholini o‘sish 
darajasidan sekin 
asta o‘sib bormoqda. Hali bu yo‘nalishda ham 

---

amalga oshiriladigan ishlar talaygina. Respublikamizda transport 
va aloqa vositalari zamonaviy talab va darajalar asosida olib 
borilmoqda. Tag‘an
-Seraxs-Mashxad yangi nuli ishga tushirildi. 
Qamchiq dovoni yo‘lini ta’mirlash ishlari nihoyasiga 
yetmoqda.O‘zbekiston Milliy Aviakompaniyasi O‘zbekistonni MDX 
ning barcha yirik shaharlari hamda jahonning 20 dan ortiq 
davlatlari bilan xavo yo‘llari orqali munosabatda bo‘lmoqda. 
Albatta bu holatlar juda quvonarli holdir. Respublikamiz iqtisodiy 
islohatlarning amalga oshirilishida xalqaro tajribalardan ham 
unumli foydalanishga harakat qilinmoqda.Mamlakat iqtisodiyotida 
soliq siyosatining o‘ziga xos o‘rni bor. Chunki soliqlar davlat 
xazinasini to‘ldiruvchi asosiy vosita hiso
blanadi. Bu masala barcha 
rivojlangan mamlakatlarda juda yaxshi, ongli ravishda yo‘lga 
qo‘yilgan. Shu munosabat bilan 1991 yil avgustida «O‘zbekiston 
Respublikasi Davlat soliq organlari haqida» qarori qabul qilindi. 12 
avgust kuni kasb bayrami sifatida shu soha xodimlarining bayrami 
kuni deb ham ta’sis etildi.1994 yil yanvar oyida esa Prezident 
farmoni asosan O‘zbekiston Respublikasi Soliq Qo‘mitasi tashkil 
etildi. Soliq siyosatida bozor iqtisodiyotini amalda tartibga solish 
va davlat daromadlarini vujudga keltirish borasida ijobiy ishlar 
amalga oshirilmoqda. Davlatimizda soliq tizimining faoliyati jahon 
andozalari darajasiga olib chiqishga harakat qilinmoqda. Hozirgi 
kunda 1997 yilda qabul qilingan «O‘zbekiston Respublikasi soliq 
kodeksi» asosida ish yurtil
moqda.Bozor iqtisodiyotiga o‘tishning 
muhim tamoyillaridan biri 
—
aholini ijtimoiy himoyalash bo‘lib, 
barcha o‘tkazilayotgan islohotlarning asl mazmun va maqsadi 
insonlarga yaxshi yashash uchun zarur imkoniyatlarni yaratishga 
bag‘ishlangan.Eng kam ish haqi
va pensiyalardan soliq; olinmasligi 
haqdadagi qonun ham ijtimoiy himoyalashning muhim 
ko‘rinishlaridan biri bo‘lib qoldi. 1992
-98 yillar davomida ish haqi va 
pensiyalarning eng kam miqdori bir necha marta oshirildi.Barcha 
toifadagi maktablar, bolalar uyla
ri, bog‘chalar, oliy va O‘rta 
maxsus o‘quv yurtlarining o‘qituvchilari, ilmiy xodimlari, ijobiy va 
tibbiy xodimlarga kvartira haqqi kommunal to‘lovlarda imtiyozlar 
berildi. Yolgiz pensionerlarni turar joy va kommunal xizmati uchun 
to‘lanadigan haqdan ozod 
etildilar. Yoshlarni ijtimoiy himoyalash 
masalasida 1992-97 yillar orasida stipendiyalar bir necha marta 
oshirildi.1994 yil avgustda Prezident I.Karimov tomonidan «Kam 
ta’minlangan oilalarni ijtimoiy himoya qilishni ko‘chaytirishga oid 
tadbirlar to‘g‘risida»gi farmonini qabul qilinishi ushbu yo‘nalishdagi 

