9-son –to’plam dekabr 2021 pedagoglar uz 1

19-son 1 
–to’plam dekabr 2021
 
 
pedagoglar.uz
 
251
ilmiy ishlarga, yuqori malakali chet tili o’qituvchilariga talab kundan – kun 
oshib bormoqda. Shunday ekan bilim olishda hech ham charchmaylik. Xarakat 
qilgan har qanday inson, qaysi sohada bo’lmasin u albatta o’z niyatiga erishgay. 
Foydanilgan adabiyotlar ro'yxati. 
1. Adams V. S., Zimmer B. E. Understanding Psychology. –New York: 
McGraw-Hill Inc., 1990. –296 p. 
2. Anderson Th., Forrester K. Reading then Writing: From Source to Essay.–
New York: McGraw-Hill Inc., 1992. –523 p. 
3.Arends R. I. Learning to Teach. –New York: McGraw-Hill Inc., 1994. –549 p. 
4. Bellack A. A. The Language of the Classroom. –New York: Teachers College 
Press, 1996. –274 p.
5.Brumft C. Communicative Methodology in Language Teaching.–Cambridge 
University Press, 1992. –166 p.
6.Byrne D. Classroom Observation Tasks. – Cambridge University Press, 1992. 
–120 p.

---

19-son 1 
–to’plam dekabr 2021
 
 
pedagoglar.uz
 
252
Madrasalarda stipendiya 
Yusupov H. S. -
mustaqil tadqiqotchi, (UrDU);
 
Annotatsiya. 
Mazkur maqolada Buxoro amirligi, Xiva va Qoʻqon 
xonliklari madrasalarida talabalar ta’minoti qanday ta’minlanganligi, chor 
Rossiyasi bosqinidan keyin barcha talabalarga bir xil stipendiya berilganligi 
haqidagi ma’lumotlar aks etgan. 
Kalit soʻzlar: 
Stipendiya, dahyak, madrasa, mudarris, rubl, gimnaziya, 
seminariya, Farjak, vaqf, mullavachcha.
Lotincha “stipendium”-“toʻlov” ma’nosini anglatuvchi soʻz bugun 
barchaning qulogʻiga tanish. Oʻzbek tilida ommalashgunga qadar uning oʻrnida 
nafaqa soʻzidan foydalanilgan. Hozirda oliy va oʻrta maxsus oʻquv yurtlarining 
kunduzgi boʻlimlari talaba va oʻquvchilariga, doktorantlarga, maxsus 
kurslarning tinglovchilariga har oyda berib turiladigan bu turdagi haq, maosh 
ijtimoiy hayotimizga yaqinda kirib kelgandek. Aslida ham shundaymi? Albatta, 
yoʻq. 
Musulmonlarning oʻrta va oliy oʻquv yurti hisoblangan madrasalar hozirgi 
universitetlarning oʻtmishdoshi ekani barchaga ma’lum. Nomi arab tilidagi 
darasa-oʻrganmoq soʻzidan olingan madrasalarda ming yillar davomida milliy 
ziyolilar tayyorlangan. Madrasa talabalari esa mullavachchalar deb atalgan. 
Madrasa muassislari uni ta’minlash uchun maxsus mol-mulk-vaqf 
ajratishgan. Aynan ushbu mulklardan olingan foyda talabalar uchun nafaqa-
stipendiya toʻlashga ham sarflangan. Quyida tariximizning XVIII-XX asrlarida 
stipendiyalar bilan bogʻliq ayrim jihatlarga e’tibor qaratsak. 
XIX asr oxiri-XX asr boshlarida Buxoro amirligi madrasalarida talabalarga 
beriladigan ta’minot-nafaqa miqdori madrasaning vaqf mulki daromadiga 
bogʻliq boʻlgan. Shuning uchun ham u turli madrasalarda turlicha miqdorda 
toʻlangan. 

---