---

yanada aniq vazifalarni belgilab berdi. 1996 yil dekabrdagi «Bolali 
oilalarni davlat tomonidan qo‘llab quvvatlashni yanada 
ko‘chaytirish to‘g‘risida»gi Prezident farmoni ham xalqimizni ijtimoiy 
himoyalash sohasida bir qancha imtiyozlarga sharoit yaratib berdli. 
Aholi sog‘lig‘ini saqlashga doir chora tadbirlar masalasi ham 
muntazam ravishda hukumat etiborida bo‘ldi. «Ona va bola» 
markazlarining tashkil etilishi, «Nikox va oila» maslahatxonalarning 
tashkil et
ilishi, sog‘liqni saqlash tizimida kadrlar masalasiga jiddiy 
e’tibor berib borilishi ham aholini ijtimoiy himoyalashning ijobiy 
holatlaridir. 
1.
 
“O‘zbekiston Respublikasining xalqaro reyting va indekslardagi o‘rnini 
yaxshilash hamda davlat organlari va tashkilotlarida ular bilan tizimli 
ishlashning yangi mexanizmini joriy etish” borasidagi davlat siyosati
Javob:
2017-
2021 yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning 
beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasini amalga 
oshirish doirasida mamlakatimizning xalqaro maydondagi ijobiy 
obro‘sini shakllantirish, O‘zbekiston Respublikasining xalqaro 
reytinglardagi o‘rnini xolis va haqqoniy baholashni ta’minlash bo‘yicha 
aniq maqsadga yo‘naltirilgan ishlar amalga oshirildi.Shu bi
lan birga, 
ko‘rilayotgan choralarga qaramasdan, mamlakatda tegishli 
yo‘nalishlar bo‘yicha milliy reytinglarni yuritishga yordam beradigan, 
amalga oshirilayotgan islohotlarning xalqaro mezonlar va 
standartlarga muvofiqligini baholashning yaxlit tizimi mavjud emas 
edi.Mazkur holat xalqaro tashkilotlar va ilmiy muassasalar bilan tizimli 
hamkorlik aloqalarini o‘rnatish, mas’ul vazirlik va idoralarda 
baholanayotgan yo‘nalishlar bo‘yicha tavsiyalar va boshqa 
davlatlarning ijobiy tajribasini o‘z ichiga olgan tegishli ma’lumotlar 
bazasini, xodimlarda esa xalqaro reytinglar metodologiyasini qo‘llash 
bo‘yicha dunyoqarashni shakllantirish imkonini bermas edi.Inson 
huquqlari himoyasini kafolatlash, aholi turmush darajasini oshirish, 
iqtisodiy faoliyatda erkinlikni ta’mi
nlash, sud-huquq sohasidagi 
moddiy va protsessual normalarni takomillashtirishga qaratilgan 
islohotlar mamlakatimizning xalqaro reyting va indekslardagi 
ko‘rsatkichlari oshishiga sabab bo‘lmoqda. Jumladan, so‘nggi yillar 
mobaynida mamlakatimiz Meros jamg‘a
rmasining «Iqtisodiy erkinlik» 
indeksida 52 pog‘onaga, Jahon bankining «Logistika samaradorligi» 
indeksida 19 pog‘onaga, «Biznes yuritish» indeksida 18 pog‘onaga 

---

ko‘tarildi.O‘zbekiston Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot tashkilotining 
«Mamlakatlarga xos xatarlarni tasniflash» tizimidagi 6-guruh 
mamlakatlari qatoridan 5-
guruh mamlakatlari qatoriga ko‘tarildi.
Shu 
bilan birga, ayrim rahbarlar reytinglar bilan ishlashga yetarlicha e’tibor 
qaratmayotganligi va xalqaro tashkilotlar tomonidan o‘tkazilayotgan 
so‘rovlarda aksariyat islohotlar o‘z aksini topmayotganligi oqibatida 
ustuvor xalqaro reyting va indekslarda O‘zbekiston Respublikasi quyi 
pog‘onalarda qolmoqda. Davlat organlari va tashkilotlarida xalqaro 
reyting va indekslar bilan ishlashning yangi mexanizmlarini joriy qilish, 
shuningdek, 2017 
―
2021 yillarda O
‘
zbekiston Respublikasini 
rivojlantirishning beshta ustuvor yo
‘
nalishi bo
‘
yicha Harakatlar 
strategiyasida belgilangan vazifalarni amalga oshirish maqsadida 
2020 yil 2 iyun kuni Prezident Sh.Mirziyoevning farmoni bilan «Xalqaro 
reyting va indekslar bilan ishlash bo‘yicha respublika kengashi» tashkil 
etildi.Uning vakolatlariga O‘zbekiston Respublikasi uchun ustuvor 
bo‘lgan xalqaro reyting va indekslarda mamlakatning o‘rnini 
yaxshilash maqsadida davlat hokimiyati va boshqaruvi tizimini 
takomillashtirish, jamiyatni demokratlashtirish, ilg‘or xalqaro tajribaga 
asoslangan davlat va jamiyat qurilishi sohasidagi islohotlarni amalga 
oshirish bo‘yicha tashabbuslarni ilgari surish, davlat va jamiyat 
hayotining turli jabhalarini tartibga solishga qaratilgan normativ-
huquqiy hujjatlar va ularning loyihalarini O‘zbekiston Respublikasi 
uchun ustuvor bo‘lgan xalqaro reyting va indekslardagi mamlakatning 
o‘rniga ta’siri nuqtai nazaridan kompleks baholab borish, O‘zbekiston 
R
espublikasining tegishli reytinglardagi rivojlanish jarayoni to‘g‘risidagi 
axborotlarni, shuningdek, baholanayotgan yo‘nalishlar bo‘yicha 
tavsiyalar va xorijiy davlatlarning ilg‘or tajribasini o‘z ichiga olgan 
axborotlar ma’lumot bazasini yaratish, O‘zbeki
ston Respublikasining 
ustuvor xalqaro reytinglardagi o‘rnini yaxshilashga to‘sqinlik 
qilayotgan mavjud haqiqiy muammolarning tizimli tahlilini olib borish, 
ularni hal etish bo‘yicha takliflar ishlab chiqish, xalqaro tashkilotlar, 
reyting agentliklari va ilmiy muassasalarning ekspertlari bilan hamkorlik 
o‘rnatish va konstruktiv muloqotni yo‘lga qo‘yish; kabi vazifalar 
kiradi.O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi manfaatdor vazirlik va 
idoralar bilan birgalikda 2020 yil 1 oktyabrda qadar Internet 
tarmog‘ida «O‘zbekiston Respublikasi xalqaro reytinglarda» yagona 
portali ishga tushirildi. Kengash ishchi organlari Axborot texnologiyalari 
va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi bilan birgalikda portal 
faoliyatining uzluksiz ishlashini ta’minlash va un
i yangilab borish uchun 
mas’ul etib belgilandi. O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi huzuridagi 

---

Nodavlat notijorat tashkilotlarini va fuqarolik jamiyatining boshqa 
institutlarini qo‘llab
-quvvatlash jamoat fondi hamda «Yuksalish» 
umummilliy harakati zimmas
iga O‘zbekiston Respublikasining asosiy 
xalqaro reytinglardagi o‘rnini oshirishga to‘sqinlik qilayotgan 
muammolarni tizimli tahlil qilish, ularni bartaraf etish bo‘yicha takliflar 
ishlab chiqish, shuningdek mamlakatda amalga oshirilayotgan keng 
ko‘lamli islohotlarning natijalari to‘g‘risidagi axborotni, jumladan 
subsidiyalar, grantlar ajratish hamda ijtimoiy buyurtmalar berish orqali 
xalqaro reytinglarni tuzuvchilarga yetkazish borasidagi ishlarga 
fuqarolik jamiyati institutlarini faol jalb etish kabi ishlarni amalga 
oshirish kabi vazifalarni amalga oshiradi.O‘zbekiston Respublikasi 
Adliya vazirligi Savdo-sanoat palatasi bilan birgalikda «davlat 
xizmatlarining sirli mijozi» tomonidan monitoringni o‘tkazishning aniq 
maqsadlari, parametrlari, ob’ektlari va mez
onlarini nazarda tutuvchi 
tartib asosida o‘z faoliyatini olib boradi. O‘zbekiston Respublikasi 
Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy 
kommunikatsiyalar agentligi O‘zbekiston Milliy teleradiokompaniyasi 
hamda Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish 
vazirligi bilan hamkorlikda xalqaro reytinglar indikatorlari doirasida 
o‘tkazilayotgan islohotlar to‘g‘risidagi axborotlarning ommaviy 
axborot vositalari va Internet tarmog‘ida keng yoritilishini ta’minlab 
berish kabi vazifalarni bajarib boradi.Davlat va jamiyat boshqaruvi 
sohasiga zamonaviy axborot-kommunikatsiya tizimlarini joriy etish 
mamlakatimizda olib borilayotgan ijtimoiy-iqtisodiy va ijtimoiy-siyosiy 
islohotlar va o‘zgarishlarni samarali amalga oshirishning muhim s
harti 
hisoblanadi. Shu bilan birga, davlat organlari va tashkilotlarida 
axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini rivojlantirish, axborot 
xavfsizligini ta’minlash tizimini takomillashtirish bo‘yicha chora
-
tadbirlar ko‘rilayotganiga qaramasdan “Elektron hukumat” tizimining 
joriy etilishi va samarali faoliyat ko‘rsatishiga, axborot sohasidagi 
tahdidlarga qarshi kurashishga to‘sqinlik qiluvchi qator muammolar 
saqlanib qolmoqda. Mazkur muammolarni hal etish maqsadida qator 
ishlar amalga oshirildi. O‘zbekiston Re
spublikasi Axborot 
texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligining 
“Xavfsiz shahar” jamoat tartibiga ko‘maklashish markazi tashkil etildi. 
Ish va boshqaruv jarayonlarini avtomatlashtirish, integrallashgan 
axborot tizimlarini, ma’lumotl
ar uzatish va almashishning idoralararo 
tarmoqlarini joriy etish va ulardan foydalanish, davlat axborot 
resurslari integratsiyasi, shu jumladan, elektron davlat xizmatlari 
ko‘rsatish samaradorligi oshib bordi.

---

2.
 
O‘zbekiston Respublikasi uchun ustuvor bo‘lg
an xalqaro reyting va 
indekslar bo‘yicha samaradorlikning eng muhim ko‘rsatkichlarni 
oshirishda 
O‘zbekiston Respublikasini 2030 yilga qadar ijtimoiy
-
iqtisodiy kompleks rivojlantirish konsepsiyasining o‘rni
Javob: 
2030 yilgacha O‘zbekistonni 
ijtimoiy-iqtisodiy 
rivojlantirish konsepsiyasida makroiqtisodiy barqarorlikni va 
iqtisodiy o‘sish bararorligini ta’minlash, iqtisodiyot 
tarmoqlarining raqobatbardoshligini, investitsion va eksport 
salohiyatini oshirish, tadbirkorlikni rivojlantirish va himoya qilish 
uchun qulay shart-sharoitlar yaratish, mehnat bozorida 
keskinlik darajasini pasaytirish, aholi daromadlari o‘sishi va kam 
ta’minlanganlikni qisqartirish nazarda tutiladi.2030 yilgacha 
O‘zbekiston Respublikasini kompleks ijtimoiy
-iqtisodiy 
rivojlantirish konsepsiyasini ishlab chiqish mamlakatda amalga 
oshirilayotgan 2017
–2021 yillarda O‘zbekiston Respublikasini 
rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishlari bo‘yicha 
Harakatlar strategiyasiga, Hukumatning moliyaviy-iqtisodiy 
munosabatlarning barcha jihatlarini isloh qilish, tarmoqlar va 
hududlarning iqtisodiy salohiyatini oshirish va ijtimoiy 
masalalarni hal etish bilan bog‘liq qabul qilingan qarorlariga 
asoslanadi. Konsepsiyani ishlab chiqish zarurati uzoq muddatli 
istiqbolda iqtisodiyotning barqaror rivojlanishini cheklaydigan 
mavjud ijtimoiy-iqtisodiy muammolarni, xavf-xatar va 
tahdidlarni hal etish, shuningdek, iqtisodiyot va ijtimoiy 
sohaning hozirgi holatidan barqaror rivojlanishga o‘tishning 
maqsadlari va ustuvorliklarini belgilash va aholi hayot darajasini 
oshirish bilan bog‘liqdir.Konsepsiya 2030 yilgacha bo‘lgan 
davrda belgilangan O‘zbekiston Respublikasini Barqaror 
rivojlantirish maqsadlari prinsiplari va vazifalariga, aynan 
quyidagilarga javob beradi: 
1.Kam ta’minlanganlik darajasini hamm
a joyda qisqartirish, 
oziq-
ovqat xavfsizligini ta’minlash, qishloq xo‘jaligini barqaror 
rivojlantirishga ko‘maklashish, sog‘lom turmush tarzini yuritish, 
barchani qamrab oladigan sifatli ta’limni ta’minlash, butun umr 

---

davomida ta’lim olish imkoniyatini rag‘batlantirish, gender 
tenglik vazifalarini hal etish. 
2.Suv resurslarini saqlash va oqilona foydalanish, sanitariyani 
rivojlantirish, barcha uchun qimmat bo‘lmagan, ishonchli, 
barqaror va zamonaviy energiya manbalaridan foydalanishni 
ta’minlash.
3.Unumli b
andlikni ta’minlash, puxta infratuzilmani yaratish keng 
qamrovli va barqaror industrlashtirish va innovatsiyalarga 
ko‘maklashish asosida barqaror va umum qamrovli iqtisodiy 
o‘sishga ko‘maklashish.
4.Shaharlar va aholi punktlarining ochiqligi, xavfsizligi, 
gavjumligi va ekologik barqarorligini ta’minlash, shuningdek, 
iste’mol va ishlab chiqarishning oqilona modellariga o‘tish, iqlim 
o‘zgarishi va uning oqibatlariga qarshi kurashishning shoshilinch 
choralarini ko‘rish.
Konsepsiya iqtisodiy siyosatni amalga os
hirish yo‘nalishlari 
bo‘lib xizmat qiladigan O‘zbekiston Respublikasini o‘rtacha va 
uzoq muddatli ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning maqsadlari, 
ustuvorliklari va vazifalarini belgilaydi va asoslaydi. 
Bunda, maqsadlar sifatida Konsepsiyada jadal va barqaror 
o‘sish sharoitlarida respublika har bir fuqarosining sog‘lom va 
samarali hayotini ta’minlaydigan ijtimoiy yo‘naltirilgan bozor 
iqtisodiyotini shakllantirish, er, suv va energetika resurslaridan 
ularni kelajak avlodning foydalanishi uchun saqlab qolgan 
holda samarali foydalanish, ekologik muammolarni hal etish, 
Orol dengizining ekologik inqirozi oqibatlarini bartaraf etish, 
atrof muhitni yaxshilash ko‘rib chiqiladi
.
Prognozlar bo‘yicha 2030 yilga borib real yalpi ichki 
mahsulotning o‘sishini 2,1 barava
r va aholi jon boshiga yalpi 
ichki mahsulot o‘sishini xorijiy valyutada 3 baravar yoki 2018 
yildagi 1533 AQSH dollariga nisbatan 4538 AQSH dollarigacha 
ta’minlash ko‘rib chiqiladi. Qo‘yilgan maqsadlarga erishish 

---

uchun iqtisodiy o‘sishning o‘rtacha yillik sur’atlarini 6,4 foizdan 
past bo‘lmagan darajada qo‘llab
-
quvvatlash zarur bo‘ladi.
2030 yilga borib aholi jon boshiga yalpi ichki mahsulotning 
erishilgan qiymati O‘zbekistonga daromadlar darajasi o‘rtadan 
yuqori bo‘lgan jahon mamlakatlari guruhiga kirish, m
ehnat 
bozorida keskinlik darajasini pasaytirish, aholi daromadlari 
o‘sishini va kam ta’minlanganlikni ikki baravar qisqartirish 
imkonini beradi. 
Ishlab chiqarish real hajmlari o‘sishini 2,3 baravar (yalpi ichki 
mahsulot ulushini 2018 yildagi 26,3 foizdan 2030 yilda 33,3 
foizgacha ko‘paytirish) qurilish ishlarini 2,1 baravar (5,7 foizdan 
6,4 foizga va xizmatlar sohasini 2,1 baravar ko‘paytirish (35,6 
foizdan 39,3 foizgacha) ta’minlash va tegishli ravishda qishloq 
xo‘jaligi ulushini 1,8 baravar pasaytirish (3
2,4 foizdan 21 
foizgacha) 2018-
2030 yillarda yalpi ichki mahsulot o‘sishining 
asosiy omillari hisoblanadi. 
Iqtisodiyot ishlab chiqarish salohiyatining o‘sishi eksport 
hajmlari 3 baravar ko‘payishini ta’minlaydi. Iqtisodiy o‘sishni 
ta’minlash uchun kapital qo‘yilmalar hajmlarini –
3,1 baravar, 
to‘g‘ridan
-
to‘g‘ri xorijiy investitsiyalarni –
7,0 baravar 
ko‘paytirish talab etiladi.
Bunda quyidagilar maqsadlarga erishishda bosh omillar 
sifatida qaraladi. 
1.Mehnat resurslarini aniq maqsadni ko‘zlab 
tartibga solish 
mexanizmlarini ishlab chiqish va inson kapitalini kuchaytirish, 
iqtisodiy o‘sishning resurslaridan samarali foydalanish 
vositasida demografik omil o‘sishini samarali iqtisodiy o‘sishga 
transformatsiya qilish. 
Qayd etish zarurki, hozirgi vaqtda mamlakatning mehnat 
resurslari butun aholining qariyb 56,7 foizini tashkil etadi.Har yili 
mehnat bozoriga 200-250 ming kishi kiradi.Aholining yosh 
tarkibi (mehnatga layoqatli aholining 60 foizi) yuqori mehnat 

---

faolligi va katta moslashuvchanlik bilan farqlanib turadigan 
mehnat salohiyatini shakllantirish imkonini beradi. 
2. Mintaqalarning moddiy-texnik va moliyaviy bazasini 
mustahkamlash, sermahsul ish o‘rinlari tashkil etilishini va 
mahalliy aholi daromadlari oshishini ta’minlaydigan 
infratuzilmaviy, ishlab chiqarish va ijtimoiy loyihalarni amalga 
oshirish uchun mahalliy resurslar va imkoniyatlarni jadal 
safarbar qilish yo‘li bilan mintaqaviy omildan samarali 
foydalanish. Bunda sanoat ishlab chiqarishlarini samarali 
rivojlantirish va joylashtirish hamda xususiy hamda xorijiy 
investitsiyalarni jalb etish uchun iqtisodiy va ixtisoslashtirilgan 
zonalar, tarmoq klasterlari, kichik sanoat zonalari, innovatsion 
markazlar, texnoparklarning afzalliklari va ustunligidan 
foydalanishga alohida ahamiyat beriladi. 
3.J
alb etiladigan investitsiyalar hajmlari o‘sishi konsepsiyasidan 
ulardan samarali foydalanish konsepsiyasiga tizimli o‘tish orqali 
iqtisodiy o‘sishni va tarkibiy qayta o‘zgartirishlarni ta’minlashda 
aniq maqsadga yo‘naltirilgan investitsiya siyosatini amalg
a 
oshirish. Tabiiy-xomashyo resurslaridan oqilona foydalanish, 
energiyaning tiklanadigan manbalarini va yuqori qo‘shilgan 
qiymatli tarmoqlarni rivojlantirish bunga ko‘maklashadi, bu atrof 
muhitga tashlanmalar chiqarib tashlanishini pasaytirish, 
ekotizimlar
ning saqlanishi va tiklanishini ta’minlash imkonini 
beradi.